Helaas heeft de SP niets over onderwijs geschreven in hun partijprogramma. Dit vinden wij jammer, omdat dit juist een belangrijk onderwerp is. Later in hun programma, bij het kopje werk en inkomen, geven ze wel aan dat ze een samenwerking belangrijk tussen bedrijven/organisaties en het onderwijs belangrijk vinden. Daar ligt dan wel de focus op werkgelegenheid. Wij vinden dit natuurlijk ook, maar hebben wat betreft het onderwijs wél plannen en ideeën. Zo willen wij bijvoorbeeld de laaggeletterdheid aanpakken en willen we meer hoger onderwijs naar Drachten halen.

SP noemt in hun verkiezingsprogramma dat ze graag lokale energiecoöperaties willen. Daarnaast wil SP graag betrokkenheid van de inwoners; er wordt gevraagd om mee te denken en met plannen te komen. Hierin zijn wij het met elkaar eens. Ook wij vinden het belangrijk om dit samen op te pakken en zorg te dragen voor een duurzamere gemeente. 

Hier houden de plannen wat betreft het klimaat en duurzaamheid wel op voor de SP. D66 gaat verder. Zo willen wij bijvoorbeeld een tankstation voor blauwe diesel en waterstof en willen wij met de provincies Groningen en Fryslân om tafel om te kijken hoe we waterstof kunnen inzetten om klimaatverandering tegen te gaan. Wij willen duurzaamheid op één zetten om zo te zorgen voor een snelle verduurzaming.

De SP wil een eigen woningcoöperatie, zodat de gemeente zich kan focussen op kleinschalige en betaalbare woningen. Wij zien het woningprobleem natuurlijk ook, maar zien de oplossing toch anders. Een woningcorporatie opzettend kost ontzettend veel tijd, werk en geld. Het is daarom volgens ons belangrijker om samen te werken met de al bestaande corporaties om zo het woningtekort op te kunnen lossen. 

Wij zouden bijvoorbeeld meer de hoogte in willen bouwen. Als we ons focussen op het bouwen van kleine flats, kunnen we veel mensen een fatsoenlijke woning bieden. Een deel van de nog te bouwen woningen moeten sociale huurwoningen zijn, zodat het voor iedereen betaalbaar is. Daarnaast wil D66 dat we niet alleen meer woningen krijgen, maar dat Smallingerland ook groener wordt. Daarom gaan we voor meer (duurzame) woningen en meer groen in de wijken!

In het verkiezingsprogramma zegt SP over zorg dat ze graag minder marktwerking willen en juist meer willen kijken naar de kwaliteit van de zorg. Wat ze daar precies mee willen is onduidelijk, want ook de alinea over zorg is helaas maar een kleine alinea. Dit maakt vergelijken natuurlijk iets lastiger. Zorg is wel een ontzettend belangrijk thema, juist omdat er zoveel geregeld wordt in de gemeente. Zo willen wij inzetten op een gezonde levensstijl, zodat zorg soms ook voorkomen kan worden. Om dat voor elkaar te krijgen willen wij bijvoorbeeld meer geld naar Mos. We gaan de omgeving ook zo inrichten dat een gezonde levensstijl gestimuleerd wordt. Daarnaast moet de luchtkwaliteit verbeterd worden; mensen 
moeten goed ingelicht worden over hoe ze hout moeten stoken en er moeten minder vervuilende bedrijven komen.

Vrij zijn kun je eigenlijk pas echt als er veiligheid is. SP en D66 vinden veiligheid heel belangrijk en willen daar absoluut meer op inzetten. SP wil bijvoorbeeld meer boa’s op straat zolang er onvoldoende politieagenten zijn. Op de lange termijn zouden boa’s bijvoorbeeld omgeschoold kunnen worden naar politieagent volgens SP. Of boa’s omgeschoold kunnen worden tot politieagent (of eigenlijk door willen studeren) ligt natuurlijk volledig bij de mensen zelf. Wij zouden graag zien dat boa’s in hun huidige functie goed ondersteund worden en hulp krijgen waar nodig. Zo zouden ze goed getraind moeten worden om snel emoties van mensen te scannen en zouden ze handboeien en een camera bij zich moeten mogen dragen. 

Veiligheid gaat wat ons betreft verder dan dat. Zo willen we ons actief inzetten tegen straatintimidatie, discriminatie en onveiligheid op het werk. Wij komen met plannen om hier wat aan te doen. In die plannen komt onder andere aandacht voor bewustwording, trainingen voor handhavers en een lage drempel om incidenten te melden. Daarnaast worden er goede afspraken met het uitgaansgebied gemaakt, om daar ook veiligheid te kunnen waarborgen. Veiligheid is immers vrijheid.

Vrij zijn kun je eigenlijk pas echt als er veiligheid is. SP en D66 vinden veiligheid heel belangrijk en willen daar absoluut meer op inzetten. SP wil bijvoorbeeld meer boa’s op straat zolang er onvoldoende politieagenten zijn. Op de lange termijn zouden boa’s bijvoorbeeld omgeschoold kunnen worden naar politieagent volgens SP. Of boa’s omgeschoold kunnen worden tot politieagent (of eigenlijk door willen studeren) ligt natuurlijk volledig bij de mensen zelf. Wij zouden graag zien dat boa’s in hun huidige functie goed ondersteund worden en hulp krijgen waar nodig. Zo zouden ze goed getraind moeten worden om snel emoties van mensen te scannen en zouden ze handboeien en een camera bij zich moeten mogen dragen. 

