Dan zijn we maar drammers.

Hieronder volgt een uitgebreider verslag, maar dit is een korte samenvatting van de belangrijkste punten. Naar ons idee is onze motie omtrent Schoolzwemmen slecht uitgevoerd. Er was geen communicatie, er is geen besluit voorgelegd aan de gemeenteraad en er is geen overleg geweest met ouders, integrale kindcentra en kennisinstituten. Bovendien is het overleg met de scholen alleen via de schoolbesturen gegaan en is de scholen zelf slechts één niet-uitvoerbare optie voorgelegd. Daarover hebben we het gesprek met de gemeenteraad proberen te voeren, maar dat is op niets uitgelopen, omdat het college en de meeste andere politieke partijen er geen moeite (meer) in wilden steken. Het leverde ons zelfs de geuzentitel op van ‘zeurders’. Wij zien het zo: als zeuren hetzelfde betekent als opkomen voor onze inwoners, dan zijn we dat maar. Noem ons maar drammers. Wij gaan wel door.

Laten we bij het begin beginnen. Op donderdag 30 juni 2022 heeft de volledige gemeenteraad van Emmen, met uitzondering van de VVD, onze motie rondom schoolzwemmen aangenomen. Het bevatte twee simpele beslispunten:

1. Ga met alle relevante partijen zoals scholen, ouders, kindcentra, zwembaden en kennisgroepen in gesprek over de mogelijkheden tot schoolzwemmen in Emmen.
2. Leg op basis van deze gesprekken een advies voor aan de gemeenteraad, zodat de gemeenteraad hierover het definitieve besluit kan nemen.

Wat ons betreft simpel genoeg.

Vanaf het moment van indienen van de motie, tot en met de brief van het college van december 2022, hebben wij niets over de voortgang gehoord. We hebben er nog wel naar gevraagd bij de begrotingsvergadering op 7 november 2022, maar toen kwam slechts het volgende:

Ook dit antwoord gaf ons nog geen reden tot twijfel aan de uitvoerbaarheid van onze motie. Immers, schoolzwemmen is een wens van een groot deel van onze inwoners, er zijn veel betrokken partijen, het is geen makkelijke opgave voor scholen en een goed advies voorleggen aan de gemeenteraad: dat is ook niet makkelijk. Tot een brief van het college in december 2022.

Anders dan een brief over de voortgang van de uitvoering van onze motie, of een brief over de uitkomsten van het onderzoek en een advies aan de gemeenteraad, heeft het college van Wakker Emmen en PvdA op 21 december 2022 een brief aan de gemeenteraad verstuurd waarin definitief is besloten dat er geen draagvlak is voor schoolzwemmen in Emmen en dat onze motie daarbij ook meteen was afgedaan. U kunt zich onze teleurstelling voorstellen. Niet alleen is onze motie niet goed uitgevoerd (er is enkel met schoolbesturen en zwembaden gesproken en er is geen advies voorgelegd aan de gemeenteraad), maar het onderzoek bevatte wat ons betreft ook nog genoeg aanknopingspunten om het in ieder geval te blijven proberen.

Zo had er in eerste instantie breder overleg gevoerd kunnen worden. Neem onze buurgemeente Borger Odoorn: daar lukt het wel, waarbij dankbaar gebruik wordt gemaakt van buurtsportcoaches die daar beter gewaardeerd worden en ook breder worden ingezet. Maar ook ouders hadden moeten worden bevraagd (wat ons betreft ook de scholieren zelf), want hoe kun je nou iets over draagvlak zeggen zonder dat je onze inwoners gehoord hebt? Verder had het ons ook erg benieuwd wat individuele scholen zelf hadden gezegd, los van de grote centrale besturen.

Natuurlijk hadden de schoolbesturen wel enkele reële bezwaren. De organisatie rondom schoolzwemmen kost tijd, scholen dienen zelf te mogen beslissen over de vakken die ze wel of niet aanbieden, de reistijd kan ten koste gaan van leertijd en de verantwoordelijkheid is ook een belangrijk punt van zorgen. Maar dat de schoolbesturen beren op de weg zien, is wat anders dan dat er geen draagvlak is zoals het college concludeert.

De organisatie en het vervoer centraal regelen, en zorgen dat er toezicht is, dat is toch bij uitstek een uitgelezen kans voor de gemeente om in te springen? En van eventuele dwang voor scholen om schoolzwemmen verplicht aan te bieden is nooit sprake geweest in onze motie, dus dat argument kan al helemaal van tafel. Bovendien wijst het eigen onderzoek van de gemeente aan dat het wel degelijk kan in Emmen. Zo bieden scholen in Klazienaveen en Schoonebeek al een vorm van schoolzwemmen aan en zijn er ook verschillende scholen in en rond Emmen die het faciliteren. Het kan dus wel!

