Hier wil ik oud worden

De gemeente Emmen is een groene gemeente. Daar zijn we trots op. De lucht is schoon, er is meer natuur en bos dan asfalt, woonwijken en -centra worden duurzaam ingericht en met cultuurhistorische natuurgebieden en parken als het Bargerveen en het Rensenpark heeft de gemeente Emmen visitekaartjes om trots op te zijn. D66 Emmen koestert dit, maar weet ook dat het niet vanzelfsprekend is. Klimaatverandering klopt aan de deur. De klimaattransitie is in veel gevallen al achter de voordeur te vinden en in de portemonnee te voelen. Wij willen dat de gemeente Emmen zich niet langer verschuilt achter opdrachten van de provincie en Den Haag, maar verantwoordelijkheid neemt. Wij willen er met u voor zorgen dat de klimaattransitie niet alleen betaalbaar wordt, maar voor u gaat werken – bijvoorbeeld in de hoogte van uw energierekening. Emmen is een leefbare, duurzame gemeente. Samen met u zorgen wij dat dit in de toekomst ook zo blijft.

 Participatie

Het is belangrijk dat iedereen mee kan doen met de klimaattransitie. Dat betekent dat de klimaatmaatregelen beheersbaar en betaalbaar moeten zijn, maar vooral ook dat u als inwoner inspraak heeft over wat er in uw leefomgeving gebeurt. Concreet stellen wij het volgende voor:

  • Klimaatagenda. Stel een klimaatagenda op. Maak daarin duidelijk wie de grootste vervuilers zijn en hoe zij de rekening gaan betalen.
  • Sociale innovatie. Zet in op sociale innovatie, door te kijken naar deelvoorzieningen, energiecoöperaties en warmtenetten.
  • Luisteren. Luister naar de inwoners. Zonnepanelen en windmolens zetten we daar neer waar draagvlak is. Zonnepanelen zetten we bovendien eerst op daken, voordat we ze op land zetten. Samen met onze agrarische ondernemers gaan we zo snel mogelijk aan de slag met het realiseren van E.A.Z.-windmolens.
  • Subsidies. Stel subsidiemaatregelen in voor het realiseren van groene daken, zonnepanelen, betere isolatie en warmtepompen.
  • Stimuleren. Stel stimuleringsmaatregelen en specifieke, goedkope leningen in (bijvoorbeeld zonneleningen en isolatieleningen), zodat inwoners met een kleinere portemonnee mee kunnen doen.
  • Werk. De klimaattransitie kan vele banen opleveren. Het is daarom belangrijk dat de gemeente een vestigingsklimaat creëert waarbinnen de juiste bedrijven aangetrokken worden. Ook dient de gemeente samen met (hoge)scholen en universiteiten een coördinerende rol op te pakken. Zo zorgen we ervoor dat opleidingen en werk zo veel mogelijk op elkaar aansluiten.
  • Het goede voorbeeld. De gemeente dient het goede voorbeeld te geven, ook op het gebied van duurzaamheid. Wij willen daarom dat de gemeentelijke catering wordt aangepast, waarbij vegetarisch en veganistisch de norm wordt en vlees en zuivel keuze-opties.

Vervoer

Vervoer is een van die onderwerpen die in meerdere hoofdstukken terugkomt, omdat het op veel facetten van ons leven invloed heeft. Ook op het gebied van klimaat, is het belangrijk dat we scherp naar vervoer kijken. Want als we de CO2-uitstoot willen verminderen, zullen we ook op een andere manier naar onze manier van vervoeren moeten kijken. Wij denken daarbij aan het volgende:

  • Elektrische auto’s. Wij willen het mogelijk maken dat zoveel mogelijk mensen een elektrische auto kunnen bezitten. De gemeente dient daarom zelf zoveel mogelijk oplaadpunten te realiseren, maar er moeten ook stimuleringsregelingen komen voor elektrische laadpunten aan huis.
  • Uitstootvrije gemeente. Wij willen naar een toekomst waarin onze centra en dorpskernen uitstootvrij zijn. Daarom willen wij dat de gemeente voorrang geeft aan zero-emissie voertuigen door uitstootvrije zones te creëren. Voor aan- en afvoer van bedrijven en winkels in deze zones kunnen hubs worden opgezet, waar voor deze taak (gemeentelijke) uitstootvrije voertuigen beschikbaar zijn. Zo wordt het bovendien een stuk veiliger voor voetgangers en fietsers in de centra en dorpskernen.
  • Doorstroom. Voertuigen die vaak moeten stoppen en weer opstarten stoten het meeste uit. De gemeente dient daarom haar (nieuwe) infrastructuur zo in richten, dat auto’s en andere voertuigen die veel uitstoten, kunnen doorstromen zonder daarbij continu te hoeven stoppen voor bijvoorbeeld verkeerslichten en (slecht ingerichte) rotondes.
  • De Rondweg. De Rondweg in Emmen komt in provinciaal bezit. De ambitie is om van deze weg een doorrijroute te maken. Onze inzet is om de maximale snelheid op 70 km per uur te houden en om de geluidsoverlast tot een minimum te beperken. Daarnaast zien wij graag dat er gebruik gemaakt gaat worden van zo stil mogelijk asfalt, wanneer het wegdek vernieuwd wordt.

