Wij roepen minister Schultz (VVD) en staatssecretaris Dijksma (PvdA) daarom op om de handschoen steviger op te pakken. Zwicht niet voor de autolobby in Brussel, werk samen met lokale overheden, bedrijven en belangenorganisaties om het wagenpark in Nederland sneller schoon te krijgen en ondersteun steden ècht bij hun inspanningen om de lucht gezonder te maken.
Luchtvervuiling in steden komt nog steeds voor een belangrijk deel door het verkeer. We weten bovendien steeds meer over hoe schadelijk die vervuilde lucht is: waar we vroeger dachten aan astma en longaandoeningen blijken ook hart- en vaatziekten en zelfs hersenaandoeningen gevolg te kunnen zijn van te smerige lucht, zo zei World Health Organization directeur Maria Neira onlangs. Dit is de reden dat de WHO een sterke aanscherping van de EU-normen bepleit.
De EU slaagt er maar niet in de uitstoot van voertuigen – en controle daarop, zo blijkt wel uit de sjoemelcultuur bij autofabrikanten – dusdanig terug te dringen zodat gezonde lucht makkelijk haalbaar is. Dit werd afgelopen week eens te meer pijnlijk duidelijk toen het Europese Parlement zwichtte voor de sterke autolobby en autofabrikanten daarmee vijf jaar uitstel gaf om aan de nieuwste uitstootnormen te voldoen. Een paradoxale gotspe, want terwijl steden vandaag moeten voldoen aan de Europese normen voor luchtkwaliteit en boetes riskeren, worden autofabrikanten als één van de grootste vervuilers van diezelfde lucht juist beloond voor hun jarenlange slechte gedrag.
De afgelopen tijd is er in Nederland vooral veel aandacht geweest voor de milieuzones voor schone lucht die steden instellen om de vervuilendste auto’s te weren. Stadsbesturen worden erom bejubeld maar ook verguisd. Niet in de laatste plaats vanuit de Tweede Kamer, waar in december 2015 nog een motie werd aangenomen met als strekking de gemeentes de mogelijkheid af te pakken om zones voor schone lucht in te stellen.
De rellen rondom het gesjoemel met uitstootmetingen van auto’s hebben hopelijk een positief effect – never waste a good crisis! Minister Schultz en Staatssecretaris Dijksma mogen bij de onderhandelingen in Brussel niet toegeven aan de tegenwerkende lobby van auto-producerende landen als Frankrijk en Duitsland, ten koste van de gezondheid van de Nederlander. Als de auto-industrie, Brussel en het Rijk doortastend te werk gaan, verdwijnt uiteindelijk ook de noodzaak voor milieuzones.
Het kabinet draalt echter met het ondersteunen van de steden bij hun pogingen hun inwoners in gezonde lucht te laten wonen. Sterker nog: al jaren weigert Minister Schultz – ook al is er een motie van D66 en CDA daartoe aangenomen- duidelijke verkeersborden langs de Rijkswegen te plaatsen zodat automobilisten weten dat ze een milieuzone binnenrijden. En terwijl we in de steden hard werken aan zo schoon mogelijk openbaar vervoer, P+R-faciliteiten, doorstroming van verkeer en stimulering van de fiets en elektrisch vervoer, moet het Rijk na gaan denken over hoe zij bijvoorbeeld ondernemers en toeleveranciers die de stad in willen kan helpen dat zo schoon mogelijk te doen. Hetzelfde is aan de hand met scooters en brommers. Stop met het verkopen van verouderde modellen die met hun vervuilende techniek hun uitlaatgassen midden tussen fietsers en wandelwagens spuiten. Nog een andere: wat we aan Nederlanders vragen moet ook gelden voor bezoekers uit andere landen. Dus boetes voor het overtreden van milieuzones moeten internationaal inbaar zijn, zodat iedereen weet: niet met je vieze auto naar die stad. Een mooie klus voor Minister van Veiligheid en Justitie Van der Steur.
Gelukkig delen ‘veelrijders’ zoals openbaar vervoersorganisaties, de logistieke sector en de taxibranche tegenwoordig wél het besef dat het beter kan en moet. De milieuzones in Utrecht, Rotterdam en Amsterdam worden ingevoerd met instemming en medewerking van veel van deze weggebruikers. Zij zien dat in de groeiende steden schoner vervoer noodzaak is. Inmiddels wordt er samengewerkt om het vervoer in steden binnen tien jaar zoveel mogelijk uitstootvrij te laten zijn.
Waar steden verantwoordelijkheid nemen, zwalken Binnenhof en Brussel onder druk van lobbyisten en politieke spelletjes. D66 werkt in de steden dagelijks aan maatregelen voor schone lucht, met brede steun van bewoners en bedrijven. Wij verwachten van het kabinet een eenduidig beleid gericht op het verbeteren van de luchtkwaliteit en de volksgezondheid. Kom met een nieuw schone lucht-akkoord en maak tempo met praktische zaken als duidelijke verkeersborden op rijkswegen, schone auto’s en scooters en gelijke behandeling bij buitenlandse kentekens.
Op 11 februari debatteert de Kamer met Dijksma over de aanpak van luchtkwaliteit. Wij verwachten steun van het kabinet voor ons lokale beleid, in de plaats van dat ze ons in de weg zit. Wij sporen het kabinet graag verder aan zodat we een schone en gezonde toekomst tegemoet zien.
Klaas Verschuure, Fractievoorzitter D66 Utrecht
Samuel Schampers, Fractievoorzitter D66 Rotterdam
Jan Paternotte, Fractievoorzitter D66 Amsterdam
Robert van Asten, Fractievoorzitter D66 Den Haag
Stientje van Veldhoven, Tweede Kamerlid D66
Gerben Jan Gerbrandy, Europarlementariër namens D66
OPINIE: D66 Utrecht kiest voor schone lucht.
De lucht in Nederland moet schoner, daarom toont D66 in de steden lef bij het aanpakken van problemen. Maar lucht houdt zich niet aan grenzen. Ook het kabinet heeft de dure zorgplicht tegenover alle Nederlanders om zich van Binnenhof tot Brussel voor schonere lucht in te spannen. Dit zegt Klaas Verschuure, fractievoorzitter D66 Utrecht, samen met de fractievoorzitters van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, Stientje van Veldhoven (Tweede Kamer) en Gerben-Jan Gerbrandy (Europees Parlement) in een opinieartikel.