Gebruik standaard ‘thuistest’ voor baarmoederhalskanker

Alle vrouwen die in 2023 voor het eerst een uitnodiging krijgen om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, moeten standaard een ‘thuistest’ ontvangen. Op dit moment moeten vrouwen een uitstrijkje bij de huisarts laten afnemen. Een zelfafnametest krijgen zij alleen op aanvraag. De deelnamegraad aan het bevolkingsonderzoek is te laag en moet omhoog. Met dit voorstel wordt het voor vrouwen makkelijker om deel te nemen.

“We kunnen én moeten baarmoederhalskanker veel meer voor zijn dan dat we nu doen”

Wieke Paulusma

Dalende deelnamecijfers

Alle vrouwen tussen de 30 en 60 jaar krijgen iedere vijf tot tien jaar een uitnodiging om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek. De deelnamegraad van dit onderzoek is alleen erg laag en daalt. In 2021 deed slechts 54,8% van de uitgenodigde vrouwen mee. Dit komt waarschijnlijk omdat veel jonge vrouwen zich niet bewust zijn dat je ook op jonge leeftijd kanker kunt krijgen. Maar ook drempels ervaren bij het nemen van een uitstrijkje bij de huisarts, want dit kan ongemakkelijk en pijnlijk zijn.

Vroege opsporing helpt

Elk jaar krijgen in Nederland zo’n 800 vrouwen de diagnose baarmoederhalskanker. De meeste vrouwen zijn tussen de 30 en 55 jaar. De ziekte wordt veroorzaakt door HPV, het humaan papillomavirus. Baarmoederhalskanker kan ontstaan als het vrouwenlichaam dit virus niet uit zichzelf kan opruimen. Overlevingscijfers variëren van 96% voor vrouwen met een vroeg stadium van de ziekte tot slechts 16% als de ziekte is uitgezaaid naar andere delen van het lichaam. Vroege opsporing helpt dus bij een betere behandeling. Thuistesten helpt hierbij.

Standaard thuistest

Door het voorstel van D66 komt jaarlijks €3 miljoen beschikbaar om zelfafnametests standaard aan vrouwen aan te bieden. De zelfafnametest is een toegankelijke manier om zelf een test af te nemen, op een plek waar de vrouw zich het prettigst voelt, bijvoorbeeld thuis. En het is net zo effectief als het uitstrijkje. Met dit voorstel volgt D66 een eerder advies van de Gezondheidsraad op. In december stemt de Tweede Kamer over dit voorstel.

Wieke Paulusma : “Dit is fantastisch nieuws voor al die vrouwen die zich willen testen op baarmoederhalskanker maar dat het liefste thuis doen. In je eigen omgeving, zonder je benen in de beugels. Want het aantal testen moet omhoog. We kunnen én moeten baarmoederhalskanker veel meer voor zijn dan dat we nu doen. Dat bespaart niet alleen heel veel ziekteleed, maar ook veel verdriet. Vrouwen moeten kunnen kiezen als het gaat om zulke intieme onderzoeken. Liever thuis? Dan met een thuistest. Liever naar de huisarts? Dan blijft dit natuurlijk ook mogelijk. Als vrouwen zelf maar kunnen kiezen. En dat regelen we met dit voorstel.”