02.06.2021
Romke de Jong geeft zijn maidenspeech: “Een onderneming is meer dan je bedrijf. Het is je levenswerk.”
Vandaag gaf Romke de Jong zijn maidenspeech tijdens het debat over steunpakketten voor ondernemers. Hier lees je zijn tekst.
Romke de Jong tijdens zijn maidenspeech in de Tweede Kamer. - Beeld: Tweede Kamer
Ijsjes verkopen
Voorzitter, vandaag gaat het over steun aan ondernemers. En daarom ben ik blij dat ik hier mag staan. Als ondernemer – al bijna 20 jaar lang.
Al vanaf mijn dertiende verkocht ik ijsjes met een ijskar van onze Friese familie-onderneming. Een onderneming die is uitgegroeid van ijsverkoop uit mijn bakfiets op mijn 13e tot de internationale duurzame ijsfabriek die het vandaag is, actief in 12 landen.
Voorzitter, ik heb daar prachtige herinneringen aan. De eerste keer omzet, en in de avond alle guldens tellen bij Pake (opa in het Fries). Bij vreemden thuis aanbellen of je de telefoon mocht gebruiken omdat je door je voorraad ijs heen was, en Pake nieuwe kwam brengen. En, tot 2 maanden geleden, dat ik om 7 uur ’s ochtends altijd als ontbijt een ijsje uit de fabriek pakte. Om zelf ijs te proeven, want het is ons ijs, en dat moet goed zijn (en dat is het ook).
Maar Voorzitter, jong ondernemen was niet alleen maar feest: in de avond laat terug op de zware bakfiets, zonder luxe als versnellingen, een accu of een handrem. Levensgevaarlijk. Tot de late uurtjes de ijskar schoonmaken, om een dag later weer op pad te kunnen.
Voorzitter, het was hard werken. Net zoals ik altijd van mijn ouders heb geleerd. Ze waren horecaondernemers, en hebben 30 jaar lang een restaurant gerund waar wij met het gezin boven woonden. Een prachtige jeugd, waarbij mijn ouders altijd aan het werk waren. Zeven dagen per week, en slechts twee trappen van ons verwijderd waren. Als 13-jarige bedacht ik dat ik me op de ijsjesverkoop kon richten: dan hoefde je tenslotte alleen maar in de zonnige maanden te werken
“Een onderneming is niet slechts je bedrijf. Het is je kindje. Je levenswerk.”
Romke de Jong
Ondernemer ben je 24/7
Voorzitter, de waarheid leerde ik in de 20 jaar die volgden. Tijdens mijn school- en studietijd heb ik mogen werken aan het bedrijf om het uit te bouwen tot wat het vandaag de dag is. Met tientallen collega’s die net zo bevlogen met ijs bezig zijn als ik. En net zoals mijn ouders en vele andere ondernemers: ondernemer ben je 24 uur per dag, 7 dagen per week.
In de reis van de afgelopen 20 jaar, heb ik ook als ondernemer ook vaak zorgen gehad. Met als grootste uitdaging het begin van de coronacrisis. Voorzitter, ik heb de rijkdom van een verloofde en drie zoons. Tijdens het voorlezen ’s avonds als ze naar bed gingen waren mijn gedachten in de coronatijd echter bij het bedrijf. Houden we voldoende geld om de leveranciers te betalen? Hoe zorgen we ervoor dat onze medewerkers hun baan kunnen houden? Voorzitter, dat is mij gelukkig gelukt uiteindelijk, maar er zijn nog vele ondernemers in deze ongekend zware tijd die deze zorgen nog steeds hebben.
Ik kan mij de zorgen die dat oplevert goed inbeelden: de pijn van het verdampte vermogen, waar je jaren voor hebt gewerkt. Je pensioen, je geld voor later, terug te moeten stoppen in je zaak. De zorgen om je medewerkers en hun gezinnen. Want, voorzitter, een onderneming is niet slechts je bedrijf. Het is je kindje. Je levenswerk. Een onderneming is meer dan een aantal getallen, meer dan alleen iets waar je je boterham mee verdient. Jij bént je bedrijf, althans zo voelt het. Elke dag. En je staat elke dag op met de verantwoordelijkheid voor je gezin en je medewerkers.
