Klimaat, Natuur en Milieu

We benutten de daken en restgronden in Ede optimaal voor zonnepanelen en maken afspraken met Woonstede zodat ook huurders profiteren van zonnestroom. Woningbezitters ondersteunen we met gezamenlijke inkoopacties en bedrijven met gerichte informatie. Samen met boeren kijken we naar de mogelijkheden van Agri-PV (combinatie van landbouw en de opwek van zonne-energie). Daarbij zorgen we voor landschappelijke inpassing en streven we naar minimaal 50% lokaal eigendom via energiecoöperaties of inwoners.

We onderzoeken of de bodem in Ede genoeg warmtekracht heeft om huizen en gebouwen lokaal en duurzaam te verwarmen. Initiatiefnemers ondersteunen we actief met snelle vergunningen, duidelijke informatie en ruimte voor installaties – zonder gedoe, maar mét resultaat. Waar mogelijk participeren we zelf om projecten te versnellen en inwoners mee te laten profiteren. Zo bouwen we samen aan een toekomst zonder aardgas en biomassa.

D66 Ede wil een eerlijke en gezonde energietoekomst. De biomassacentrales veroorzaken al jaren stank-, rook- en geluidoverlast, met overschrijdingen van fijnstof en ammoniak die de GGD als gezondheidsrisico ziet. Juridische dwangsommen en structurele overtredingen tonen dat deze installaties niet voldoen, daarom moeten we er zo snel mogelijk vanaf. Tot die tijd moeten alle metingen (uitstoot, geur en geluid) continu plaatsvinden en openbaar inzichtelijk zijn, zodat bewoners precies weten wat er gebeurt. Nieuwe warmtenetten moeten transparant zijn over tarieven en eigendom, met minimaal 51% publieke zeggenschap en duidelijkheid over wie profiteert. Zo maken we de energietransitie in Ede gezond, eerlijk en betrouwbaar voor iedereen.

Steeds meer inwoners willen zelf schone energie opwekken, opslaan en delen via energiecoöperaties. D66 Ede juicht deze lokale energiegemeenschappen toe, omdat ze zorgen voor een eerlijke verdeling van kosten en baten én inwoners actief betrekken bij de energietransitie. We geven ruimte aan deze initiatieven door gemeentelijke daken en grond beschikbaar te stellen, administratieve drempels weg te nemen en hen te verbinden met vastgoedeigenaren en subsidieverstrekkers. Zo houden we de energietransitie lokaal, eerlijk en van ons allemaal.

D66 Ede wil dat de gemeente het voortouw neemt in de circulaire economie. We kiezen voor zuiniger omgaan met grondstoffen: repareren, hergebruiken en tweedehands kopen worden de norm. We starten direct met pilots voor circulair bouwen en maken circulair inkopen de standaard. Ook versnellen we vergunningen en vergroten we de kennis over circulariteit binnen de gemeente. Tot slot geven we ruimte aan reparatie- en hergebruikcentra in alle wijken, zodat duurzaam leven voor iedereen bereikbaar wordt.

Bedrijven spelen een cruciale rol in de klimaattransitie en D66 Ede wil hen hierbij volop ondersteunen. We helpen ondernemers om hun grote daken te benutten voor zonne-energie, en stimuleren slimme oplossingen die het elektriciteitsnet ontlasten.

Steeds meer mensen in Ede rijden elektrisch en deze groei zet door. Toch is laden dicht bij huis vaak nog lastig en zijn de tarieven aan de paal onduidelijk. Wij willen meer laadpalen in de hele gemeente, vooral in woonwijken. Ook moet het makkelijker en veilig worden om je auto op te laden met eigen stroom vanaf huis. Tot slot maken we laadtarieven transparant, zodat iedereen weet waar hij aan toe is. Zo blijft elektrisch rijden betaalbaar en toegankelijk voor iedereen.

Om woningen te verduurzamen en de economie te laten groeien, is een krachtig elektriciteitsnet onmisbaar. We versnellen de aanleg van transformatorhuisjes, onderstations en kabels en ondersteunen slimme oplossingen zoals buurtbatterijen en warmteopslag. Zo benutten we het net optimaal, vangen we pieken en dalen in vraag en aanbod beter op, en helpen we bewoners en bedrijven hun energiegebruik te spreiden. Bedrijventerreinen kunnen bestaande aansluitingen slim inzetten en uitgroeien tot lokale energy hubs.

D66 Ede wil dat iedereen kan meedoen aan de energietransitie, ook bewoners voor wie verduurzamen lastig is. Daarom breiden we de FIX-brigades uit: teams die gratis aan huis helpen met kleine energiebesparende maatregelenzoals tochtstrips, ledlampen en radiatorfolie. Zo wordt energiebesparing laagdrempelig en persoonlijk, daalt direct de energierekening en voelen bewoners zich actief betrokken bij een duurzame toekomst.