Veiligheid gaat wat ons betreft verder dan dat. Zo willen we ons actief inzetten tegen straatintimidatie, discriminatie en onveiligheid op het werk. Wij komen met plannen om hier wat aan te doen. In die plannen komt onder andere aandacht voor bewustwording, trainingen voor handhavers en een lage drempel om incidenten te melden. Daarnaast worden er goede afspraken met het uitgaansgebied gemaakt, om daar ook veiligheid te kunnen waarborgen. Veiligheid is immers vrijheid.

D66 en de FNP fine it beide wichtich dat bern ek yn it Frysk ûnderwiis krije en dat de húsfestingsplannen fan skoallen fierder útwurke wurde. De FNP hâldt it dêrby yn har programma. D66 giet fierder.

Eltsenien, fan jong oant âld, fan De Houtigehage oant Goaiïngahuzen, moat deselde kânsen krije. Wy gean foar de bêste skoalgebouwen, yn elk doarp en elke wyk. Mei in sûne lunsj, griene skoalpleinen, fergeze berneopfang en sport foar alle bern. Mei noch mear opliedings yn Drachten, sawol op it ROC Friese Poort as fan de Ryksuniversiteit Grins.

De FNP en D66 fine beide dat de gemeente op syn minst de ynternasjonale doelstellings helje moat. Mar D66 hat mear ambysje. De FNP wol yn 2050 enerzjyneutraal wêze, D66 yn 2030.

Lykas de FNP wol D66 dat beslúten fan de gemeenteried gjin negative konsekwinsjes ha foar it klimaat. Wy meie ús bern en bernsbern net opsadelje mei de kosten fan ús útstiet. Dêrom slút D66 gjin duorsume enerzjyboarnen út, de FNP docht dat wol. De FNP wol bygelyks gjin sinnepanelen op lânbougrûn.

Fraach en oanbod komme net mear by-inoar, dat is soarchlik. Eltsenien moat yn in betelber hûs wenje kinne, dêrom wolle de FNP en D66 mear bouwe. D66 komt mei konkrete plannen foar hoe’t en wêr’t boud wurde kinne en hokker leechsteande gebouwen brûkt wurde kinne foar wenten. D66 wol mear apparteminten en op it plak fan De Welle en it âlde Marathonhotel nije wenten.

De FNP wol foarrang jaan oan ‘eigen ynwenners’. Sa feroaret de befolking net. D66 leaut júst yn de krêft fan ferskaat. Nije minsken bringe nije ynsjochten mei har mei. Wy moatte foarrang jaan oan de minsken dy’t it hurdst nedich hawwe. En foaral oan de slach mei it bouwen om ek ús eigen jongerein fan in wenning te foarsjen.

Foar de FNP en D66 draait it om it wolwêzens fan de ynwenners. De FNP wol dêrom graach minsken stimulearje om sûn te wêzen. D66 is konkreter en giet fierder.

D66 wol de besúnigings fan de ôfrûne jierren op de jongereinsoarch, de help yn it húshâlden en regelings foar de minima weromdraaie. D66 set tegearre mei de MOS yn op previnsje. D66 wol dat d’r meitinkers komme dy’t minsken helpe om net fan it kastje nei de muorre stjoerd te wurden.

Foar D66 is frij wêze hiel wichtich. Frij wêze om as ûndernimmer te ûndernimmen, foar bern om bern te wêzen, mar ek frij wêze om dysels te wêzen. Om frij te wêzen moat de oerheid ynwenners net falle litte. As sûnens de kânsen beheint of as wa’tst bist bepaalt hoe feilich oftst bist bist net echt frij. Foar D66 stiet dat foarop. De FNP jout yn har programma gjin oandacht oan frij wêzen en diskriminaasje. Gelokkich stimme se faak wol foar ús foarstellen om Smellingerlân frijer te meitsjen.

D66 Smellingerlân en de FNP pleitsje tegearre al jierren foar in basisynkommen. Eltsenien moat meidwaan kinne yn Smellingerlân. Beide partijen gean út fan fertrouwen yn de ynwenners, yn stee fan wantrouwen.

De FNP wol net mear jild útjaan om minsken te helpen dy’t help nedich hawwe as dat de gemeente krijt fan it Ryk. Neffens D66 stopt it leed net ynienen as dat jild op is. Foar D66 stiet foarop dat eltsenien holpen wurdt dy’t it nedich hat.

In het verkiezingsprogramma heeft Smallingerlands Belang het veel over de infrastructuur rond scholen, wij vinden dat ook belangrijk. Maar ze zeggen helaas niets over kansgelijkheid. Wij geven aan ons hard te willen maken voor kansgelijkheid in het onderwijs. Dit zodat ook arme kinderen een even grote kans hebben als rijke kinderen. Dit is goed voor de kinderen zelf, maar ook voor heel Smallingerland.

Bovendien zijn wij voorstander van een lunch voor ieder kind op de basisschool.

Smallingerlands Belang geeft in het verkiezingsprogramma aan dat zij willen dat de gemeente in 2040 CO2 neutraal is. Wij als D66 zijn ambitieuzer op het gebied van duurzaamheid. Wij willen namelijk dat Smallingerland in 2030 CO2 positief is. Daarnaast, zetten wij in op het gebruik van de fiets.   

