De sterke stad: Vrij, veilig en eerlijk


Een vrije samenleving vraagt om weerbaarheid: van mensen, van instituties en van de stad zelf. D66 wil een Nijmegen dat sterk genoeg is om te beschermen wat belangrijk is: veiligheid, gelijke kansen en een democratie die mensen betrekt in plaats van buitensluit.

Vrijheid krijgt pas waarde krijgt als iedereen de kans heeft om zijn eigen pad te kiezen. Dat vraagt om goed onderwijs, bestaanszekerheid en een overheid die luistert en ondersteunt, maar ook grenzen stelt waar dat nodig is. D66 bouwt aan een weerbaar Nijmegen.

We zetten die lijn door: met vertrouwen waar het kan, handhaving waar het moet, en een sterke democratie die inwoners betrekt bij het vormgeven van hun toekomst. Zo bouwen we aan een stad die niet alleen veilig is, maar ook kansrijk, vrij en verbonden: een stad die haar toekomst met vertrouwen tegemoetziet.

Gezondheid begint waar mensen leven. D66 investeert in gezonde buurten en sterke gezinnen. Zo verbeteren we gezondheid waar het ertoe doet: thuis, op school en op straat. Iedereen moet zich veilig voelen in Nijmegen – thuis, op straat en online. Veiligheid is de basis van vrijheid en begint met respect, vertrouwen en goede handhaving.

  • Verkeersoverlast pakken we aan met geluidsflitspalen tegen hinder door optrekkende auto’s en motoren.
  • Wapengebruik onder jongeren gaan we tegen met een combinatie van preventie, vroegsignalering, educatie en handhaving.
  • We voegen meer capaciteit voor handhaving (boa’s) toe, want de gemeente heeft een structureel tekort.
  • Wijkagenten zijn de ogen en oren van de stad en moeten voldoende tijd hebben om verbinding te leggen met bewoners en problemen vroeg te signaleren.
  • Consumentenvuurwerk zorgt nog steeds voor veel schade en overlast. D66 wil daarom dat Nijmegen overstapt op een andere traditie: één grote, professionele lichtshow met drones.

De straat is te vaak onveilig voor vrouwen. D66 zet in op een brede aanpak tegen (seksuele) straatintimidatie.

  • We zetten in op bewustwordingscampagnes gericht op inwoners én handhavers.
  • Op plekken waar intimidatie vaak voorkomt plaatsen we camera’s met geluidsregistratie.
  • Donkere en onveilige plekken worden beter verlicht.
  • Er komt meer gerichte handhaving en een centraal meldpunt voor intimidatie.
  • D66 wil een app naar voorbeeld van de Rotterdamse STOP-app, waarmee straatintimidatie eenvoudig gemeld kan worden en meldingen direct worden opgevolgd.

Mensen gebruiken drugs: D66 gelooft daarom niet in repressie van softdrugs onder volwassenen, maar in regulering, voorlichting en veiligheid. Dit moet leiden tot minder en veiliger gebruik van drugs.

  • D66 wil dat Nijmegen meedoet aan landelijke pilots voor gecontroleerde XTC-productie, zodra dit zich aandient. Zo zorgen we voor meer veiligheid, minder criminaliteit en toezicht op kwaliteit.
  • Drugstesten bij evenementen en uitgaansgelegenheden worden standaard aangeboden.
  • Overlast door overmatig alcohol- en drugsgebruik moet omlaag; de gemeente ziet strenger toe op naleving.

Overlast door dak- en thuisloosheid pakken we aan met opvang, zorg en meer huisvesting, in nauwe samenwerking met de regio. Tegelijk blijven we grenzen stellen aan mensen die bewust overlast veroorzaken.

  • We realiseren meer overnachtingsmogelijkheden en zorg, wat beter is voor dak- en thuislozen én leidt tot minder overlast.
  • Housing First is het uitgangspunt: zonder huisvesting is er geen perspectief.
  • Arbeidsmigranten die op straat belanden helpen we zo snel mogelijk met terugkeer naar het land van herkomst, desnoods met financiële steun.
  • Bij de opvang aan de Van Schevichavenstraat zorgen we dat mensen de juiste zorg houden, maar richten we de openbare ruimte eromheen zo in dat het een veilige en prettige plek wordt voor zowel bezoekers van de binnenstad als omwonenden.