Schone lucht is van levensbelang, ook in Ede. D66 wil ondernemers ondersteunen bij de omslag naar schoon vervoer door samen te werken aan slimme oplossingen zoals elektrische bedrijfsvoertuigen, deelmobiliteit en laadinfra op bedrijventerreinen. We bereiden de invoering van een zero‑emissiezone in het centrum zorgvuldig voor, met oog voor ondernemers die tijd en steun nodig hebben om mee te bewegen. Zo zouden we in de toekomst logistieke hubs buiten de stad kunnen bouwen en vandaar goederen met kleiner elektrische voertuigen naar de binnenstad vervoeren. Zo zorgen we samen voor gezonde lucht én houden we Ede bereikbaar voor iedereen.

D66 Ede wil wijken waar je écht kunt ademen: bomen voor schaduw op hete dagen, bloemen en insecten die leven brengen, en regenwater dat slim wordt opgevangen. Met het 3‑30‑300‑principe zorgen we dat je vanuit elk huis minstens 3 bomen ziet, elke wijk 30% boomkroonbedekking heeft en niemand verder dan 300 meter van groen woont. Nieuwe buurten ontwerpen we met natuur verweven vanaf het begin, bestaande bomen, hagen en wallen blijven behouden, en ook in oude wijken leggen we een duidelijke groennorm vast. Onderhoud stemmen we af op het ritme van de natuur, zodat vogels, insecten en bodemleven alle ruimte krijgen. Zo worden onze wijken gezond, veerkrachtig en mooi voor iedereen.

D66 Ede wil de groene verbindingen tussen het Binnenveld, de Vallei en de Veluwe beschermen en versterken. Deze groene corridors zijn de longen van onze gemeente: ze geven natuur de ruimte om te bloeien en zorgen voor frisse lucht, rust en recreatie voor bewoners. Het volbouwen van de zones tussen Ede en Bennekom of Ede en Lunteren zou deze waardevolle verbindingen verstikken en de dorpen hun eigen karakter ontnemen. Daarom zetten we ons in voor het openhouden van deze groene buffers – goed voor mens én natuur, vandaag en voor de generaties na ons.

Dierenwelzijn draagt bij aan ons eigen welzijn, biodiversiteit, klimaat en milieu. Om die reden is D66 voorstander van meer aandacht voor dierenwelzijn bij beheer en onderhoud van de openbare ruimte, het stimuleren van natuur-inclusief bouwen en initiatieven als pluktuinen. Ook moet er aandacht zijn voor een goede omgang met overlastgevende diersoorten, zoals de wolf. En D66 wil dat dierenwelzijn en biodiversiteit meegenomen worden bij het stellen van voorwaarden aan het beheer van eigen grond, bijvoorbeeld bij het verpachten aan boeren.

In het Binnenveld en op de Ginkel zien we het prachtige landschap dat generaties boeren hebben vormgegeven. Maar we weten ook: de stikstofuitstoot moet omlaag en dat vraagt om een omslag. D66 Ede gelooft dat boer en natuur hand in hand kunnen gaan. We willen boeren perspectief bieden door hen te ondersteunen bij de overstap naar biologische en natuur-inclusieve landbouw. Voor boeren die willen stoppen of op een andere manier willen ondernemen, bieden we maatwerk en begeleiding zodat hun erf toekomst blijft hebben. Zo werken we aan een landschap waar natuur de ruimte krijgt, dierenwelzijn verbetert en boeren trots en zeker de toekomst tegemoet kunnen zien. Samen zorgen we dat het Binnenveld en de Ginkel leefbaar, groen en vitaal blijven – voor mens, dier én boer.

D66 Ede vindt dat bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen water en bodemleidend moeten zijn. Ons land staat onder druk door bodemdaling, wateroverlast en droogte. Wanneer we deze natuurlijke systemen negeren, leidt dat tot onnodige funderingsschade, verzakkingen en hoge herstelkosten voor woningen en infrastructuur. Het bodem-watersysteem moet daarom een doorslaggevende rol spelen bij de inrichting van Nederland. Door water en bodem als uitgangspunt te nemen, bouwen wij niet alleen toekomstbestendiger, maar maken wij Nederland ook klimaatbestendig. Dit voorkomt overstromingen en droogteschade, beschermt kwetsbare gebieden en vermindert de druk op onze biodiversiteit. Wij bouwen op geschikte locaties, rekening houdend met waterstromen en bodemeigenschappen, en investeren in natuur-inclusieve oplossingen. Alleen zo voorkomen wij toekomstige schade en bouwen wij aan een veerkrachtige en duurzame leefomgeving.