Bezuinigingen lijken onvermijdelijk om begroting sluitend te krijgen

Het slotdebat van 6 juli jl. stond in het teken van de perspectiefnota, die een belangrijke basis vormt voor de begroting van 2024. Het gaat immers om ruim 160 miljoen aan uitgaven die de gemeente doet. In de perspectiefnota maakt het college financiële keuzes die bepalend zijn voor de realisatie van onze ambities, zoals investeringen in het zwembad of in het theater.

De fractie van D66 daagde het college uit tot een reality check en plaatste vraagtekens bij de financiële haalbaarheid van alle plannen. Op dit moment ontbreekt het namelijk nog aan middelen om alle geplande investeringen te realiseren. De financiële keuzes lijken daarom vooral uit te gaan van wensdenken. Oftewel: hopen dat het allemaal wel meevalt, hopen dat we tekorten afdekken met meevallers en hopen dat we nóg meer overschotten realiseren zodat we kunnen sparen. “In tijden waarin rentes stijgen, de inflatie hoogtijdagen maakt en ambities zich maar blijven opstapelen is deze hoop simpelweg onverantwoord”, aldus onze fractievoorzitter Ilhan Tekir die zijn zorgen namens de fractie kenbaar maakte.

Hij lichtte zijn zorgen toe door middel van vijf ‘rode vlaggen’ die een nadelig effect hebben op de gemeentefinanciën. D66 vreest dat daardoor een bezuinigingsslag onvermijdelijk is, tenzij vooraf scherpe keuzes worden gemaakt. Wat doen we wel en wat doen we niet? En kunnen we dat ook betalen?

De rode vlaggen zijn als volgt:

Rode vlag 1. Onze uitgangspositie voor de begroting 2024 en verder is op dit moment niet rooskleurig. De begroting is meerjarig niet meer sluitend. Na verwerking van de meicirculaire is er een tekort van 1,2 miljoen euro tot en met 2027. Volgens D66 zou dat eerst opgelost moeten worden voordat we nieuwe keuzes maken.

Rode vlag 2. Het stapelen van ambities zonder de daarvoor benodigde dekking vast te klikken, lijkt maar niet op te houden. Het is vrij zinloos om ambities vast te stellen als we bij voorbaat al weten dat het niet haalbaar is. Zo blijkt dat er geen één schoolgebouw uit het vastgestelde huisvestingsplan voor onderwijs is opgenomen in deze perspectiefnota. D66 is bang dat we daarmee afstevenen op teleurstellingen in het onderwijsveld door de verwachtingen die we als stadsbestuur creëren.

Rode vlag 3. Het spaarsysteem dat wordt gepresenteerd als een soort remédie die al deze ambities gaat afdekken is te onzeker. Want, we gaan pas sparen als we de risico’s tweemaal hebben afgedekt. Maar het is maar de vraag hoe reëel dat is. In deze perspectiefnota stelt het college namelijk voor om de reserves flink af te romen waarmee de afdekking van risico’s onder druk komt.

Rode vlag 4. De rente op de kapitaalmarkt blijft alsmaar stijgen en dat heeft hoe dan ook negatieve consequenties voor onze rentelasten. Zo lenen we steeds duurder voor onze investeringen en dat risico is nu onvoldoende afgedekt. Dit risico tikt structureel door voor bijna 8 ton.

Rode vlag 5. De inflatie werkt over de gehele begroting, inclusief investeringen, kosten opdrijvend. Opvallend is ook dat er steeds verschillende percentages worden gehanteerd voor indexering. En sommige investeringen indexeren we helemaal niet, zoals station Gorinchem-Noord. Terwijl we daar nu al een tekort van minimaal 3 en maximaal 4,5 miljoen verwachten.

We zullen hoe dan ook kritisch blijven op de financiële keuzes, zodat de realisatie van ambities niet verder in de knel komt. Om dat mogelijk te maken hebben we vanuit de voltallige oppositie een motie ingediend, waarmee we het college vragen om nog vóór de begroting inzicht te bieden in de financiële uitdagingen en de financiële ruimte die we hebben, zodat we daar het goede gesprek over kunnen voeren. Die motie is unaniem aangenomen! Daarmee krijgt het college bij de begroting een herkansing om de financiële zorgen weg te nemen.