Begrotingsvergadering van 3 november 2022

Bijdrage van D66 . Er is weer veel tijd gestoken in deze begroting en daarvoor willen we alle betrokken bedanken. 287 pagina’s maar liefst, dat was een flinke kluif voor ons als fractie, laat staan wat dit voor individuele inwoners betekent die dit willen
lezen. Ik heb recent bijgaande bijdrage onder de raads- en collegeleden rondgestuurd, waarin op 1 pagina de begroting aan de inwoners werd toegelicht. Dit vinden wij als D66 erg mooi en overzichtelijk en we vinden het fijn dat de portefeuillehouder heeft toegezegd dat we volgend jaar ook zoiets willen doen.

Beste Inwoners, nadat we een aantal jaren werden gegijzeld door het coronavirus hebben we nu te maken met de aanhoudende oorlog in Oekraïne. Het resultaat is dat we op dit moment opgescheept zitten met hoge energiekosten en een inflatie van rond de 10%. Werkgevers die het kunnen, doen
hier iets mee in de salarisrondes, maar deze stijgende kosten worden ook weer doorbelast in onze producten waardoor alles nog weer duurder wordt en zo komen we in een lastige spiraal. Ook de
rentes stijgen in een snel tempo en een recessie lijkt niet meer te stoppen. We kijken dus naar een onzekere toekomst, waar onze inwoners het ook steeds lastiger krijgen om hun financiën op orde te houden.

Maar niet alleen extern is het lastig. Ook binnen ons eigen gemeente kost het veel moeite om de organisatie op orde te krijgen. Om personeel wordt gevochten en als kleinere gemeente hebben we dan niet de meest aantrekkelijke loonschalen. Dit zorgt voor een hoge werkdruk waar het huidige team het zwaar mee heeft en nieuwkomers zich soms afvragen waar ze aan beginnen. Dit betekent dus ook dat er de nodige openstaande vacatures zijn en dat kwalitatief goed personeel lastig te vinden is. Van een organisatie die niet op orde is kun je geen wonderen verwachten en D66 heeft al langer aangegeven dat je dan als gemeenteraad je ambities bij moet stellen naar een behapbaar niveau, zodat wat je wilt nog wel ten uitvoer gebracht kan worden. Om die reden hebben we dan ook geen wensenlijstje met bijbehorende moties ingediend.

Bovendien hebben we met elkaar als gemeenteraad voor het eerst een raadsprogramma opgesteld, waar we als D66 erg blij mee zijn. In dit programma staan een vijftal punten benoemd die ook in ons
verkiezingsprogramma stonden en waar we de komende 3,5 jaar met elkaar stappen willen maken. Het mag duidelijk zijn dat 3 van de 5 punten over de inhoud gaan en daadwerkelijk fysiek iets moeten realiseren binnen onze gemeentegrenzen, namelijk, woningbouw, duurzaamheid en dienstverlening. De andere 2 punten, bestuursstijl en inwonersparticipatie gaan meer over de vorm en de manier waarop we dat doen en lopen daarom als een rode draad door het programma heen.

Met zo’n raadsprogramma hebben we met elkaar een gezamenlijk doel voor ogen, maar het mag er ook weer niet voor zorgen dat het een kleurloos geheel wordt, zonder de inbreng van eigen partijstandpunten. Daar is deze begrotingsvergadering eigenlijk een mooi moment voor, om je eigen kleur en prioriteiten aan te brengen. Echter zoals ik mijn verhaal begon, wat moet je individueel willen, als de organisatie nog niet op orde is en je met elkaar al de hoofdlijnen hebt uitgezet waar je het over eens bent. Dan komt het meer aan op de inkleuring die per project tijdens de behandeling aan bod zal komen. Dit bespreken we dus in de komende politieke jaren bij de verdere invulling van ons raadsprogramma waarin we dan ons D66 geluid zullen laten horen.

De begroting zoals die nu voor ligt is dus behoudend en dat past wat D66 betreft uitstekend bij de zojuist geschetste situatie.

We zullen als D66 op een paar zaken uit de begroting toch even ingaan en we beginnen met de punten uit ons raadsprogramma:

Woningbouw
Er is een woonbehoefte onderzoek gedaan waaruit blijkt dat we op termijn behoefte hebben aan 1500 tot 1800 woningen. Laten we die dan ook realiseren. Niet meer dan nodig, maar ook niet minder. De provincie Drenthe heeft voor 13.000 woningen een akkoord van het Rijk, laten wij ervoor zorgen dat wij dan onze 1800 woningen daarvan realiseren. 4000 woningen zoals dit college het wil is echt niet noodzakelijk en daarvoor zullen we deze collegeperiode ook geen plannen kunnen realiseren.

Duurzaamheid
Het is 1 van onze 5 thema’s uit het raadsprogramma, maar heeft als zodanig geen eigen kader binnen deze begroting. Komt duurzaamheid dan niet aan bod in deze begroting? Ja dat wel, maar meer dat we een aantal onderwerpen ook duurzaam willen doen, zoals het aanpassen van onze gebouwen. Als je echter duurzaamheid als 1 van de 5 hoofdthema’s in je raadsprogramma benoemd, dan had dat op zijn minst in deze begroting een duidelijke positie moeten innemen en dit had ook een betere
uitstraling naar onze inwoners gegeven. Wat D66 betreft een gemiste kans. Laten we duurzaamheid niet tussen de woorden laten verdwijnen, want er valt op dit gebied nog een hoop te doen.

