Kasteel: Behoud door ontwikkeling?

Een kijkje op het kasteel in het centrum van Gemert. Beeld: Frances Dekker

“Behoud door ontwikkeling” was de opgave die in 2017 benoemd werd door de Congregatie van de Heilige Geest om voor het kasteel een nieuwe toekomst te vinden.  Een nieuwe bestemming en invulling voor het kasteel, die onderhoud en behoud waarborgen. Een toekomst met nieuwe functies, passend binnen de cultuur-historische waarde van het kasteel, passend bij het “vrije” DNA van Gemert.  Voor de nieuwe eigenaar van het kasteel (BL Huisvesting) is “Behoud door ontwikkeling” aanvankelijk vertaald in een totaalplan met veel ambitie om die nieuwe toekomst vorm te geven o.a. wonen, toerisme, horeca, congresruimte en wellness in het kasteel.  Dit totaalplan is inmiddels overgegaan naar een masterplan.  Nog steeds met dezelfde ambities voor de invulling van het kasteel, maar met daarnaast ook een steeds groter beroep op de ruimtelijke ontwikkelmogelijkheden rondom het kasteel: woningen, appartementen, parkeren.   Bouwplannen die  niet meer binnen de oorspronkelijk gestelde kaders vallen. En daarom buigen we ons als gemeenteraad aanstaande donderdag over het herdefiniëren van de kaders.  U heeft er ongetwijfeld al veel over gelezen en gehoord:  woningbouw op De Haag, groot (tijdelijk ?) parkeerterrein in de wei tegen de buitengracht, appartementen in de bomencarré (=voetbalveld) in de kasteeltuin, grotere uitbouw(en) aan het poortgebouw,  uitbreiding van de Jezuïetenvleugel en wonen/parkeren binnen de ommuurde tuin. Stuk voor stuk ontwikkelingen die impact hebben op de omgeving, het aanzicht, de uitstraling van dit uniek stukje Gemert.  Behoud van het kasteel en een nieuwe, duurzame bestemming van haar ruimtes is een streven dat wij als D66 volledig ondersteunen.  En wij begrijpen ook dat daar een behoorlijk financieringsvraagstuk achter zit. Als er vanuit dat financieringsvraagstuk noodzaak is om kosten te dekken door (extra) woningbouw dan willen wij daar graag in meedenken en aan meewerken. De vraag is echter:  is er een financiële noodzaak?  En hoe groot is die noodzaak dan?  Reden voor de gemeenteraad om eerder dit jaar al te vragen om inzage te krijgen in het businessplan.  Tot op heden is dat niet met ons gedeeld. De wethouder lijkt dat ook niet meer nodig te vinden en geeft aan dat dit een zaak is tussen de ontwikkelaar en de provincie.  Maar binnen de gemeente beslissen we toch over de kaders voor aanvullende bouw? Hoeveel, hoe groot, hoe hoog.   In de vraag voor herijking van de kaders is het streven van de ontwikkelaar om 75-90 woningen in de kasteeltuin en in de directe omgeving van het kasteel realiseren.  Wij missen de economische onderbouwing daarvoor!  De provincie stelt dit ook in haar reactie:  “Woningbouw op deze plek is echter geen doel op zich. Dit betekent dat de locatie de woning aantallen moet kunnen dragen”.
Behoud van het kasteel door een duurzame invulling voor herbestemming is het streven. Niet een omvangrijk woningbouwplan dat afbreuk doet aan dit unieke stukje Gemert. Als er noodzaak is tot meer bouwen, dan willen we dat onderbouwd zien.  En dan denken we graag mee in de mogelijkheden (ook breder dan alleen binnen het ontwikkelgebied?).  Maar voor ons staat voorop dat dit stukje Gemert haar ziel niet mag verliezen en ons “vrije” DNA moet blijven uitstralen.