De klimaatverandering gaat sneller dan verwacht en is nu al merkbaar in Nederland. De gemiddelde temperaturen nemen wereldwijd onverantwoord toe, met lange periodes van extreme hitte, droogte en bosbranden tot gevolg. Ook neemt de neerslag extreme vormen aan wat leidt lokaal wateroverlast en overstromingen (Limburg).
Daarom moet ieder land, provincie en gemeente maatregelen nemen waarmee de omvang en snelheid van de temperatuurstijging worden beperkt. De samenleving zal zich aan het veranderende klimaat moeten aanpassen. D66 wil van Lansingerland een klimaatbestendig gemeente maken, in lijn met de afspraken uit het klimaatakkoord. Dit betekent dat D66 gaat voor energietransitie in Lansingerland. Schone energieopwekking wordt bereikbaar voor de inwoners van Lansingerland. De gemeente neemt hierin het voortouw.
De transitie ‘van het gas af’ heeft impact tot achter de voordeur van mensen. Dus, of het nu windmolens, zonnepanelen, waterstof of warmtenetten zijn: het tijdperk van traditionele vormen van energieopwekking en warmte-voorzieningen komt ten einde. De uitdaging is om een energietransitie vorm te geven die blijk geeft van de urgentie van het moment en die tegelijkertijd mensen écht bij deze energietransitie betrekt.
Energie – en Klimaatbeleid
Vrij zijn betekent eigen keuzes maken hoe we energie- en klimaatdoelen in onze gemeente samen met onze burgers en ondernemers realiseren. Maatwerk op lokaal niveau waarbij we onze inwoners adviseren wat de beste investeringen zijn om energie te besparen.
Prioriteiten
D66 in Lansingerland heeft de volgende prioriteiten:
Energietransitie, nationaal en lokaal
- D66 is er van overtuigd dat de verduurzaming van de energievoorziening (energietransitie) alle inwoners aangaat. Het raakt bijvoorbeeld de energie- en warmtevoorziening van huizen en andere gebouwen, het gebruik van brandstoffen bij industriële productieprocessen in onder meer de glastuinbouw, de elektrificatie van het verkeer en het opwekken van schone, duurzame en hernieuwbare energie.
- De gemeente heeft een regierol bij de verduurzaming van de gebouwde omgeving. “Samen doen” is voor D66 het centrale begrip in dat verband. Samen doen: zowel in regionaal verband als binnen de gemeente, met netbeheerders, bedrijven, instellingen, maatschappelijke organisaties, gebouweigenaren en – uiteraard – de inwoners. “Samen doen” is meer dan alleen de mogelijkheid bieden van formele participatie via het indienen van een zienswijze in juridische procedures volgens de Algemene wet bestuursrecht. Er moeten gerichte participatiemogelijkheden geboden worden aan anderen dan de gebruikelijke deelnemers aan dergelijke trajecten. Bijvoorbeeld via het kunnen deelnemen bij het maken van het transitieplan voor de eigen wijk en via keukentafelgesprekken en inzet van procesbegeleiders. Bij participatie moet het ook kunnen gaan om financiële participatie, zoals kunnen meeprofiteren van de opbrengsten van lokale opwek van duurzame energie via een zonnepark.
- Er moet ruimte zijn voor lokale initiatieven zoals een energiecollectief of coöperatie voor aardwarmte/warmtenet/zonne-energie. Zo werkt de gemeente het afgelopen jaar samen met de energie coöperatie Lansingerstroom. Deze coöperatie kent inmiddels vele leden in onze gemeente en is een belangrijke speler waar het gaat om het draagvlak voor de energietransitie. We willen deze samenwerking versterken.
Bij de energietransitie zet D66 in de periode 2022 t/m 2026 sterk in op het treffen van energiebesparende maatregelen, grootschalige opwek van (duurzame) zonne-energie en gebruik van aardwarmte en restwarmte voor ruimteverwarming van woningen en andere gebouwen:
- D66 is voorstander van toepassing van nieuwe technieken en innovaties om de ambitieuze doelen voor energiebesparing en het opwekken van schone en duurzame energie te realiseren;
- De gemeente moet een maximale benutting van de mogelijkheden voor opwekken van zonne-energie nastreven, zowel grootschalige opwek ( zonneparken en zonnepanelen in waterbassins bij glastuinbouwbedrijven), als kleinschalige (zon-op-dak van nieuwe en bestaande gebouwen en op parkeerplaatsen).
- De gemeente moet ook maximaal gebruik van geothermie (aardwarmte) nastreven voor verwarming van gebouwen en de glastuinbouw.
- Restwarmte moet binnen redelijke termijn verduurzamen van fossielvrije bronnen naar schone en duurzame energiebronnen.