Het verkiezingsprogramma van de partij is een mooi begin. Maar ze maken het niet waar.  Het feit is dat Smallingerlands Belang vaak tegen duurzame voorstellen stemt. Dit is onder andere gebleken bij de behandeling van het transitievisie warmte gemeente Smallingerland. In dit stuk stond staat een plan hoe de gemeente van het aardgas af kan.  Hier heeft Smallingerlands Belang als enige partij tegen ons voorstel gestemd om ook andere groene energiebronnen mee te nemen.  Ze praten groen, maar stemmen grijs dus.

Wonen is een van de belangrijkste onderwerpen in de verkiezingen. De manier om ervoor te zorgen dat iedereen betaalbaar een woning kan krijgen is door meer te bouwen. Het is daarom jammer dat Smallingerlands Belang geen inbreiding in Drachten wil. Wij zien Drachten als stad. Daar hoort ook inbreiding bij. Wij kiezen daarbij ook voor meer middenhoogbouw. Dit omdat het duurzamer is en er ook voor zorgt dat mensen de fiets pakken in plaats van de auto. Daarnaast is het ook de manier waarop je zoveel mogelijk woningen op een stuk grond kwijt kan. Het is daarom jammer dat wij hier Smallingerlands Belang in moeten missen! 

Smallingerlands Belang geeft aan dat ze tegen verdere bezuinigingen zijn op de zorg. Dat zijn wij met ze eens. Wij vinden het alleen wel jammer dat ze geen aandacht besteden aan het voorkomen van ziek worden.  Daarom kiezen wij ervoor om ook te investeren in de sportvoorzieningen in Smallingerland. Daarnaast willen wij ook dat de gemeente met plannen komt om ook ouderen te laten sporten. Dit omdat zij de groep is die het minste sport en de meeste zorgt nodig heeft. 

D66 is landelijk een van de meest progressieve partijen. Hier zijn wij trots op. Ook in Smallingerland willen wij dit doorzetten. Afgelopen jaar is Smallingerland een regenbooggemeente geworden. D66 en Smallingerlands Belang hebben hier beide voorgestemd. Maar het is nog niet genoeg. Wij horen nog te veel verhalen van vrouwen die ‘s avonds niet over straat durven te lopen. Of dat mensen die homo zijn worden nageroepen als ze hand in hand over de Kade lopen. Daarom willen wij dat er een gemeentelijk plan komt om discriminatie en het naroepen op straat tegen te gaan. 

Smallingerlands Belang geeft aan dat ze minder regeldruk willen. Dat zijn wij met ze eens! Maar het is niet genoeg.  In ons verkiezingsprogramma komen wij met twintig plannen voor minder regels, meer banen, en geen discriminatie. Wij geven ook aan voorstander te zijn van het basisinkomen. Dit zodat wij niemand laten vallen en ook echt de regeldruk tegen kunnen gaan.  

De ELP heeft in haar onderwijshoofdstuk vier standpunten opgenomen. Zo willen ze een verbreding van het onderwijsaanbod en de laaggeletterdheid terugdringen. Hoe ze dat willen doen is onbekend. D66 wil meer hbo- en universitair onderwijs naar Drachten halen. Bovendien willen we ook graag scholen combineren met bijvoorbeeld dorpshuizen of opvang, zo blijven de kosten laag en ontstaan er kansen. En de laaggeletterdheid willen we aanpakken door meer samen te werken met de bibliotheek en een taalcafé.

De ELP wil blijven investeren in Onderwijs, Ondernemerschap en Overheid. Dat zijn we eens met elkaar, als D66 willen we graag toevoegen dat we kinderen in contact willen laten komen met beroepen. Daar zien we bij de ELP niets over terug in het programma.

De ELP heeft een visie geschreven op de energietransitie. Zij willen geen grote windmolens in de gemeente en zien kernenergie als oplossing voor het klimaatvraagstuk. D66 vindt dat we geen enkele energiebron moeten uitsluiten, mits het duurzaam en veilig is. Een kerncentrale zien we niet zitten, afgezien van het afvalprobleem (wat duizenden jaren gevaarlijk blijft) is het niet realistisch om binnen een paar jaar een kerncentrale te bouwen. Dat duurt tientallen jaren en die tijd hebben we niet.

D66 wil in 2030 energieneutraal zijn, de ELP vindt dat niet realistisch. In de gemeenteraad stemmen ze vaak tegen concrete voorstellen die Smallingerland een stukje duurzamer maken. Zo dienden ze in december 2021 een voorstel in om de transitievisie warmte maar op een laag pitje te zetten, klik hier voor het voorstel dat zij indienden.

De ELP wil in Smallingerland meer huizen bij bouwen. Dat zijn we met elkaar eens. Zij kiezen het vliegveld als nieuwe locatie voor huizen. Er moet een gehele nieuwe woonwijk uit de grond getoverd worden en het vliegveld verdwijnt.

D66 wil juist meer binnen dorpen en Drachten gaan bouwen. We kennen allemaal wel een oud verlaten gebouw, zoals het Marathonhotel of garage op de Burgemeester Wuiteweg. Juist daar zou gebouwd moeten worden. Wie wil er nou naast een vliegveld en een industrieterrein wonen?! Bovendien komt de Lelylijn aan de zuidkant van Drachten, dus het is niet logisch om aan de noordkant te bouwen.