Bouw

Wonen is een van de belangrijkste onderwerpen van dit moment. Het verdient daarom een eigen hoofdstuk, wat u ook in dit verkiezingsprogramma kunt vinden. Toch zijn er onderdelen van deze opgave die zo vervlochten zijn met het onderwerp klimaat, dat wij het gerechtvaardigd vinden ze hier te benoemen. Hieronder leest u welke punten dat zijn:

  • Eerst verbouwen, voor nieuwbouwen. Grond is kostbaar en schaars. Wij willen daarom eerst zo veel als mogelijk het huidige woningbestand aanpassen en leegstaande bedrijfspanden verbouwen, voordat we kostbare landbouw- en natuurgrond inzetten voor nieuwbouw.
  • Zet in op circulair en modulair bouwen. Er is een gebrek aan grondstoffen, de vraag naar (nieuw)bouw wordt steeds groter en elke levensfase verdient een andere woning. Wij geloven daarom in woningen die opgezet worden via kliksystemen, die je makkelijk kunt aanpassen en die je bovendien kunt verplaatsen. Hiermee blijven we ook de stikstofcrisis voor. De gemeente dient daarom geld vrij te maken voor ruimte en innovatie, maar ook vooral om toenadering te zoeken tot innovatie-aannemers en (hoge)scholen en universiteiten die met dit onderwerp aan de slag durven te gaan.
  • Tuinen verdienen groen, geen stenen. Om beter om te gaan met piektemperaturen, maar ook om de biodiversiteit te bevorderen, is het belangrijk dat we ophouden met het volbouwen van tuinen, wijken en dorpen met steen. Wij stimuleren daarom initiatieven zoals Steenbreek en het NK Tegelwippen.
  • Emmerhout. Wij willen van Emmerhout de eerste energieneutrale wijk van Emmen maken. Emmerhout was ooit een stedenbouwkundig fenomeen, waar planologen uit het land naartoe kwamen, vanwege de opvallende (doorgesneden) bloemkoolvorm. De laatste jaren komt het echter vooral in het nieuws vanwege de klimaatopgave en het falen van de gemeente om subsidiegelden aan te trekken. Daar gaan wij verandering in brengen, vanwege onze krachtige stem in Den Haag. Emmerhout verdient beter en zal als voorbeeld dienen voor de rest van de gemeente.
  • Duurzaam aanbesteden. De gemeente dient duurzamer aan te besteden. Bij de gunning van (bouw)projecten dient energiezuinig, klimaatadaptief, natuurinclusief en circulair bouwen zwaarder mee te wegen. Wij passen hier ons aanbestedingsbeleid op aan.
  • Het goede voorbeeld. De gemeente dient zelf het goede voorbeeld te geven. Al het gemeentelijke vastgoed dient aan duurzaamheidseisen te voldoen, waarbij bovendien zoveel als mogelijk alle gemeentelijke daken volgeplaatst dienen te worden met zonnepanelen.
  • Pakkethubs. Wij denken met centrale ophaalpunten voor pakketten en post in woonwijken en dorpen veel onnodige vervoersbewegingen te kunnen voorkomen. Boven verwachten wij dat deze hubs een leuke ontmoetingsplaats kunnen zijn, en daarmee kunnen bijdragen aan de sociale cohesie in uw woonomgeving.
  • Voorspelbaarheid. De verduurzaming van onze gemeente moet voor ondernemers voorspelbaarder zijn. Ondernemers zouden niet verrast mogen worden door gemeentelijke maatregelen op het gebied van klimaat. Zo kunnen onze ondernemers hier rekening mee houden in hun investeringen en blijft het voor hen zo betaalbaar mogelijk.
  • Groene parkeerplaatsen. Alle gemeentelijke parkeerplaatsen dienen te vergroenen. Wij denken dat groene overkappingen, maar ook het aanplanten van bomen, hittestress kunnen voorkomen en voor broodnodige vergroening kunnen zorgen. Wij spreken daarbij de ambitie uit van één boom per twee (auto)parkeerplekken.
  • Warmtenet. Wij zien (al jaren) grote potentie voor een gemeentelijk warmtenet, waarbij gebruik gemaakt kan worden van de restwarmte die de bedrijvigheid op het Getec Park genereert. Wij denken bovendien dat de inwoners die hieraan zouden deelnemen, een flinke korting op de energierekening kunnen verwachten. Het is van belang dat de gemeente dit warmtenet omarmt, en als serieuze optie gaat stimuleren.