- Nieuwe gemeentelijke subsidies voor projecten voor gebruik van fossiele brandstoffen staan we in de komende gemeenteraadsperiode (en daarna) niet meer toe.
Energiebesparing in gebouwen
- D66 vindt dat de gemeente inwoners meer moet stimuleren in het nemen van energiebesparende en energieopwekkende maatregelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het beter isoleren van woningen en het plaatsen van zonnepanelen. Dit leidt niet alleen tot klimaatwinst, maar ook tot een lagere energierekening en een hoger wooncomfort.
- De energiecoaches en de energiewinkel waar inwoners informatie kunnen krijgen zijn mooie initatieven die bijdrage aan meer kennis bij inwoners over duurzame maatregelen die zij zelf kunnen nemen. D66 vindt dat deze initiatieven verder bekendheid moeten krijgen.
- De gemeente ziet toe op de naleving van de energiebesparingsplicht voor bedrijven.
- Voor zover hun monumentale waarden daardoor niet worden aangetast, moeten ook monumenten worden verduurzaamd (geïsoleerd, dubbel glas en van het gas af).
Wijkplannen
- De energietransitie is een ingrijpend traject, dat voor iedereen haalbaar en betaalbaar moet zijn, waaraan iedereen moet kunnen meedoen en dat lokaal stap voor stap en wijk voor wijk zorgvuldig moet worden uitgewerkt in wijkplannen. De in een wijkplan gemaakte keuzen moeten door de gemeenteraad juridisch worden verankerd in het gemeentelijke omgevingsplan, zodat gebouweigenaren en andere belanghebbenden vroegtijdig weten waar zij aan toe zijn en zij op basis daarvan handelingsperspectief voor het nemen van beslissingen over de aanpassing van hun gebouw wordt geboden.
- De wijkplannen geven invulling het stoppen van het gebruik van fossiele brandstoffen, de overstap naar een duurzaam alternatief voor ruimteverwarming, het tegengaan van de gevolgen van belasting van het elektriciteitsnet.
- D66 wil voorkomen dat warmtebedrijven een monopoliepositie krijgen in Lansingerland.De gemeente bepaalt wanneer de wijk van het aardgas af gaat en welk duurzaam systeem daarvoor in de plaats komt. Als voor een wijk de overstap van aardgas naar een collectief warmtesysteem in beeld is, moet de gebouweigenaar de keuzemogelijkheid hebben om naar dat collectieve systeem over te stappen of zelf voor een ander duurzaam alternatief te zorgen. Heeft de eigenaar eenmaal voor aansluiting op het collectieve systeem gekozen, kunnen kosten verbonden zijn aan het ongedaan maken van die keuze.
Windturbines
- D66 vindt dat moet worden onderzocht wat de haalbaarheid is van het plaatsen van windmolens of windturbines op strategische plekken binnen de gemeente. Wel binnen randvoorwaarden (ruimtelijke inpasbaarheid, natuur, gezondheid omwonenden, externe veiligheid, lokaal eigendom) zijn wat D66 betreft windturbines een aanvulling op de energietransitie en klimaataanpassing.
Biomassa
- De opwekking van energie/warmte door verbranding van biomassa, zoals hout of houtpellets, verkiezen we als D66 niet, dit vanwege de negatieve effecten voor de luchtkwaliteit door uitstoot van fijn stof en stank- en rookoverlast. Daarbij staat de duurzaamheid ervan ter discussie.
Afval
- In een circulaire economie worden grondstoffen hergebruikt en zorg je dat het volume aan afvalstromen wordt geminimaliseerd. Het voorkomen van afval begint al bij het ontwerp van een product. Denk aan materiaalkeuzes, het modulair kunnen bouwen, maar ook duurzame manier van verpakken.
- Lansingerland loopt flink achter op het gebied van afvalscheiding. Het doel van minimaal 75% van het huishoudelijk afval gescheiden op te halen had allang gehaald moeten zijn. Hetzelfde geldt voor het reduceren van de hoeveelheid restafval naar 100 kilo per inwoner per jaar. De kosten voor restafval blijven stijgen, wat leidt tot hogere lokale lasten voor inwoners.
- D66 is voorstander om inwoners die weinig restafval aanbieden een korting te geven op de afvalstoffenheffing, zodat zij direct profijt hebben van de kostenbesparing die zij helpen bewerkstelligen. Daarbij vermindert dit het risico op afvaldumping.
- D66 vindt het belangrijk om afval in de openbare ruimte aan te pakken; vervuiling en dumping is niet acceptabel.
- Door slimmer afval op te halen (smart routing) zorgen we ervoor dat afval op het meest opportune moment opgehaald wordt en de vuilniswagen zo vol mogelijk zit.
- D66 wil bedrijven meer bewust maken van de van verminderen van afvalstromen en meer in te zetten op hergebruik.