Samenleven & Solidariteit

Om schulden te voorkomen zet D66 Ede in op financiële educatie op scholen, zodat jongeren goed voorbereid de toekomst ingaan. Daarnaast zorgen we voor laagdrempelige en zichtbare hulp bij het aanvragen van toeslagen en voorzieningen, met ondersteuning op toegankelijke locaties zoals buurthuizen, bibliotheken en het gemeentehuis. Gemeenten bieden actief gespreid betalen aan en helpen inwoners bij het treffen van betalingsregelingen, zodat financiële problemen tijdig kunnen worden opgelost. Op deze manier voorkomen we dat mensen in de schulden raken en helpen we inwoners om weer grip te krijgen op hun financiële situatie.

Om schulden zo vroeg mogelijk te signaleren investeert D66 Ede in de samenwerking tussen gemeenten, buurtteams, scholen, welzijnsorganisaties en woningcorporaties. We zetten in op het gestructureerd uitwisselen van informatie tussen deze partijen, met inachtneming van de privacy, bijvoorbeeld wanneer een zorgaanbieder of waterbedrijf betalingsachterstanden ziet ontstaan. Schuldhulpverleners krijgen de ruimte om vanuit hun expertise op maat, laagdrempelige en proactieve schuldhulpverlening aan te bieden. De gemeente neemt problematische schulden over, zodat mensen weer kunnen bouwen aan een zorgeloze en duurzame toekomst zonder angst voor een deurwaarder. Zo zet de gemeente alles op alles om iedere inwoner binnen anderhalf jaar weer schuldenvrij te laten zijn.

De gemeente helpt mensen bij het vinden van werk en past daarbij zoveel mogelijk maatwerk toe, waarbij we kijken naar wat iemand nodig heeft om weer mee te kunnen doen. Soms is dat hulp bij solliciteren, soms een fiets om op het werk te komen. We hanteren de menselijke maat als het gaat om giften en volgen het voorbeeld van gemeenten die actief inwoners opzoeken om hen te ondersteunen op weg van bijstand naar een duurzame en zelfstandige toekomst. We willen dat uitstroom naar werk toeneemt en dat (parttime) werken loont. Vertrouwen, duidelijke regelgeving en maatwerk zijn daarbij essentieel, bijvoorbeeld bij omscholing, begeleiding of jobcoaching. De gemeente biedt een breed palet aan werkvormen, zoals dagbesteding, vrijwilligerswerk, gesubsidieerd werk en plaatsingen op regulier werk. Daarnaast vragen we extra aandacht voor werkende armen, die vaak buiten beeld blijven in het minimabeleid, en voor migranten die maatwerk nodig hebben, zeker wanneer er kinderen in armoede opgroeien.

De afgelopen tijd hebben we gemerkt dat van steeds strengere regels en handhaving mensen niet sneller aan het werk komen. Aan de andere kant komen bij rechten ook plichten, zoals het leren van de taal. Daar moet de gemeente dan wel bij helpen uiteraard. We vragen dat de uitvoerders een vriendelijke toon in brieven hanteren en de menselijke maat hanteren bij de handhaving. Flexibele tijd om deel te nemen aan gesprekken en een coachende houding van medewerkers is nodig. Uit onderzoek van buurgemeente Wageningen blijkt dat mensen beter meedoen in de samenleving als zij de ruimte krijgen om naast hun uitkering vrijwilligerswerk te doen. Of door te werken en daar dan een deel van te behouden in plaats van alles te verrekenen met de bijstand. D66 wil daar ook in Ede meer ruimte voor bieden

Eenzaamheid is een steeds groter probleem, niet alleen onder alleenstaande ouderen. De mens wil als sociaal wezen in contact komen met anderen. Dat is een basisbehoefte die we iedereen gunnen. Het voorkomen en oplossen van eenzaamheid is iets waar we ons als gemeenschap sterk voor moeten maken. Gelukkig kunnen we er als gemeente en ook als bewoners veel aan doen. Soms met heel eenvoudige middelen maar ook door een actief verenigingsbeleid en buurtactiviteiten. D66 Ede werkt ook hierin graag samen met allerlei initiatieven, individueel, in buurt of wijk of bij verenigingen.

Dit doen we door te investeren in preventie, in vaccinatie- en gezondheidsprogramma’s, buurtklinieken en huisartsenzorg. De vaccinatiegraad in de gemeente Ede is nog steeds zorgelijk laag ten opzichte van het landelijk geadviseerde niveau en ook landelijk is er een daling gaande. Betere voorlichting en actieve benadering van doelgroepen waar de vaccinatiegraad traditioneel lager is zou een gemeentelijke taak moeten zijn. Landelijk hebben we een initiatiefwet ingediend, die vaccinaties bij een te lage vaccinatiegraad in de kinderopvang zou verplichten. Vaccineren doe je niet alleen voor jezelf maar is een keuze voor volksgezondheid in het algemeen.

D66 pleit voor gezondheidscentrawaar apotheek, fysiotherapie, huisartsenzorg en verloskunde laagdrempelig aanwezig zijn. We streven naar het opzetten van buurtklinieken.Dat is geen eerstelijns zorg en geen ziekenhuis, maar in feite een soort kleine polikliniek in de eigen wijk waar kleine operaties, bloedonderzoek of echo’s kunnen worden uitgevoerd.