Biodiversiteit

In Emmen is het goed leven, onder andere vanwege de veelheid aan natuur, maar ook vanwege de dieren die daarin te vinden zijn. Het aantal wilde dieren in Nederland is echter sinds 1990 gehalveerd. De gemeente dient hierin haar verantwoordelijkheid te nemen en beleid te ontwikkelen dat het behoud van de biodiversiteit in onze gemeente tot doel heeft. De volgende punten zijn daarbij van belang:

  • Zaai- en maaibeleid. De gemeente dient haar maaibeleid te herzien – het dient natuurvriendelijk en gefaseerd uitgevoerd te worden. Het kan niet zo zijn dat er meerdere keren per jaar lukraak gemaaid wordt, terwijl het alternatief niet alleen beter is voor de natuur, maar ook nog eens veel goedkoper. D66 Emmen is er trots op dat er in 2019 een motie van onze hand is aangenomen, die er op toeziet dat de gemeente bermen alleen dient te maaien daar waar de verkeersveiligheid in het geding komt. Wij denken echter wel dat de gemeente hier nog beter werk van kan maken. Wij willen daarom dat er een ecologisch bermbeheerplan komt, waarbinnen de nadruk dient te liggen op het zo min mogelijk maaien van onze bermen en het inzaaien met inheemse planten, kruiden en bloemen.
  • Integraal beleid. Het behoud van biodiversiteit dient onderdeel te worden van de energietransitie. Daarmee willen we zeggen: daar waar we onze woonomgeving anders inrichten om te voldoen aan onze klimaatdoelstellingen, daar proberen we dat zoveel als mogelijk te doen op een manier waarbij ook rekening wordt gehouden met het behoud van biodiversiteit in onze gemeente.
  • Kinderen. Wij vinden het belangrijk dat kinderen al vanaf een jonge leeftijd in contact komen met dier en natuur. De gemeente dient organisaties en initiatieven zoals het instituut voor natuureducatie (IVN) daarom zoveel als mogelijk aan te trekken en te behouden. Wij zijn er trots op dat een amendement van onze hand is aangenomen bij de behandeling van de begroting 2022, die voorkwam dat de gemeente Emmen zou breken met IVN Noord.
  • Eikenprocessierups. De gemeente dient anders om te gaan met de eikenprocessierups. Op dit moment bestaat de oplossing vooral uit het met heel veel gif platspuiten van bomen en struiken. Niet alleen de eikenprocessierups gaat daarvan dood, maar ook andere dieren. Er worden op (hoge)scholen en universiteiten veel innovaties onderzocht. Daar moeten we bij aansluiten. In de tussentijd is het belangrijk dat de gemeente natuurinclusieve maatregelen neemt. Zo dienen we slimmer om te gaan met ons bomenbeleid, maar moeten we het ook mogelijk maken dat lokale inwoners (kosteloos) vogelkastjes tot hun beschikking krijgen.
  • Bomen. Voor elke boom die in onze gemeente gekapt wordt, willen wij dat er twee voor worden teruggeplant. Bovendien dient de aanplanting zo divers mogelijk te zijn, waarbij de gemeente absoluut dient te voorkomen dat er (weer) alleen eikenbomen geplant worden.
  • Bladblazers. Bladblazers zijn vervuilend, luidruchtig en bovendien enorm slecht voor de insectenpopulatie. Wij vinden daarom dat de gemeente zo snel mogelijk moet stoppen met het gebruik van deze apparaten. Waar mogelijk willen wij ook het gebruik hiervan door particulieren aan banden leggen, in ieder geval op bepaalde plekken en op gezette tijden. De gemeente dient in het verlengde hiervan regels op te stellen voor het onderhoud van het openbaar groen – het gebruik van emissieloos gereedschap moet de norm worden.
  • Dierenwelzijn. Wij vinden dat dierenwelzijn een vast onderdeel moeten worden van de portefeuille van een wethouder. Dierenwelzijn in de breedste zin van het woord verdient continue aandacht van de gemeente, en de gemeenteraad dient de kans te krijgen de gemeente te controleren op dit beleid. Een van de zaken die deze wethouder kan onderzoeken, is bijvoorbeeld of hondenweides een meerwaarde kunnen hebben in bepaalde dorpen of wijken.