De ELP wil de kosten in de zorg efficiënter maken, dat is iets wat we met elkaar delen. Ook D66 wil geen woekerwinsten. De ELP vindt het belangrijk dat ouderen kunnen blijven meedoen in de maatschappij. Hoe ze dat doen, blijft onbekend. D66 wil inzetten op het voorkomen van borgklachten. Goed eten, goed bewegen is daarbij belangrijk. Daarom zetten we in op meer geld naar de MOS, die daar een belangrijke rol in speelt. We willen meer bankjes, zodat ouderen elkaar kunnen opzoeken tijdens een gezonde wandeling.

We zijn het met de ELP eens om meer samen te werken op het gebied van vervoer. Op die manier kunnen ouderen makkelijk reizen. Voor de minima blijft de bijstandsnorm op 115% staan bij de ELP, terwijl wij liever uiteindelijk naar een basisinkomen willen.

De ELP wil graag betere ‘chill-locaties’ voor jongeren, dat is iets wat we graag ook willen als D66. Politie en BOA’s moeten meer op straat zijn. Wij willen ook dat omwonenden leert helpen om zelf iets tegen overlast te doen. Bovendien willen wij afval op straat streng bestraffen.

D66 vindt het goed als er cameratoezicht is, bij evenementen. Ook mogen er tassen worden doorzocht indien de veiligheid in het gedrang is.

Vrij zijn betekent ook geen discriminatie. Daarom willen wij dat de gemeente een plan opstelt in samenwerking met de MOS en de politie, zodat er minder discriminatie plaatsvindt.

Goed werk begint bij een ondernemer of een bedrijf. Daarom willen D66 en ELP gezamenlijk inzetten op de Innovatiecluster Drachten. Wij willen ook graag bedrijfsterreinen die andere bedrijven uitnodigen om zich te vestigen.

Maar niet iedereen heeft werk, daarom wil D66 een basisinkomen invoeren zodat mensen zeker zijn van een maandelijkse toelage. Die maandelijkse toelage moet onvoorwaardelijk zijn, zodat je tijd hebt om aan je scholing te werken of vrijwilligers werk kan doen om ervaring te krijgen. ELP heeft niets in het programma over een basisinkomen.

Onderwijs is ontzettend belangrijk. Dat vindt GroenLinks ook. Helaas is het stuk over onderwijs bij GL niet heel groot en niet heel inhoudelijk. GroenLinks wil dat iedereen gelijke kansen krijgt en dat iedereen onderwijs kan volgen. Prachtig, dat willen wij ook! Er staat alleen niet in hoe ze dat willen doen. D66 wil dat iedere wijk een openbare buurtschool heeft en dat er wordt gewerkt aan de duurzaamheid en veiligheid op school. Er moet een actief plan komen tegen discriminatie. Daarnaast willen wij gezonde lunches aanbieden op alle basisscholen. GroenLinks wil nog wel dat er praktisch geholpen wordt bij verduurzaming van scholen, hierin kunnen we elkaar wel weer vinden. De ‘hoe’ ontbreekt echter wel weer.

GroenLinks staat natuurlijk bekend om hun duurzaamheidsagenda. Ze zeggen net als wij dat klimaat op één moet komen te staan. We zijn erg blij om dat te lezen, samen kunnen we natuurlijk veel meer bereiken. Waar duurzaamheid bij de andere partijen een plek op de agenda heeft, hebben ze bij GL en D66 topprioriteit. 

We lezen in het verkiezingsprogramma van GroenLinks dat ze bewoners willen helpen met het verduurzamen van hun woning. Aanpakken, samenwerken en huizen verduurzamen is waar we elkaar ook in vinden. Het verschil zit in de details. GroenLinks wil dat bij bijvoorbeeld de omgevingswet klimaat centraal staat, wij willen dat bij alle besluiten. Als er een voorstel op een of andere manier niet voordelig is voor het klimaat, dan zijn wij tegen. Niet alleen bij de omgevingsplannen. Daarnaast blijven ze in het programma soms wat idealistisch. Wij willen ook álle woningen duurzaam hebben natuurlijk, maar wij snappen dat dat niet in een korte tijd kan. Daarom zijn wij voor praktische en haalbare stappen.

GroenLinks wil voor iedereen een betaalbare en duurzame woning. Om dat te bereiken willen ze met woningcorporaties om tafel en afspraken maken om dat voor elkaar te krijgen. Hier richt GL zich op het verduurzamen van woningen en gaat daarbij voorbij aan het feit dat we met een enorm woningtekort zitten. Wij zijn natuurlijk ook helemaal voor het verduurzamen van woningen, alleen willen wij ook graag benadrukken dat er meer woningen bij moeten. Er moeten creatieve en duurzame oplossingen komen! Wat ons betreft doen we dat dus allebei. Verduurzamen en meer woningen creëren.