D66 wil ook niet dat mensen wegkwijnen in verpleeghuizen. We willen allemaal oud kunnen worden op een fijne plek, met liefde en aandacht. Zorgzame buurten zijn een betere oplossing. Daarom wordt het tijd dat de gemeente werk maakt van kleinschalige woonvormen voor ouderen in de eigen wijk en omgeving, met alle faciliteiten zoals huisarts, tandarts, apotheek en ondersteuning in de buurt.

D66 vindt dat mensen zelf moeten kunnen kiezen hoe ze hun leven afsluiten, met goede afspraken over euthanasie en waardig sterven. In de gemeente Ede zijn goede hospices beschikbaar voor palliatieve zorg, maar deze werken niet mee aan verzoeken om euthanasie. Wij vinden dat inwoners van Ede de mogelijkheid zouden moeten hebben om in hun eigen gemeente op hun eigen manier te sterven bij ondraaglijk lijden. We zetten ons ervoor in dat de gemeente samen met zorgorganisaties de mogelijkheden hiervoor onderzoekt. Zodat in de toekomst terminaal zieke inwoners en hun familieleden niet noodgedwongen elders in de regio naar hospicezorg moeten zoeken als ze de optie voor euthanasie open willen houden.

Het aantal mensen dat in Ede aanklopt bij de daklozenopvang groeit ieder jaar, in 2024 al tot 137 en het échte aantal dakloze Edenaren ligt waarschijnlijk nog veel hoger. Want veel mensen zonder vast adres blijven onzichtbaar, slapen op banken of in auto’s. D66 Ede vindt dit onacceptabel: een dak boven je hoofd is een basisrecht, geen privilege. Daarom willen we een gemeente die dakloosheid actief tegengaat. Met de ETHOS-telling brengen we in kaart hoeveel mensen echt zonder thuis zitten, ook de verborgen dakloosheid. Met een snelle urgentieregeling zorgen we dat mensen in nood direct toegang krijgen tot een sociale huurwoning, zonder onnodige vertraging of rompslomp. Samen met lokale partners als Housing First maken we de stap naar zelfstandige woonruimte voor de meest kwetsbaren. Meer Housing First-plekken en een woning als eerste stap bieden mensen de kans om hun leven weer op te bouwen. Zo helpen we mensen van de straat naar een veilige toekomst omdat niemand in Ede zonder thuis mag zijn.

In mei 2024 sloot de gemeente de nachtopvang aan de Stationsweg, waardoor tientallen dakloze inwoners plotseling op straat stonden. Wat volgde was een schrijnend kat-en-muisspel: mensen zochten hun toevlucht in tentjes in het bos en werden keer op keer weggestuurd, zonder uitzicht op een veilige slaapplek. D66 Ede zegt: dit mag nooit meer gebeuren. Het gesleep met kwetsbare mensen moet stoppen. Wij willen één vaste, permanente nachtopvang. Een veilige plek met nachtplaatsen, was- en douchevoorzieningen en goede begeleiding. Geen tijdelijke lapmiddelen, maar een duurzame oplossing die het hele jaar open is. Hier is ook specifieke aandacht en ruimte voor vrouwelijke dakloze mensen. Zo bouwen we aan een Ede waarin niemand buiten hoeft te slapen en iedereen de kans krijgt om weer op te staan.

Een bed alleen is niet genoeg. Veel mensen zonder dak boven hun hoofd kampen met complexe problemen zoals psychische klachten, verslaving of schulden. D66 Ede wil daarom stevig investeren in maatschappelijke opvang met voldoende plekken én professionele begeleiding, zodat mensen niet alleen een dak krijgen maar ook echte steun om hun leven weer op te bouwen. Voor mensen met zware psychische problemen die niet meer in een normale woonwijk kunnen wonen, moeten er aparte “anders wonen”-plekken komen. Dit geeft hun een veilige en passende woonomgeving, biedt rust in de buurten en creëert ruimte voor zorg op maat. Zo kiest Ede voor een humane en doortastende aanpak waarin niemand wordt opgegeven.

Dakloosheid kent geen gemeentegrenzen en geen paspoort. D66 Ede vindt dat niemand geweigerd mag worden bij de opvang vanwege zijn afkomst, of iemand nu uit een andere gemeente of een ander EU-land komt. Elke dakloze heeft een eigen aanpak nodig, maar die begint altijd met een open deur, niet met een vinger die van het kastje naar de muur wijst. Achter de schermen mag de gemeente ook andere gemeenten aanspreken op hun verantwoordelijkheid, maar dat mag nooit ten koste gaan van het bieden van hulp en een veilige plek. Ook werkgevers van arbeidsmigranten dragen hierin verantwoordelijkheid en moeten actief worden aangesproken om te voorkomen dat (ex-)werknemers op straat belanden. Zo bouwen we aan een Ede waar niemand buiten hoeft te slapen en waar we de menselijke maat altijd vooropstellen.

D66 Ede heeft een initiatiefvoorstel ingediend in 2022 om asielopvang in Ede op een kleinschaliger manier in te vullen. D66 wil kleinere asielopvang mogelijk maken in bestaande of nieuwbouw-woonwijken of op initiatief van inwoners. Ook wil D66 permanente  in plaats van tijdelijke oplossingen. Daarnaast stelt D66 een gecombineerde woonvorm voor, waarin andere bewoners van Ede een directer contact hebben met de nieuwkomers en de voorzieningen bereikbaarder zijn. Dit zorgt voor betere integratie en minder polarisatie. Ook hier houden wij het college in de komende raadsperiode scherp op de uitvoering.