Zelfvoorzienendheid als kans in plaats van als bedreiging

Helaas heeft de gemeente nu veertien jaar later nog steeds geen plan gemaakt hoe we die bestemming überhaupt kunnen bereiken. Er wordt vanuit de gemeente niet gemeten hoeveel we gebruiken en van alle oplossingen en experimenten die gedaan zijn, is geen evaluatie of overzicht van de kosten en baten. Alleen al de afgelopen vier jaar zijn acht overkantse organisaties ingehuurd voor energietransitie. Toch loopt Texel met vier procent duurzame opwekking ver achter op het landelijke gemiddelde. De onafhankelijke rekenkamer gaf de gemeente Texel daarom een dikke onvoldoende. De bewoners en ondernemers hebben niet stilgezeten gelukkig. Daar merk ik een enorme interesse en wil om een steentje bij te dragen aan het minder afhankelijk maken. Zo hebben Jord Kuiken en ik vorige week nog vanuit ons werk met Ecomare en het Nioz innovatieve plannen doorgenomen om beide in de toekomst van het gas te krijgen. 

Wist u dat Texel vorig jaar ongeveer 60 miljoen euro heeft uitgegeven aan energie? Dat is gas, brandstof en elektriciteit samen. De voorspelling voor 2022 is al opgelopen tot 130 miljoen euro! Ter vergelijking: Het Texels bruto binnenlands product is 700 miljoen euro. Stel nu dat we als eiland die 130 miljoen niet uitgeven aan schurkenstaten en vervuilende stoffen, maar aan schone opwekking op Texel! Dan houden we het geld op het eiland en zien we onze energierekening niet verder oplopen. Energietransitie is daarmee misschien wel de grootste economische kans voor Texel sinds de dubbeldeksveerboot! We kunnen dan ineens ook geld verdienen aan de energie die onze gasten gebruiken. 

Maar het is wel belangrijk dat de baten van de energietransitie bij alle Texelaars komt en niet bij een paar kapitaalkrachtige ondernemers of bij rijke overkanters. Hier bestaan voldoende financiële constructies voor. Die hoeven we niet opnieuw uit te vinden. Wat de beste technische oplossingen zijn voor Texel? Laat dat aan de bewoners over! Daarbij bedoel ik niet een referendum, waarbij mensen voor of tegen moeten stemmen en weer recht tegenover elkaar komen. Want dan bepaalt een krappe meerderheid weer wat goed is voor iedereen. 

Veel beter is om serieuze gesprekken onderling met de bewoners te organiseren waar gezocht wordt naar wat voor Texelaars de beste oplossing is. Vooraf kan je als gemeente doorberekenen wat de consequenties zijn van iedere technische oplossing. Leg daarbij dus niet de keuze voor opwekking bij politici of bij mij, maar bij de bewoners zelf! Dat kan bijvoorbeeld via een Burgerberaad. Ik heb zelf drie jaar geleden een energiespel ontworpen en die gespeeld met zo’n 500 Texelaars. Wat daarbij tof was om te zien, is hoe mensen na een tijdje gaan samenwerken, elkaar informeren, met creatieve oplossingen komen en elkaar iets gaan gunnen. Zaken waar het in de politiek soms nog wel eens aan ontbreekt, zeker bij dit onderwerp! 

Voor mijn werk bij Platform31 heb ik als taak om de kennis en ervaring bij gemeentes met aardgasvrije wijken te delen met gemeentes die zoekende zijn. Wat valt op bij de succesvolle gemeentes? Niet de technische oplossing, landschappelijke invulling of financiële middelen zijn cruciaal voor het succes, maar de mate waarin de gemeente samenwerkt met bewoners, ondernemers en energiecoöperaties. Vlieland en Schiermonnikoog zijn inmiddels al koploper met aardgasvrije wijken. Wat ons betreft wordt ook Texel weer koploper met eigen lokale energie, zolang het wel mét de bewoner is!

Pepijn Lijklema

Dit artikel is ook te lezen op de website van de Texelse Courant:
https://www.texelsecourant.nl/nieuws/politiek/271068/zelfvoorzienendheid-als-kans-in-plaats-van-als-bedreiging