Afval

De realiteit is dat we in de gemeente Emmen te veel restafval produceren per huishouden. D66 Emmen wil voorkomen dat de rekening hiervoor volledig bij u terechtkomt. Het verminderen van ons restafval hoeft namelijk niet te betekenen dat uw rekening hiervoor omhooggaat – integendeel zelfs. Wij zien de volgende kansen:

  • Circulair. We willen inzetten op afvalpreventie en het vaker hergebruiken van producten als eerste stap richting een circulaire economie. Doordat we vaker hergebruiken, verwachten wij bovendien hierdoor de openbare ruimte schoner te houden. D66 Emmen is bijzonder trots op de landelijke inzet van D66 op het gebied van statiegeld voor kleine plastic flesjes en blikjes.
  • Verantwoordelijkheid. Wij verwachten dat (grote) fastfoodketens hun verantwoordelijkheid gaan nemen in het tegengaan van afvaldumping. Indien zij dat niet doen, komt wat D66 Emmen betreft de rekening hiervoor (ook) bij deze bedrijven te liggen. Wij willen deze bedrijven bovendien niet eeuwig de hand boven het hoofd houden. Als zij niet met innovatieve oplossingen komen om hun verpakkingen uit de natuur te houden, dan dient de gemeente serieus te kijken naar de aan deze ketens verleende vergunningen.
  • Containertuintjes. Wij zijn bijzonder blij dat ons initiatief voor containertuintjes tot (kleine) uitvoering is gebracht. Wij verwachten met soortgelijke kleinschalige en buurtgerichte innovaties meer eigenaarschap en daarmee verantwoordelijkheid te creëren.
  • Diftar. De komende jaren gaan wij als gemeente aan de slag met een gedifferentieerd tarief voor de afvalwerking. Wij denken dat dit een goede maatregel is, die op den duur het afvalbeheerbeleid voor iedereen betaalbaar houdt. Daarbij vindt D66 het wel van belang dat de randvoorwaarden op orde zijn. Elke inwoner moet zo gemakkelijk mogelijk grijs en groen kunnen scheiden, luiers moeten apart kunnen worden ingeleverd, en er moeten voldoende ondergrondse containers zijn.

Landbouw

De agrarische sector heeft een belangrijke rol in het klimaatbestendig houden van onze gemeente. Daarom willen wij samen aan de slag met onze agrarische ondernemers, waarbij wij hun de ruimte geven om te innoveren en te ondernemen. Samen willen wij tot het volgende komen:

  • Agroforestry. Zet in op een overgang naar agroforestry. Dit is een ingewikkeld woord, voor een makkelijk concept – de natuur en landbouw moeten niet meer naast elkaar bestaan, maar elkaar versterken. Wij willen een proef opzetten voor een voedselbos, samen met de provincie en LTO.
  • Stop de schaalvergrotingen. Het is op dit moment groeien of verzuipen voor agrarische ondernemers. Dat moet stoppen. Producten verdienen een eerlijke prijs, waardoor er gemakkelijker gekeken kan worden naar kleinere en schonere vormen van landbouw. Dat er van elke verdiende euro in de agrarische sector 77 cent naar de supermarkt gaat, is niet uit te leggen. Daar waar mogelijk dient de gemeente daarom lokale afzetmarkten te creëren of te stimuleren, en zelf ook altijd een eerlijke prijs te betalen.
  • Glyfosaat. Stop zo snel als mogelijk met het gebruik van glyfosaat. Stimuleer biologisch boeren en stel in ieder geval een verbod in op het gebruik van glyfosaat op gemeentelijke pachtgrond.
  • Samen onderzoeken. Stimuleer de inzet van groenstroken, poelen, bloemrijke slootkanten en struikranden, door samen met agrarische ondernemers de mogelijkheden tot subsidies te onderzoeken. Daarbij is het belangrijk dat deze groenstroken een grotere omvang hebben, maar ook dat agrarisch ondernemers voor hun verlies gecompenseerd worden.
  • Haal de regeldruk weg. Van agrarische ondernemers wordt veel gevraagd. Bovendien krijgen agrarisch ondernemers niet altijd de tijd om nieuwe innovaties goed door te voeren. Het is daarom belangrijk dat de gemeente niet nog meer regels gaat opleggen, bovenop de al bestaande regels vanuit de provincie, Den Haag en Europa. Daarentegen willen we juist dat de gemeente innovatie mogelijk maakt – door bijvoorbeeld grond over te kopen, stadslandbouw mogelijk te maken en lokale afzetmarkten te creëren, zoals een ouderwetse boerenmarkt.