Dienstverlening
Onze dienstverlening is zoals gezegd nog altijd niet op het niveau waar we het willen hebben en is daarom ook niet voor niets onderdeel van ons raadsprogramma. Dienstverlening bestaat niet alleen uit het werk wat we doen, maar ook in wat we uitstralen en communiceren. Dat communiceren is maatwerk staat in deze begroting. Dit klopt, maar toch blijft het hier vaak mis gaan. Hier zal wat D66 betreft echt de nodige aandacht aan moeten worden besteed om dit te verbeteren. Dienstverlening betekent ook dat we er naar moeten streven om zaken af te handelen. Te vaak duren processen te lang, omdat we niet voortvarend te werk gaan of een verkeerde voorstelling van zaken geven. Denk hierbij even aan het omdraaien van de klinkers in Borkerhout of het creëren van onduidelijkheid bij het uitvoeren van de koersvisie vitale vakantieparken. De organisatie wordt zo onnodig veel langer
belast dan noodzakelijk. Wat ons betreft ook een punt van aandacht.

Inwonersparticipatie
Zoals gezegd loopt inwonersparticipatie als een rode draad door ons raadsprogramma en de manier waarop we onze plannen willen realiseren. Daar waar het kan zullen we onze inwoners betrekken bij het realiseren van onze plannen. Op het gebied van de duurzaamheidsvisie hebben we dit al voor een groot deel gerealiseerd. Voor wonen zal dit zeker erg belangrijk zijn om zo daar waar het kan draagvlak te realiseren voor mogelijke nieuwe te realiseren straten en wijken. En zo kunnen veel meer onderwerpen voor inwonersparticipatie in aanmerking komen. Maar we hebben het al eens vaker gezegd en zeggen het nog een keer. Inwonersparticipatie is geen eenrichtingsverkeer. Hiermee bedoelen we dat we erg enthousiast bezig zijn als we als gemeente het initiatief nemen, maar het kan ook anders, namelijk als inwoners met een initiatief komen. Dat is nog altijd iets wat we niet goed kunnen handelen en daar moet wat D66 betreft nog echt verandering in komen. Ideeën omarmen vanuit het principe “Ja mits”. We zeggen het allemaal, maar het wil maar niet goed landen. De grondhouding is dan toch terughoudend, omdat we kennelijk geen prioriteit aan een dergelijk initiatief willen toekennen.

Bestuursstijl
De bestuursstijl is iets wat meer bij ons als raad thuis hoort. Hoe gaan we met elkaar om, hoe hanteren we de spelregels en zijn die spelregels nog wel actueel? Landelijk wordt er vaak veel
onnodig gezegd in het kader van de vrijheid van meningsuiting. Het heeft echter met normen en waarden, maar ook met niveau te maken dat je voor deze onbetwiste vrijheid van meningsuiting ook
de juiste woorden kiest. D66 Midden-Drenthe is tegen de verloedering zoals deze momenteel plaatsvindt in onze 2de kamer en wil er zeker ook voor waken dat we elkaar of anderen met grove
bewoordingen onnodig kwetsen. Maar het is niet alleen dat. Het betekent ook een open houding naar onze inwoners, zoals we ook al hebben benoemd bij de inwonersparticipatie. Met de werkgroep bestuurlijke vernieuwing worden de eerste stappen hiervoor gezet en wij als D66 zijn ook erg blij met het initiatief dat onze jonge en nieuw komende raads- en commissieleden met elkaar hebben genomen, om naast het inhoudelijke raadswerk ook eens op andere momenten bij elkaar te komen om zo een betere samenwerking te realiseren.

Bestaande projecten
Wat wel een belangrijk punt is, is dat we een aantal lopende zaken nu eens moeten aanpakken en afronden. Hierbij denken wij als D66 onder andere aan het opknappen van de wijk Borkerhout, de reconstructie van de Esweg, het opleveren en bespreken van het fietsplan en het uitvoeren van het amendement van de Vitale Vakantieparken. Het zijn zo maar een paar zaken die nu al jaren
voortslepen en waar we onnodig lang over doen. Dit komt soms door ons als gemeenteraad omdat we verdeeld zijn en soms door onze organisatie die probeert het iedereen naar de zin te maken, wat helaas toch nooit zal lukken. D66 zal met deze onderwerpen de komende tijd actief aan de slag gaan. Voor Borkerhout is nu een
werkgroep opgericht waar we zitting in gaan nemen en Vitale Vakantieparken staat op verzoek van D66 weer op de agenda van de volgende commissie Ruimte en Groen. En beste collega’s in deze raadszaal, laten we die punten met name nu eens snel en adequaat afhandelen. Democratie betekent nog altijd dat de meerderheid beslist en als dit zo is, dat je je daar dan ook bij neer moet leggen.

Tenslotte
Normaliter doen we als D66 altijd iets ludieks bij een begrotingsvergadering. Dit jaar hebben we ons aangepast aan de behouden opstelling en hebben we dit achterwege gelaten. De doelen die we vorig jaar gepresenteerd hebben, staan wat ons betreft nog altijd als een huis overeind, maar we hebben nu eerst andere prioriteiten, die wat ons betreft in deze begroting voor 2023 en het meerjarenperspectief prima zijn verwoord.