Over werk en inkomen kunnen we helaas niet zoveel vinden in het partijprogramma van GroenLinks. Duurzaamheid beslaat het grootste deel van het programma (dat is natuurlijk heel goed!) en verder zijn het heel veel woorden over dat het anders moet. Het moet ook zeker anders en wij zijn daar graag concrete plannen voor en goede ideeën. Ze willen de lokale economie stimuleren door zoveel mogelijk lokaal te kopen/maken/bouwen noem maar op. Wij missen in het programma het idee voor het basisinkomen. Dat is wat ons betreft dé manier om ongelijkheid te verminderen en iedereen oprecht gelijke kansen te geven. 

Het verbaast ons enorm dat we dit niet terugzien in de programma’s van de andere, wat meer linkse partijen. We hopen dat de steun hiervoor nog komt. Want als iedereen geholpen wordt in het voorzien van basisbehoeften, is er mee ruimte om een opleiding te volgen, vrijwilligerswerk te gaan doen en noem maar op. Dat kan alleen maar goed zijn voor onze lokale economie!

Vrij zijn is veilig zijn. Veilig zijn is jezelf kunnen zijn, overal en op welke manier dan ook. Gelukkig ziet GroenLinks dat ook. GL wil een actief anti discriminatiebeleid opstellen en invoeren. Hoe dat eruit komt te zien staat verder niet omschreven. 

Daarnaast noemt GroenLinks dat het de verantwoordelijkheid van iedereen is om Smallingerland veiliger te maken. Dat vinden wij ook, maar helaas is het wel nodig om meer maatregelen te treffen. Zo willen wij bijvoorbeeld dat boa’s beter getraind worden en meer verantwoordelijkheid kunnen dragen. Als ze beter getraind en goed uitgerust op straat kunnen lopen, zal dat de veiligheid in Smallingerland heel goed doen. 
Wij willen ook dat er goede afspraken in het uitgaansgebied komen en dat er een lagere drempel komt om incidenten te melden.

Zorg is een belangrijk en groot onderwerp in de gemeente. We zijn blij om te lezen dat GroenLinks daar veel aandacht aan besteedt in het verkiezingsprogramma. Wij kunnen elkaar vinden in het feit dat we willen inzetten op preventie. Want wat is er beter dan goede zorg? Minder zorg nodig hebben. Wat we wel missen is de ‘hoe’. GroenLinks wil het graag, maar benoemt niet hoe. 

D66 wil dat er meer geld naar bijvoorbeeld Mos gaat zodat er ingezet kan worden op meer voorlichting over een gezonde levensstijl. Daarnaast willen wij een omgeving waarin gezond 
leven gestimuleerd wordt, zoals meer sportveldjes en mooie parken. Ook willen wij gezonde lunches op iedere basisschool aanbieden. Op die manier maken wij de preventie concreet!

Ook voor PvdA is onderwijs gelukkig erg belangrijk. PvdA noemt in hun partijprogramma dat ieder kind een eerlijke start verdient, ongeacht de portemonnaie van de ouders. Ze blijven hiernaar streven, ondanks dat ze het zelf een utopie noemen. Dit zien wij niet zo, dit zien wij als een absolute voorwaarde voor een bloeiende maatschappij. Onderwijs is de hoeksteen van de samenleving en daar moeten we vol op inzetten. 

Wat PvdA mooi doet in hun partijprogramma is dat ze de opties neerzetten wie volgens hen hebben als gemeente. Ze leggen ook uit hoe het nu is en welke keuzes ze maken. Zo willen ze bijvoorbeeld kansen creëren door het subsidiëren van welzijnsvoorzieningen zoals de bibliotheek, zwemles, theater en noem maar op. Dit vinden wij super, maar we gaan graag nog wat verder. We missen bijvoorbeeld de opties om als gemeente te helpen bij schoolexcursies of het verzorgen van gezonde lunches op basisscholen. Ook op die manier kun je als gemeente ondersteunen. Daarnaast missen wij een goede aanpak van laaggeletterdheid. PvdA wil dit natuurlijk wel aanpakken, maar mogen wat ons betreft groter denken en de organisaties die hier verstand van hebben er ook bij gaan betrekken.

Klimaatverandering is een groot probleem en gelukkig zien we dat steeds meer in. We zijn blij om te lezen dat dit ook hoog op de agenda staat van de PvdA. Zo willen ze bijvoorbeeld geen uitbreiding van intense veehouderij en willen ze bewoners die willen verduurzamen ondersteunen. Hierin vinden we elkaar absoluut. Wat het verschil is met D66 is dat duurzaamheid bij ons niet alleen hoog op de agenda staat, maar op absolute nummer één. Het moet namelijk anders, en snel ook! Wij snappen dat de PvdA de voorkeur geeft aan bijvoorbeeld zonnepalen op daken in plaats van parken, maar toch weten wij dat we nu echt veel verder moeten gaan om onze doelstellingen te behalen en te zorgen voor een duurzamere gemeente, en dus Nederland. 

Zo willen wij ervoor zorgen dat al het regenwater goed wordt opgevangen en er dus geen straten meer onder water komen te staan. We gaan de grond van de gemeente zo goed mogelijk inrichten, zodat de grond beter kan omgaan met de huidige klimaatveranderingen. Bij ieder voorstel in de raad wordt het klimaat in het achterhoofd gehouden. Deze ambitie hopen wij snel ook te zien bij onze collega’s!

