Hoeveel controle heeft de gemeente Emmen over woningbouw?

Tijdens de commissie Wonen & Ruimte van 7 april 2025 voerden we een discussie over woningbouw in Emmen. De huidige coalitie heeft grote beloftes gedaan aan het begin van deze periode, maar de woningbouw blijft behoorlijk achter. Er is vooral een groot gemis aan goedkope koop- en huurwoningen. Uit onderzoek bleek dat de hoeveelheid sociale huurwoningen dreigt te dalen naar 20%, terwijl we tijdens de vorige begroting net een motie hebben aangenomen om 30% sociale huur na te streven. Daarom steunde D66 het initiatief om een discussie te voeren hoe dit te verbeteren.

Eerste termijn

Tijdens deze commissie voerde Marc de Jonge names D66 het woord. Hieronder het eerste termijn zoals uitgesproken (met vele onderbrekingen) tijdens de commissie:

“De afgelopen jaren heeft D66 bij vrijwel elk groot bouwproject dat in deze commissie langs gekomen is gevraagd of er sociale huur of andere betaalbare woningen bij gebouwd zouden moeten worden, want tot nu toe zien we steeds dat er veel ruime dure koopwoningen gepland worden. En de cijfers laten dit nu ook duidelijk zien, het percentage sociale huur zal verder weg zakken als we niks doen. Daarom hebben we bij de vorige begroting ook de motie ingediend om die 30% sociale huur norm vast te leggen, welke met ruime meerderheid is aangenomen.

“Toch lijkt het ons goed om deze discussie te voeren, om te praten over HOE we deze norm gaan halen. Want ook de prestatie-afspraken met de wooncorporaties laten zien dat als we niks doen, we deze doelen niet gaan halen.

“D66 ziet graag een toekomst voor Emmen waarbij iedereen een huis kan krijgen. We zien ook graag diversiteit in wijken en dorpen, wat voor ons betekend dat er ook overal gemixt zou moeten worden met alle vormen van woningen, van sociale huur tot villa’s. Wij denken dat dit ook de sociale cohesie in de samenleving versterkt en dat er meer respect is voor elkaar, ook als je vanuit verschillende achtergronden komt.

“We hebben ook vaak genoeg gesproken over de vraag naar eengezinswoningen, maar het probleem zit hem in de doorstroming. We hebben in Emmen veel ouderen die in zulke huizen wonen die graag iets kleiners willen, mogelijk met minder tuin om te onderhouden. Dus het gaat wat ons betreft niet alleen over sociale huur, maar ook over seniorenwoningen en -appartementen. Zijn er niet meer plekken waar we de hoogte in kunnen? We hebben al eens naar de onderzoeken in de woonvisie gerefereerd, maar misschien moeten deze eens bijgewerkt worden met recente cijfers.

“Verder snappen we ook wel dat een bouwproject voor een projectontwikkelaar geld moet opleveren. Maar om het woningaanbod betaalbaar te houden, is er een sterke regie nodig. Daarom is het belangrijk dat de gemeente hier deze regie pakt en somenwerkt met de markt om meer betaalbare woningen te realiseren. Want de marktwerking op dit gebied lijkt op het moment stuk te zijn en prijzen blijven omhoog schieten.

“D66 zou dan ook graag de volgende voorstellen willen doen:

  • Bij elk groot bouw-project , moet er een voorstel liggen om dit te combineren met sociale huur. Bij een aanbesteding zouden we bijvoorbeeld kunnen eisen dat er samengewerkt wordt met een wooncorporatie die voor kostprijs een aantal huurhuizen erbij kan krijgen. Of dat er op een andere manier de samenwerking gezocht wordt.
  • De wethouder zou wat ons betreft opnieuw met de wooncorporaties om tafel moeten gaan om te praten over hoe we WEL meer kunnen bouwen. Ga vooral vragen wat er nodig is om meer projecten van de grond te krijgen. Ga niet van tevoren ideeën afschieten, maar neem alle opties mee en kom met concrete voorstellen naar de raad als het niet binnen de huidige kaders past. Of kunnen we zelfs een sessie plannen waar we de wooncorporaties uitnodigen om met het college en de raad te spreken over dit probleem?
  • Wij zijn ook positief tegenover innovatieve oplossingen om het woonprobleem op te lossen. Laten we kijken wat er kan met woningsplitsing, perceelsplitsing, modulair bouwen, flexwoningen, etc.
  • En als laatste, als er een initiatief vanuit de inwoners zelf komt die wel iets toevoegt aan deze doelen, maar die niet direct in het bestemmingsplan past, ga dan eerst het gesprek aan hoe dit initiatief WEL zou kunnen slagen. Recent hoorden we bijvoorbeeld van een initiatief uit Veenoord. De inwoners kregen gewoon een NEE te horen en dat er verder ook geen gesprek over gevoerd kan worden. Wat ons betreft zou je een ambtenaar kunnen aanstellen die specifiek inwoners-initiatieven helpt om door het proces van de gemeente te komen. En deze gesprekken kan voeren over wat er WEL mogelijk is.

“Ook horen we graag van de andere partijen wat deze van onze voorstellen vinden en horen we ook graag andere voorstellen zodat we onze doelen gaan halen.

Vele interrupties

Tijdens deze inbreng waren er vele interrupties van met name de coalitiepartijen. Onze grote lokale partij had veel kritiek en hamerde vooral op wat er NIET kan en dat onze ondernemers wel geld moeten kunnen verdienen. En hun coalitiegenoot gaf aan dat er toch al wel heel veel moties aangenomen waren om het te verbeteren, zonder te accepteren dat het nu de verkeerde kant op gaat.

Helaas zien we hier waarom het percentage sociale huur zo hard gaat dalen de komende jaren. Alle kritiek en ideeën worden weg gewuifd door de coalitie en er is geen wil om samen te werken aan voorstellen om meer regie te krijgen op de woningbouw. Dit is wel hard nodig, willen we weer richting 30% sociale huur. En ook zodat iedereen weer een betaalbaar huis kan krijgen in Emmen.