Statencommissie 11 mei 2022: Gaswinning, klimaat en landbouw

Vorig jaar is besloten dat in het huidige gasjaar, dat loopt tot oktober, 3,9 miljard kuub gas zou worden gewonnen uit het Groningenveld. In januari maakte het kabinet bekend dat dit zou worden verhoogd naar 7,6 miljard kuub, onder andere vanwege vertragingen bij de bouw van de stikstoffabriek in Zuidbroek en een hogere vraag uit Duitsland. Dankzij meevallers kan de extra winning nu worden beperkt naar een totaal van 4,5 miljard kuub. Woordvoerder Peter Gerrits: ‘’Wij gaan daarmee akkoord, ook omdat met de extra winning de gasopslag in Grijpskerk kan worden gevuld. Zo blijven we op schema om de afbouw van het Groningse gas te realiseren.’’

Doel is om het Groningenveld in oktober 2023 definitief te sluiten. Tot die tijd zal het gasveld nog produceren op de zogenaamde ‘waakvlam’ om snel op te kunnen schakelen in het geval van extreme kou of uitval van installaties. ‘’D66 hecht eraan ons aan dit afbouwschema te houden, ook als de roep om de winning van Gronings gas in geopolitiek onzekere tijden toeneemt. Deze winning is niet veilig, dus met het handhaven van het afbouwschema doen we Groningers recht. Gelukkig vinden we de regering daarin aan onze zijde,’’ aldus Peter. Daarnaast hebben we aandacht gevraagd voor de versnelling van de schadeafhandeling en versterkingsopgave en de gecombineerde aanpak daarvan. Ook heeft onze fractie vragen gesteld aan de Commissie Mijnbouwschade over de vaak complexe bodemdaling als gevolg van gas- en zoutwinning waarvan veel inwoners de gevolgen ondervinden. Op basis van de beantwoording willen we kijken hoe de aanpak hiervan kan worden verbeterd.

Alhoewel we als D66 uiteraard vol inzetten op een snelle en slagvaardige klimaataanpak, moeten we ons tegelijkertijd ook wapenen voor de gevolgen van hitte, droogte, neerslag, verzilting en veenoxidatie. Samen met onder andere gemeenten en waterschappen heeft de provincie daarom de Regionale Klimaatadaptatiestrategie voor Groningen en Noord-Drenthe ontwikkeld. Daarbij wordt ingezet op een klimaatbestendige inrichting van de leefomgeving, een robuust watersysteem en bescherming van vitale en kwetsbare functies.

Om wateroverlast tegen te gaan moet de bodem zoveel mogelijk als ‘spons’ functioneren en water vasthouden. Dat kan door meer ruimte voor groen, watergangen en oppervlaktewater te realiseren, zoals het boek ‘Sponsland’ laat zien. Woordvoerder Jurgen Elshof: ‘’Wij zijn benieuwd wanneer de vernieuwende concepten van Sponsland worden gerealiseerd, net als de andere resultaten en concrete projecten. Genoeg woorden, nu daden.’’ Bij die daden gaat het bijvoorbeeld om het herstel van natuurlijke bekensystemen, zoals bij de Oude Riet in het Westerkwartier, en het helpen van de landbouw bij de klimaatmaatregelen die zij kunnen nemen.

Met het nieuwe Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) wordt ingezet op de transitie van de landbouw in de komende jaren richting een duurzame toekomst. Het Rijk, de provincies en de waterschappen maken een gezamenlijk plan waarin ze beschrijven hoe ze aan de slag willen met het GLB. Tijdens deze Statencommissie spraken we over wat de provincie Groningen van plan is te gaan doen om samen met de boeren onze landbouwsector toekomstbestendig te maken.

Onlangs heeft de Europese Commissie het gezamenlijke plan beoordeeld en onder meer geadviseerd dat meer vaart moet worden gemaakt met de transitie in de landbouw. ‘’Als D66 kunnen wij daar in meegaan. Wij willen namelijk perspectief voor de biologische kringlooplandbouwer die met minder kosten, minder belasting voor de omgeving en meerdere inkomstenbronnen ook in de toekomst kan blijven ondernemen.’’ Onze fractie ziet graag dat de provincie deze omslag nog meer stimuleert, ook omdat wij er niet op vertrouwen dat enkel en alleen technologische aanpassingen voldoende zijn. Bovendien zal een grondgebonden landbouw met gesloten kringlopen ook zorgen voor een vermindering van de stikstofuitstoot en verbetering van de waterkwaliteit, twee grote uitdagingen.