PvdA en D66 willen het grote woningtekort aanpakken. Ook hoe we dat willen gaan doen komt aardig overeen. Zo willen we allebei dat duurzaamheid belangrijk is bij de bouw van nieuwe huizen en willen we meer sociale huurwoningen. PvdA wil dat er bij nieuwbouw een gelijke verdeling komt tussen sociale huurwoningen en particuliere. D66 wil ook meer sociale huur, maar we moeten wel blijven kijken naar wat er nodig is en dat niet al van tevoren vastleggen. Daarnaast wil D66 de hoogte in bouwen, zodat we veel meer woningen kwijt kunnen in Drachten en ook nog kunnen zorgen voor meer groen. Dit missen we in het partijprogramma van PvdA.

D66 wil graag een basisinkomen voor iedere inwoner van de gemeente. Dit is namelijk dé manier om gelijkheid te creëren voor iedereen. Als er voldaan wordt aan de basisbehoeften, als daar genoeg geld voor is, is er namelijk meer ruimte om een opleiding te volgen of bijvoorbeeld vrijwilligerswerk te gaan doen of om erbij te gaan werken. Tot onze verbazing zien we dit niet terug op de sociale agenda van de PvdA. 

Het basisinkomen is wat ons betreft een goede basis. Dat we daarnaast nog meer moeten doen, begrijpen we maar al te goed. Lees daarom gerust ons partijprogramma door om erachter te komen wat we nog meer van plan zijn!

Net als bij D66 staat bij de PvdA veiligheid en het aanpakken van straatintimidatie hoog op de agenda. Daar zijn we blij mee! We vinden het belangrijk dat we bij grote thema’s saamhorigheid creeren, zodat we er niet alleen voor staan. We lezen dat PvdA zich groot wil maken voor veiligheid op straat en dat ze zich hard willen maken voor mensen, met name vrouwen, die op straat worden lastiggevallen. Dit willen wij natuurlijk ook. Vrij zijn betekent namelijk veilig zijn. Er is geen vrijheid zonder veiligheid. 

D66 wil meer boa’s op straat. Wij willen dat ze goed getraind worden en met de juiste middelen op straat hun werk kunnen doen. Net als de PvdA is ons doel maximale veiligheid.

Het thema zorg wordt in het programma van de PvdA vrij technisch en statig uitgelegd als je het ons vraagt. En laten we eerlijk zijn, de zorg is allesbehalve dat. Ja, het is goed dat de zorg betaalbaar is en dat we extra zorgen voor de zwakkeren in onze gemeente. Maar het is óók belangrijk dat we inzetten op preventie. Dat we zorgen voor een gemeente waarin gezond leven gestimuleerd wordt. Het is namelijk het beste als er minder zorg nodig is. Wat ons betreft gaat er daarom ook meer geld naar Mos en zorgen we voor een omgeving die gezond leven stimuleert.

We zijn blij om te lezen dat ChristenUnie ook het belang ziet van goed onderwijs binnen de gemeente. In dit onderwerp zijn dan ook niet hele grote verschillen te vinden. Zo vinden we bijvoorbeeld allebei dat er meer hoger onderwijs naar Smallingerland moet komen en dat laaggeletterdheid aangepakt moet worden. CU is ook een partij die zich hard maakt voor de generaties die na ons komen. Ze willen ook dat bestaande gebouwen zo optimaal mogelijk gebruikt worden en dat daar eerst naar mogelijkheden wordt gezocht voor er nieuwe gebouwen komen. 

Het grootste verschil zit ‘m er dan in dat D66 inzet op verduurzaming. Wij willen alle gebouwen duurzamer en groener maken. Daarnaast willen wij dat er gezonde lunches voor kinderen beschikbaar komen in alle basisscholen. Alle wijken moeten ook minstens één openbare buurtschool hebben. Er moet op scholen ook een stuk veiligheid zijn, discriminatie op basis van geloof en identiteit wordt wat ons betreft absoluut niet geaccepteerd.

CU wil inzetten op duurzaamheid en actief de klimaatverandering bestrijden. We vinden elkaar in de plannen om van het aardgas af te gaan en om samen met bewoners en gebouweigenaren te overleggen om stappen te kunnen zetten. Wat ons betreft mag het wel wat ambitieuzer. Zo wil CU wel voor de beoogde 2050 van het aardgas af, maar zeggen ze niet wanneer dan wel. D66 is daarin heel duidelijk: In 2030 zijn we energieneutraal. Daarnaast willen wij dat in 2023 iedere wijk een actieplan ligt om van de fossiele brandstoffen af te komen. Bewoners die samen duurzame energie op willen wekken door energiecoöperaties worden geholpen door de gemeente.

Ook in Smallingerland is een groot woningtekort. Wij zien dat probleem. CU en D66 willen creatieve oplossingen vinden, zoals hergebruik van leegstaande panden. Ook willen beide partijen dat als er nieuwe huizen worden gebouwd, dat er een deel van die huizen sociale huurwoningen worden. Iedereen verdient namelijk de kans om in een goed huis te wonen. 

Wat wij missen in de plannen van de CU is de connectie met duurzaamheid en de ‘hoe’. Het is volgens ons belangrijk om te kijken naar de duurzaamheid van bestaande en nieuwe huizen. Daarnaast willen wij de hoogte in bouwen, zodat er meer woonruimte komt en meer ruimte voor groen tussen de huizen.