Naast de voorgaande punten, zijn er nog een paar andere zaken die opvallen in de brief van 21 december 2022. Zo noemt het college als belangrijke overweging dat 97% van kinderen van zes jaar en ouder met de Nederlandse nationaliteit al een zwemdiploma heeft in Emmen. Dat zwemlessen juist ook belangrijk kunnen zijn bij het op peil houden van het zwemniveau van kinderen ná het behalen van een diploma, wordt daarbij buiten overweging gelaten. En evenzo belangrijk: hoe zit het dan met de groep kinderen van zes jaar en ouder met een niet-Nederlandse nationaliteit? Daarover is in de brief verder niks vermeld, wat wij moeilijk te verkroppen vinden. Iedereen verdient toch gelijke kansen, ongeacht afkomst? Bovendien kun je in schoolklassen zelf ook helemaal geen onderscheid maken tussen kinderen op basis van nationaliteit – gelukkig ook maar.

Een inzet op gelijke kansen voor alle kinderen zien wij dan ook niet terug in de inzet van het college van Wakker Emmen en PvdA. Wat ons betreft is dat het meest treffend samengevat door een concluderende zin uit hun eigen brief:

Hoe zit het dan met de scholen en leerlingen die wel willen, maar het niet kunnen? Hoe zit het met de kinderen die geen zwemdiploma hebben? Hoe zit het met de kinderen die geen manieren hebben om hun zwemvaardigheid op peil te houden? Alle mogelijkheden ondervangen om het ‘kunnen’ mogelijk te maken, zoals rekening houden met armoede en moeilijke thuissituaties, dat is toch bij uitstek de taak van de gemeente? Wat ons betreft in ieder geval wel.

Commissie- en raadsleden in Emmen hebben de mogelijkheid om ingekomen brieven van het college te agenderen bij een volgende vergadering wanneer zij daar genoeg reden tot zien. Dat hebben wij dus ook gedaan met de brief van 21 december 2022, omdat wij weigeren zomaar op te geven. Zeker bij een groots en belangrijk plan als schoolzwemmen wat voor zoveel van onze inwoners echt een belangrijk onderwerp is, en zeker als er zoveel bezwaren zijn over en vragen zijn bij de uitvoering. Wat ons betreft is dat ook bij uitstek dé taak van volksvertegenwoordigers.

Onze motivatie tot agendering is een samenvatting van hierboven en is online ook openbaar in te zien. Zeker een flink aantal vragen, maar een motie die door vrijwel alle partijen is ondersteund, over zo’n groot onderwerp waarbij naar ons inzicht echt steken zijn laten vallen, bij verder een vrijwel lege agenda in een week waar al twee van de drie vergaderingen waren geannuleerd vanwege een gebrek aan agendapunten, dat leek ons geen probleem. Maar wat hadden wij het mis.

De commissievergadering waarin over onze agendering van het afschieten van het plan tot schoolzwemmen door het college is gesproken, was voor ons een confronterende ervaring. Via de link aan het begin van dit bericht is een volledige opname terug te kijken, maar de tegenargumenten van de andere partijen kunnen als volgt worden samengevat:

1. De scholen moeten het zelf kunnen bepalen.
Daar zijn we het helemaal mee eens, en de motie ook.

2. We hebben te veel vragen gesteld aan de andere gemeenteraadsfracties.
Ja, echt.

3. De afhandeling van het college is prima en wij horen daar als D66 eigenlijk geen vragen over te stellen.
Ja, echt.

4. Onze motivatie komt over als een kind dat zijn zin niet krijgt en daarom maar doorzeurt.
Ja, echt.

5. De motie is weliswaar niet goed uitgevoerd, maar wij vinden het niet nodig dat alsnog te doen.
Ja, echt.

6. Het halen van een zwemdiploma en het op peil houden van het zwemniveau is primair de verantwoordelijkheid van ouders.
Dit staat, los van de inhoud, (een vorm van) schoolzwemmen natuurlijk niet in de weg.

7. De scholen willen en kunnen het niet.
Geen enkele partij heeft het onderscheid tussen scholen en schoolbesturen onderkend, of twijfels gezet bij de vragen die zijn voorgelegd aan de schoolbesturen. Zo hebben wij van scholen in Emmermeer en in Klazienaveen bevestigd gekregen dat scholen enkel een optie is voorgelegd waarbij schoolzwemmen verplicht wordt en dan bovendien alleen voor leerlingen die al een A-diploma hebben.

8. Kinderen en ouders die te maken hebben met een lastige thuissituatie, of bijvoorbeeld met armoede, hebben al genoeg andere regelingen waar ze aanspraak op kunnen maken. Bovendien kies je bewust voor het hebben van kinderen.
Ja, echt.

Kortom, hoe durven we eigenlijk; twijfels zetten bij de uitvoering van het college; iets weer op de agenda zetten, en doordrammen over iets wat wij belangrijk vinden?

D66 Emmen is met een belangrijke belofte deze periode ingegaan: werk maken van uw vertrouwen, want u verdient beter.

En dus gaan wij door. Met agenderen, met vragen stellen, met twijfels opwerpen, met plannen komen, met de vervelende luis in de pels zijn.

Dan zijn we maar drammers.