Duurzame elektriciteit: zonneparken en windmolens (?) in De Bilt

In de raad van mei 2021 stond de bijdrage van de gemeente De Bilt aan de regionale duurzame opwekking van elektriciteit op de agenda. In het raadsvoorstel gaat het om het lokaal in De Bilt vastleggen een concrete bijdrage van 30 GWh aan zonne-energie, en in totaal minimaal 50 GWh, aan de regionale opgave tot 2030. Tot 2040 en tot 2050 zou vervolgens opnieuw een vergelijkbare lokale opwekcapaciteit moeten worden bewerkstelligd als bijdrage aan een energieneutraal De Bilt.

Denk internationaal
Duurzame elektriciteit is voor D66 vooral een Europese opgave. Daarbij is het uiteindelijk niet noodzakelijk om in elke gemeente alle elektriciteit lokaal duurzaam op te wekken. Door verbeteringen in transport en opslag zal de beste oplossing grensoverschrijdend gevonden worden. Wat wij als D66 De Bilt echter niet willen is afwachten. De klimaatcrisis wacht niet. De wereldwijde oplossing, het zo snel mogelijk terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen, is enkel te bereiken als optelsom van ontelbare kleine bijdragen van lokale, regionale en nationale overheden, van bedrijven en instellingen die alleen tezamen kunnen helpen om de wereldwijde CO2-emissies te reduceren.

Zoals inspreker Thijs Herngreen bij de inspraak aangaf: “wij willen niet dat De Bilt met de rug naar de toekomst staat. Het raadsvoorstel leidt tot een van die vele kleine bijdragen die nodig zijn. Bescheiden maar met oog voor het grote gemeenschappelijke belang.”

Voor de opwekking van duurzame elektriciteit draagt De Bilt nog maar erg weinig bij in de regio Utrecht, Utrecht draagt landelijk gezien relatief weinig bij, en Nederland is, vooral via wind op zee, pas heel recent begonnen meer bij te dragen aan de Europese opgave. Wij denken niet dat De Bilt een koploper zal worden met het lokaal opwekken van 50 GWh in 2030. Na de nu voorliggende opgave zullen vanuit o.a. de Europese Green Deal steviger ambities neergelegd worden, wellicht ook weer lokaal in De Bilt.

Zon én Wind
Windmolens zijn niet aantrekkelijk, verstoren het landschap en vogels, en worden als extreem hinderlijk ervaren door veel van onze inwoners. Net als snelwegen en binnenstedelijke verkeersoverlast. Anderzijds, omdat er een nog enorme opgave voor onze gemeente ligt, is het onverstandig deze opgave volledig in te vullen met zonne-energie. Ook D66 ziet net als andere partijen zon het liefst op dak, maar tegelijkertijd willen we nu ook inzetten op zonneparken op land. Het ruimteslag daarvoor is relatief groot. Twee windmolens van minder 150 meter tiphoogte leveren ongeveer net zoveel elektriciteit als 20 ha zonnepark (of het equivalent in hectare op vrije daken of boven parkeerterreinen enz.).

Zorgvuldig en innovatief
Gedegen ruimtelijk onderzoek is nodig waar windenergie in onze gemeente mogelijk zou zijn. De stroken langs de A28 in het zuiden van de gemeente lijken de beste ruimtelijke kansen op te leveren, daarom wordt in het raadsvoorstel gevraagd om onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor windenergie langs de A28. Mogelijkheden langs de A27 en/of de spoorlijnen lijken minder kansrijk en zijn daarom nu minder opportuun. Daarbij komt de aanbeveling van de netbeheerders op zon en wind te combineren t.b.v. de stabiliteit van het electriciteitsnetwerk. Opslag, in wijk- en auto-, en huisbatterijen voor korte overbrugging, en met groene waterstof op termijn voor de langere perioden met beperkte duurzame energieopwekking gaat hierbij ook steeds meer helpen. Innovaties gaan ons helpen. We hoeven niet bang te zijn in het donker en, wellicht nog veel erger, af en toe zonder internet, te komen zitten.

Participatie en bottom-up initiatieven
Tenslotte gaat het in het raadsbesluit om het participatietraject bij het opstellen van en nieuw zonneveldenbeleid en bij het onderzoek naar windenergie langs de A28. Meedenken is hiervoor het juiste niveau, maar wij denken dat wij de realisatie van ruimtelijke initiatieven maatwerk nodig is. Daarbij kan meewerken en zelfs overheidsparticipatie overwogen worden. In het laatste geval ligt het primaat ligt bij de initiatiefnemers. Een bottom-up grootschalig lokaal initiatief, bijvoorbeeld in relatie tot natuurontwikkeling en hervormingen richting duurzame landbouwactiviteiten.

Samenvattend
De duurzame elektriciteitsopwekking lokaal invullen is voor ons een gezamenlijke opgave van samenwerken, innoveren en realiseren. Niet uitstellen, niet wijzen naar elders. Bij het realiseren liefst werken vanuit bottom-up initiatieven waarbij de gemeente faciliteert. En de gemeente geeft vooral ook zelf het goede voorbeeld. Veel inwoners doen graag mee. In de nabije toekomst komt er wat D66 betreft een burgerberaad, waarbij we net als bij het digitale inwonerpanel zullen strijden voor gelote en representatieve samenstelling uit alle kernen van onze gemeente, vooral om het stille midden te horen en niet alleen voor- en tegenstanders van windmolens en zonneparken.