Over werkgelegenheid heeft CU helaas niets gezegd in het verkiezingsprogramma. Over de financiën van de gemeente zegt de partij dat er geen risicovolle investeringen gedaan moeten worden. Wat daarmee wordt bedoeld is onduidelijk. Verder willen ze grip krijgen op de zorgkosten. Ook die zin is niet heel veelzeggend. 

Waar we elkaar kunnen vinden is bijvoorbeeld in het feit dat we misbruik van voorzieningen willen voorkomen en aanpakken en dat we voor de kwetsbare mensen in onze gemeente moeten zorgen. Dat is onze sociale plicht naar de bewoners van onze prachtige gemeente. D66 pleit o.a. daarom voor een basisinkomen, zodat we gelijke kansen voor iedereen creëren. Dit missen we in het programma van de ChristenUnie.

Tot nu toe zijn er veel overeenkomsten in onze verkiezingsprogramma’s. Dat is natuurlijk alleen maar goed, niet alle partijen liggen ver uit elkaar! Vrij zijn betekent voor ons jezelf kunnen zijn in een veilige gemeente. Hier liggen veel problemen en dus kansen en mogelijkheden om dit te verbeteren. Veiligheid betekent voor de ChristenUnie dat er strenger gehandhaafd wordt op straat en dat er ook voor een veilige digitale omgeving gezorgd moet worden. Hierin kunnen we elkaar zeker vinden. 

Het grote verschil zit bijvoorbeeld in de coffeeshops. ChristenUnie wil deze sluiten, wij willen dit niet. Daarnaast zetten wij vol in op het actief bestrijden van straatintimidatie en discriminatie, iets wat we missen in het verkiezingsprogramma van de CU.

Zorg is veel meer dan ziek zijn en weer gezond worden. Wat we met elkaar gemeen hebben in dit onderwerp is het feit dat we willen inzetten op preventie. We willen een gezonde gemeente stimuleren door goede voorlichting over een gezonde levensstijl. Hier willen we organisaties zoals Mos nog meer inzetten, wat D66 betreft met o.a. meer financiële steun. 
D66 is blij dat we ook over het onderwerp zorg zeker weten goed door één deur kunnen. We vinden elkaar in veel meer punten en daar zijn we blij mee. 

Wat D66 dan weer onderscheidt van CU is dat wij breder en verder kijken. Wat ons betreft is gezondheid gelinkt aan vele andere onderwerpen. Zo lijdt eenzaamheid bijvoorbeeld ook tot een lagere gezondheid en is ook de luchtkwaliteit en andere vervuilende factoren een aanslag op je gezondheid. Mensen moeten sneller, beter en eerder geholpen worden met hun gezondheidsproblemen; wat deze ook moge zijn.

Samen met het CDA vinden we goed onderwijs de basis voor de toekomst van het kind. We willen dat het beste onderwijs altijd in de buurt is. Daarom willen onze partijen dat er meer hoger onderwijs naar Drachten komt. Zo voorkomen we dat jongeren vertrekken tijdens hun studie.

Toch zijn er ook verschillen. D66 komt met veel meer plannen voor het onderwijs. We willen schoolgebouwen verduurzamen, schooltuintjes waar kinderen leren over de natuur en een gezonde gratis lunch op iedere school. Ook komen wij met plannen tegen laaggeletterdheid en discriminatie en voor betere seksuele voorlichting.

Samen met het CDA willen we duurzamere bedrijven in Smallingerland, boeren helpen bij het verduurzamen en Smallingerland beter inrichten op de gevolgen van klimaatverandering. Het CDA sluit daarbij grootschalige zonne-energie en middelgrote windmolens uit.

D66 sluit geen duurzame energie uit en zet alles op alles om Smallingerland zo snel mogelijk te verduurzamen. Het CDA maakt niet duidelijk wanneer ze willen dat Smallingerland duurzaam is. D66 doet dat wel. D66 wil dat Smallingerland in 2030 op zijn minst energieneutraal is.

Samen met het CDA willen we leegstande gebouwen veranderen naar woningen. We willen samen dat er veel meer (betaalbare) nieuwe woningen komen. D66 wil dat die woningen ook duurzaam zijn en niet bijdragen aan klimaatverandering. Het CDA vindt dat minder belangrijk. Verder willen beide partijen dat er ook woningen gebouwd worden in de dorpen, zodat de jeugd in het eigen dorp kan blijven wonen.

Het CDA en D66 staan voor een Smallingerland waar iedereen ertoe doet. We willen beide dat er beter wordt samengewerkt tussen de scholen, de gemeente en bedrijven. Ook willen we dat mensen die geen werk kunnen vinden geholpen worden. Beide partijen willen dat het centrum aantrekkelijker wordt, met een autovrij Raadhuisplein als huiskamer van Drachten. Verder willen beide partijen dat er minder onnodige regels komen voor bedrijven.

D66 gaat verder in de plannen om het centrum aantrekkelijker te maken, met minder auto’s en meer parken. Ook streeft D66 naar een basisinkomen, zodat we niemand laten vallen en mensen zich minder zorgen hoeven te maken om onnodige regels.

Het CDA benoemt keuzevrijheid alleen als het gaat om het kiezen voor christelijke of openbare basisscholen.

Voor D66 staat vrijheid centraal. Wij kiezen voor een Smallingerland waar iedereen vrij is om zichtbaar zichzelf te zijn. Waar de gemeente geen onnodige regels oplegt, maar mensen helpt om vrij te zijn. Een gemeente die iedereen vrij laat, maar niemand laat vallen.

