Natuur-vergunning Schiphol

Toen de stikstofdiscussie zich een paar jaar geleden begon te ontwikkelen, bleek Schiphol nog geen passende natuurvergunning te hebben. Om directe consequenties af te wenden diende de luchthaven daarom op 1 oktober 2020 een aanvraag voor een natuurvergunning in.

Op 15 februari 2021 werd een conceptbesluit gepubliceerd waarop zienswijzen konden worden ingediend. Naar aanleiding van een aantal van deze zienswijzen (op een totaal van 259) werd Schiphol op 22 februari 2022 verzocht de aanvraag aan te vullen. Vervolgens vinden er vanaf die datum nog een groot aantal van dit soort uitwisseling plaats gedurende de jaren 2022 en 2023. De laatste datum in deze reeks is 15 september 2023.

Een hoop data. De reden voor het noemen hiervan zal hieronder duidelijk worden.

Er was wat commotie over het feit dat de minister een vergunning verleende op een onderwerp dat door de Tweede Kamer controversieel verklaart was. Dit besluit had daarmee eigenlijk uitgesteld moeten worden tot het aantreden van het volgende kabinet. De minister gaf hier twee-en-een-halve reden voor:

1. de wet dwingt tot het nemen van een besluit – de Kamer kan daarom die specifieke handeling niet controversieel verklaren
Het dossier Schiphol is weliswaar controversieel verklaard, maar ik moet gewoon doorgaan met de technische handelingen die formeel gesproken gewoon doorlopen.

Dit is een technocratisch argument waar ook tegenargumenten bij te verzinnen zijn. Laten we het kort houden; wanneer eerder in het proces een zelfde argument was aangehouden had Schiphol een aantal banen direct moeten sluiten. Waar er daar rationele redenen waren om niet tot strikte handhaving over te gaan, gelden die omgekeerd natuurlijk ook. Nu lijkt het wel heel erg op dat er steeds naar het voordeel van Schiphol toe-geredeneerd wordt.

1.a. “Van belang hierbij is dat de wettelijke beslistermijn reeds ruimschoots was overschreden…”
Dit is een zinnetje dat onder 2. genoemd wordt, maar ook terugslaat op 1.. Het is namelijk maar helemaal de vraag of de wettelijke beslistermijn ruimschoots is overtreden. Gaat het hier over het jarenlang ontbreken van een natuurvergunning? Vast niet.

Maar als het slaat op de start van deze procedure die begon in oktober 2020 lijkt het niet erg aannemelijk dat termijnen ruim zijn overschreden als het laatste antwoord van de aanvrager is binnengekomen op 29 augustus 2023 en de laatste bijdrage op 15 september 2023 – 11 dagen voor de vergunningverlening. (daar hebben we de data…)

2. de vergunning biedt duidelijkheid in de verschillende juridische zaken die inmiddels gestart zijn of binnenkort van start zullen gaan
Oftewel; als we de vergunning nu niet snel verlenen gaat Schiphol of de overheid rechtszaken verliezen.

Opnieuw; waarom dan juist nu? Schiphol loopt nogal te rommelen met z’n zaakjes waardoor er vanaf oktober 2020 veel tijd verloren is gegaan.

En nu komt er een vergunning niet voor de tot nu geldende normen van 460.000 tot 480.000 (zie “inzichten referentiesituatie” Natuurbesluit) maar voor een maximum van 500.000 (wanneer de reductie naar 440.000 niet gehaald gaat worden).

Waar komt die 500.000 plotseling vandaan? Ongetwijfeld uit de aanvraag. Maar waarom beslist de minister dan niet gewoon dat het bij het bestaande maximum van 460/480K blijft? Die vrijheid heeft een minister wanneer er voldoende onderbouwing wordt gegeven.

De interim-CEO Ruud Sondag gaf bij Nieuwsuur op zondag 19 november 2023 toe dat een groei richting 500.000 helemaal niet realistisch is. Er zijn simpelweg te veel personele en infrastructurele problemen. En dit nog zonder de milieu- en geluidsproblemen die als een donderwolk boven Schiphol hangen. Waarom dan 500.000 genoemd?

We herhalen het nog maar een keer; nu lijkt het wel heel erg op dat er steeds naar het voordeel van Schiphol toe-geredeneerd wordt.

Ja – er zijn redenen om de natuurvergunning te verlenen, maar waarom op dit moment?

Het is opvallend dat er plotseling erg veel gebeurd is nadat het kabinet is gevallen is en in demissionaire status verkeert.

Nu ook minister Harbers – net als minister van der Wal; ook VVD – de experimenteerregeling heeft ingetrokken (november 2023) wordt de schijn wel erg groot dat hier een paar zaken snel worden weggeveegd die een volgend kabinet met een paar hoofdpijndossiers zou hebben bezorgd.

De timing van de val van het kabinet werd in gang gezet door de VVD. De VVD is een belangrijke kandidaat is om opnieuw van een volgend kabinet deel uit te maken. En de demissionaire status van het kabinet en een traditionele afkeer van escalatie door een Tweede Kamer zonder vast kabinet maken dat het op dit moment niet tot een serieus debat gaat leiden.

Er zal geen sprake zijn van een vooropgezet plan. Maar de schijn kan op deze manier makkelijk gewekt worden dat er sprake is van een hoogst opportunistisch politiek spelletje dat meerdere spelers uitermate goed uitkomt.

MAAR; er kan evengoed een ander conclusie worden getrokken: de dreigende juridische procedures beginnen hun effect te krijgen. Eindelijk worden de zaakjes op orde gebracht omdat de rechter dreigt in te grijpen. Er wordt met grote haast geprobeerd zo veel mogelijk losse eindjes te verbinden omdat deze een rol zullen spelen in de komende rechtszaken.

In dat geval rest er maar een conclusie; het is jammer dat de rechter er aan te pas moet komen wanneer de politiek als enige oplossing uitstel en afstel biedt. Toch een geluk dat we in een rechtstaat leven.

besluit natuurvergunning Min. N&S

“Ik [de minister] besluit om op grond van artikel 2.7, tweede lid, van de Wnb [Wet natuurbescherming] een vergunning te verlenen voor het jaarlijks aantal van 440.000 vliegtuigbewegingen (vtb) handelsverkeer, klein luchtverkeer (general aviation) en alle met de exploitatie samenhangende grondgebonden activiteiten. Daarnaast verleen ik tijdelijk tot het moment waarop het LVB [Luchthavenverkeersbesluit] is gewijzigd vergunning voor een jaarlijks aantal van 500.000 vtb.

Mocht uit het LVB een hoger aantal dan 440.000 vtb voortvloeien dan is dat hogere aantal toegestaan, uiteraard tot een maximum van 500.000 vtb.”

artikel 2.7 lid 2 Wet natuurbescherming (Wnb)

“Het is verboden zonder vergunning van gedeputeerde staten een project te realiseren dat niet direct verband houdt met of nodig is voor het beheer van een Natura 2000-gebied, maar afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten significante gevolgen kan hebben voor een Natura 2000-gebied.”
_{(noot: waar er hier gedeputeerde staten staat moet met verwijzing naar art. 1.3 lid 5 ‘minister’ gelezen worden)}