Voorzitter, de coronamaatregelen worden stap voor stap versoepeld, en de economie krabbelt, gelukkig, in sommige sectoren weer langzaam op. Maar veel ondernemers hebben nog veel pijn: zoals in de detailhandel, de horeca en de kunst- en cultuursector. En die ondernemers wil ik, als ondernemer in de Tweede Kamer, helpen.
Steunpakketten
Daarom bespreken we de voortgang van de steunpakketten. Pakketten die hard nodig zijn ter ondersteuning van onze ondernemers.
Want, Voorzitter, er komt een straaltje licht door de donkere wolken. We hebben de economie met miljarden ondersteund en er kan gelukkig steeds meer open. D66 vindt het belangrijk dat dit steunpakket mee-ademt met de economie. Voor de ondernemers die het nog nodig hebben, zal de steun nog steeds toegankelijk zijn. We gaan ook zien dat ondernemers door de versoepelingen juist geen beroep meer hoeven te doen op de steun. Direct stoppen met het pakket zou voor sommigen te vroeg zijn: onze ondernemers hebben te grote klappen gehad om de steun al te versoberen. En de situatie is in heel wat sectoren ook nog echt niet teruggekeerd naar het oude normaal, ze zijn nog dicht, maar deels open en moeten werken met de 1,5 meter regel.
Mijn fractie is dan ook tevreden dat de voorwaarden in Q3 voor TVL en NOW gelijk blijven. Ook zijn we tevreden met langere betalingstermijnen voor Belastingschulden en feit dat ondernemers de belastingschuld pas vanaf oktober 2022 hoeven te gaan terugbetalen.
Maar Voorzitter, uiteraard hebben we ook een paar aandachtspunten. Deze Kamer heeft gevraagd de TONK ruimhartig uit te voeren. Het doet daarom deugd te zien dat het budget is verdubbeld. En ik zie ook veel goede voorbeelden van gemeenten die hier gehoor aan geven. Dat is belangrijk, want sommige mensen hebben echt lang moeten wachten op steun. Andere gemeenten blijven hier echter in achter en ik wil daarom de vinger aan de pols houden. Daarvoor heeft de minister een handig overzicht verstrekt.
- Kan de Minister toezeggen op 1 juli een zelfde soort overzicht te verstrekken met peildatum 1 juli zodat we de voortgang kunnen bewaken?
- En wil hij gemeenten blijven aansporen tot ruimhartige uitvoering?
Er zijn sectoren die het nog steeds zwaar te verduren hebben. De evenementensector loopt tegen de vertraging van de garantieregeling aan. Wij ontvangen ook signalen dat de voorwaarden met verplicht leningsdeel ondernemers zwaar vallen.
- Kan er nog een keer goed gekeken worden naar de voorwaarden van het garantiefonds en een snelle invoering?
Ook boekwinkels hebben het zwaar gehad. De actie #steunjeboekwinkel was hartverwarmend, maar kan niet voorkomen dat de financiële situatie penibel is. Boekhandels zijn niet allen belangrijk voor de winkelstraat maar ook voor de literatuur en hebben educatieve waarde.
- Onderkent het kabinet de situatie waarin de boekhandels zich bevinden?
- Wat kunnen zij aanvullend voor deze winkels doen?
- Ik overweeg hierop een motie in te dienen.
Voorzitter, met dit pakket ondersteunen we bedrijven die graag door willen met het verwezenlijken van hun droom, ook met de TOA en WHOA. Tegelijkertijd kan ik me ook voorstellen dat er ondernemers zijn die sowieso al overwogen om te stoppen en dat nu willen doorzetten. Maar voorzitter, ook netjes stoppen met je bedrijf kost geld bijvoorbeeld voor afwikkeling met leveranciers.
- Welke mogelijkheden zijn er om via een stoppersregeling ondernemers te ondersteunen met een nette afhandeling – buiten de minnelijke weg om?
Een duurzame toekomst voor ondernemers
Voorzitter, twintig jaar ondernemerschap en veel fietsen op een ijsbakfiets heeft mij geleerd dat er soms sterke tegenwind kan zijn. Het is goed dat het kabinet er alles aan doet om ondernemers door deze zware tijden heen te loodsen.
En ik kijk er naar uit om mij de komende jaren vanuit de Kamer voor ondernemers in te zetten en als ondernemer te bouwen aan een duurzame toekomst, ook voor de komende generatie. Want ook ik hoop dat later één van mijn drie jongens op die ijsbakfiets kan fietsen.
