Gezondheid en welzijn

Kinderen moeten in onze gemeente veilig en gezond kunnen opgroeien. Als opgroeien of opvoeden (even) niet goed gaat, kunnen zij en hun ouders of opvoeders hulp krijgen. Het is een taak van de gemeente om dat goed te organiseren. Als D66 zien we dat de stijgende uitgaven en de personeelstekorten in de jeugdzorg om moeilijke keuzes vragen. En ook dat de wachtlijsten onaanvaardbaar lang zijn op dit moment. Wij vinden dat sterker moet worden geïnvesteerd in vroege signalering en preventie, zodat kwetsbare kinderen zo volwaardig mogelijk kunnen participeren in de samenleving. Zwaardere – en financieel kostbaardere – vormen van jeugdzorg kun je mogelijk daarmee beperken. Vlotte en adequate samenwerking tussen scholen, politie, wijkteams en zorginstellingen, sportverenigingen is wat betreft D66 cruciaal. Kijk samen integraal naar de situatie van het kind en organiseer tijdig goede begeleiding en nazorg, zodat kinderen en ouders het normale leven weer zo goed mogelijk kunnen oppakken. Uithuisplaatsing zetten we alleen bij uiterste noodzaak in.

Om ervoor te zorgen dat Edenaren goede zorg ontvangen, moet de gemeente werk maken van goede inkoop en adequaat toezicht. In de bekostiging moet ruimte zijn om goed te kunnen samenwerken. Tegelijkertijd moet de gemeente ook samenwerken met andere zorginkopers zodat we “zorgcowboys” kunnen weren en de beste zorg kunnen inkopen. Daarnaast zijn personeelstekorten een enorm obstakel in het verlenen van de juiste zorg. Daarom moeten we het werk van verpleegkundigen en verzorgenden aantrekkelijker maken met een goede beloning en minder administratieve lasten. Verder moeten we kritisch zijn bij het bekostigen van zorg waarvan de effectiviteit niet is aangetoond.

In Nederland en in Ede is een groot tekort aan passende seniorenwoningen en wonen veel ouderen nu nog in een grote en oude woning. Dat is dubbel onhandig omdat deze niet levensloopbestendig zijn en er grote behoefte is aan zulke woningen onder gezinnen. Met een goede woning kunnen ouderen op verantwoorde wijze langer thuis blijven wonen. Dat is belangrijk omdat ouderen dat vaak zelf graag willen, maar ook omdat de wachtlijsten voor verpleeghuizen steeds verder groeien. Naast passende seniorenwoningen is daarom ook voldoende ruimte nodig voor extra verpleeghuisplekken. Het concept “Knarrenhof” is een goed voorbeeld van woningbouw voor ouderen, dat we graag naar Ede zouden willen halen. Op die manier kunnen mensen fijn oud worden en komen er ook eengezinswoningen vrij voor gezinnen.

We willen bereiken dat uitstroom naar werk hoger is en dat (parttime) werken loont. Daarbij is vertrouwen, een helder overzicht van regelgeving en maatwerk essentieel voor omscholing, specifieke begeleiding of jobcoaching. De gemeente maakt een breed palet van werkvormen beschikbaar, zoals dagbesteding, vrijwilligerswerk, gesubsidieerd werk en plaatsingen op regulier werk. Werkende armen zijn vaak buiten beeld in het gemeentelijke minimabeleid, terwijl dit een aanzienlijke groep is. Vooral als er sprake is van kinderen die in armoede opgroeien. We vragen extra aandacht vragen voor migranten die maatwerk nodig hebben.

De afgelopen tijd hebben we gemerkt dat van steeds strengere regels en handhaving mensen niet sneller aan het werk komen. Een uitkering krijgen is een recht en niet een gunst. Aan de andere komen er bij rechten ook plichten, zoals het leren van de taal. Daar moet de gemeente dan wel bij helpen uiteraard. We vragen dat de uitvoerders een vriendelijke toon in brieven hanteren en de menselijke maat hanteren bij de handhaving. Flexibele tijd om deel te nemen voor gesprekken en een coachende houding van medewerkers is nodig om mee te denken per persoon. Uit onderzoek van de gemeente Wageningen blijkt dat mensen beter meedoen in de samenleving als zij de ruimte krijgen om naast hun uitkering vrijwilligerswerk te doen. Of door te werken en daar dan een deel van te behouden in plaats van alles te verrekenen met de bijstand. D66 wil daar ook Ede meer ruimte voor bieden.

Huisartsen en wijkteams spelen een belangrijke rol bij het vroeg signaleren van hulpvragen. Wij pleiten voor zoveel mogelijk ruimte voor laagdrempelige zorg in de buurt, met oplossingen die passen bij de wijkbewoners. Het budget voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning kent zijn grenzen. Wij vinden dat voor kwetsbare mensen met een lager inkomen Wmo-voorzieningen als hulp in het huishouden of een scootmobiel beschikbaar moeten blijven. Daarom is D66 voorstander van het weer herinvoeren van een inkomensafhankelijke eigen bijdrage of een inkomenstoets voor de Wmo, wanneer dat weer mogelijk is. Op die manier komt hulp terecht bij degene die het hardst nodig hebben.

Een op de vier Edenaren is mantelzorger. Een deel van hen is overbelast. De gemeente komt hen tegemoet met tijdelijk gratis mantelzorgondersteuning thuis en een financiële waardering. Daarnaast is er respijtzorg mogelijk, zodat de mantelzorger even op adem kan komen. D66 vindt het belangrijk dat we deze mantelzorgers extra ondersteunen waar dat nodig is. Ook onze vrijwilligers in bijvoorbeeld de zorg moeten zich gesteund weten door de gemeente.

De oudere van vandaag is niet dezelfde als de oudere van morgen. De huidige generatie ouderen heeft vaak nog een achterstand om met digitale apparaten en internet om te gaan. De gemeente kan – bijvoorbeeld via Cultura – nog meer inzetten op hulp aan deze groep ouderen, zodat zij volwaardig kunnen blijven participeren. De ‘nieuwe oudere’ is al veel digiwijzer. Deze ‘digiwijsheid’ is onontbeerlijk voor digitale zorg. Bij personeelstekorten kan de kwaliteit van de zorg onder druk komen te staan. In de thuiszorg kan dan inzet van domotica en andere innovaties een uitkomst zijn, als de doelgroep er voldoende mee uit de voeten kan. De gemeente kan hierin een actievere rol pakken om dergelijke innovaties te stimuleren.