Het CDA zegt zorg erg belangrijk te vinden. Ze zeggen in hun programma dat er gestuurd moet worden op wat iemand nodig heeft, niet op het geld dat ervoor nodig is. Toch diende het CDA eind 2020 een voorstel in om 3% te bezuinigen op het sociaal domein en om daarbovenop 2% op alle uitgaven te bezuinigen. Dat zou betekenen dat ouderen minder hulp krijgen bij het huishouden, jongeren minder jeugdzorg krijgen en dat de kosten belangrijker worden dan de mensen. De gemeente dreigde daardoor niet meer de zorg te kunnen bieden die ze van de wet aan mensen moet bieden. De gemeente kwam bijna onder toezicht van de provincie te staan.

D66 wil pijnlijke bezuinigingen die er (mede dankzij het CDA) doorheen zijn gekomen terugdraaien. We willen dat mensen weer genoeg hulp krijgen bij het huishouden, naar familie toe kunnen en een koelkast kunnen kopen als ze dat zelf niet kunnen betalen. D66 wil mensen niet laten vallen.

D66 en het CDA zijn blij dat de kunst- en cultuursector weer aan de slag kunnen na de moeilijke coronajaren. We willen beide dat de culturele instellingen in Smallingerland beter samenwerken. D66 wil daarbij dat het Museum, de Bibliotheek en Iduna een grotere rol krijgen en minder afhankelijk zijn van de Lawei. D66 wil evenementen zoals Simmerdeis behouden en promoten.

Het CDA en D66 vinden veiligheid erg belangrijk en een voorwaarde om hier goed te kunnen wonen. Het CDA denkt dat drugs illegaal maken zal helpen om Smallingerland veiliger te maken. De ervaring leert dat dat niet werkt. D66 wil dat de wietteelt gelegaliseerd en gereguleerd wordt, zodat we er zicht op hebben en het veiliger wordt in plaats van bij mensen thuis.

Voor D66 is veiligheid veel meer dan het voorkomen van drugsgebruik. We zetten in op plannen tegen discriminatie, intimidatie van vrouwen op straat en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Iedereen moet veilig over straat kunnen in Smallingerland.

Net als de VVD vindt D66 de economie erg belangrijk. Om de beste mensen op de beste plek te krijgen moet iedereen dezelfde kans krijgen. Wij maken daar werk van, met een gratis gezonde lunch, betere schoolgebouwen en (bijna) gratis kinderopvang en bijscholing. Zodat kinderen niet afhankelijk zijn voor hun kansen van het inkomen van hun ouders. De VVD zegt niks over het onderwijs in hun programma of over kansengelijkheid.

In tegenstelling tot de VVD zien wij duurzaamheid als topprioriteit. Wij geven aan dat wij meer ambitie willen zien. In 2030 willen wij klimaatneutraal en energiepositief zijn. De VVD zegt niks over de grootste uitdaging van onze generatie in hun verkiezingsprogramma.

De VVD en D66 willen meer woningen bouwen. In Drachten én de dorpen. Maar hoe veel en hoe die eruit moeten zien, daar heeft de VVD geen antwoord op. D66 wel. 500 extra woningen bovenop de geplande woningen (al meer dan 1000). Appartementen in Drachten, normale huizen in de dorpen. En vooral leegstand ombouwen naar woningbouw.

De VVD en D66 vinden werk en inkomen heel belangrijk. D66 komt daarom met concrete voorstellen. Zo mogen de winkels dankzij ons nu 24/7 open. Dit betekent dat Smallingerland als enige gemeente geen verplichte sluitingstijden heeft voor winkels. Anders dan de VVD geven wij wel aan hoe we minder regels willen. Bijvoorbeeld met langere sluitingstijden in de horeca.

D66 en de VVD zijn liberale partijen. Daarom staat het belang van vrijheid bij de VVD ook op de eerste pagina van hun verkiezingsprogramma. Verder komt het nergens terug. Bij D66 zit dat anders. Bij ons staat vrijheid centraal, met minder regels voor ondernemers. Wij willen iedereen in Smallingerland vrij laten, maar niemand laten vallen. We maken werk van een Smallingerland waar iedereen zichtbaar zichzelf kan zijn. Waar we korte metten maken met discriminatie en straatintimidatie.

Net als VVD willen wij inzetten op preventie. Daarom zetten wij als D66 volop in op sport. Zo willen wij het trimpark herstellen en meer sporttoestellen in parken. De VVD komt niet met concrete ideeën.

Wij zijn het eens met de VVD dat er meer aandacht moet komen voor de individuele kunstenaar. Wat wij jammer vinden is dat zij in het programma niks zeggen over de Friese taal. Wij willen hierin investeren. Zodat elk kind in Smallingerland in contact komt met de Friese taal.

De VVD zet vaak in op veiligheid. Dat doen ze bijvoorbeeld door meer camera’s te plaatsen. Daarmee worden onschuldige inwoners de hele tijd gefilmd. D66 zet ook in op veiligheid, maar op een andere manier. Met preventie, het aanpakken van straatintimidatie en het beschermen van de privacy van onze inwoners. Want zonder veiligheid zijn we niet echt vrij.