Investeren in onderwijs is investeren in kansengelijkheid, talent en de toekomst van onze stad. D66 wil dat iedereen in Nijmegen de vrijheid heeft om zich te ontwikkelen, van jongs af aan en een leven lang.

  • We verankeren kansengelijkheid structureel in het Nijmeegse onderwijs. De extra investering van € 1 miljoen die D66 eerder mogelijk maakte, zetten we voort. Hierdoor krijgt elk kind, ongeacht achtergrond of inkomen, dezelfde kansen om te leren en te groeien. We blijven inzetten op vroege voorschoolse educatie (VVE) en taalontwikkeling, zodat elk kind met een stevige basis begint.
  • We maken de rijke schooldag de norm: sport, cultuur, natuur en huiswerkbegeleiding na schooltijd, zodat leren leuker wordt en verschillen kleiner worden.
  • Met de PIEK-aanpak krijgen scholen die verder gaan in kansengelijkheid extra ruimte en middelen om te vernieuwen.
  • We investeren in duurzame en gezonde schoolgebouwen met goede ventilatie en energiezuinigheid.

Bestaanszekerheid gaat niet alleen over inkomen, maar over rust, overzicht en kansen. Te veel mensen verdwalen in het doolhof van regels en toeslagen, terwijl anderen juist willen bijdragen maar vastlopen in bureaucratie. D66 wil een systeem dat eenvoudiger, menselijker en rechtvaardiger is.

  • We investeren in maatwerkoplossingen voor huishoudens met complexe problemen. De drempel voor doorbraakteams gaat omlaag: van minimaal vijf naar drie regelingen.
  • De armoedeval moet verdwijnen: weg met versnipperde toeslagen.
  • Armoede is een van de belangrijkste risicofactoren voor ongezondheid. Daarom verhogen we het budget dat we jaarlijks beschikbaar stellen voor schuldkwijtschelding bij gezinnen met kinderen onder de 18 jaar naar € 10 miljoen.

  • Vrijwilligers zijn onmisbaar, voor sport, cultuur, studentenleven en op veel andere plekken. We vinden het belangrijk te investeren in de waardering en het behoud van vrijwilligers. Bij een bijstandsuitkering vragen we een tegenprestatie in de vorm van vrijwilligerswerk.

Nijmegen is altijd een stad van nieuwkomers geweest. Migratie stelt ons voor uitdagingen, maar biedt vooral ook kansen. Door mensen vanaf dag één te laten meedoen via taal, onderwijs en werk, bouwen we aan een samenleving die iedereen sterker maakt.

  • Uitgeprocedeerde asielzoekers zijn niet illegaal: bed, bad, brood blijft.
  • Voldoende opvanglocaties volgens de Spreidingswet, ook als de instroom daalt: benut voor andere doelgroepen.
  • Oekraïense vluchtelingen verblijven al langere tijd in sobere, tijdelijke gemeentelijke opvang. Nu de opvang langer duurt, is het belangrijk om te investeren in betere voorzieningen op deze locaties.
  • Asielzoekers integreren vanaf dag één via onderwijs, taal en werk.
  • Asielzoekers geven we sneller de mogelijkheid om vrijwilligerswerk te doen. D66 heeft al een motie ingediend en die is aangenomen. Dit blijven we doen.
  • Samen met woningcorporaties zorgen we dat toegewezen statushouders snel een woning krijgen, zodat zij zich kunnen vestigen, integreren en meedoen in de Nijmeegse samenleving.

  • We kiezen voor gerichte groei via migratie, om personeelstekorten in zorg, onderwijs en techniek op te vangen.
  • Nijmegen biedt ruimte aan (top)wetenschappers, onder andere aan hen die vluchten uit ondemocratische landen.

Een sterke democratische rechtsstaat is het fundament van onze vrijheid. Ze beschermt de rechten van iedereen en stelt grenzen aan wat een meerderheid mag beslissen. Zo zorgen we dat macht in balans blijft, en dat iedere stem telt, ook die van minderheden.

De gemeente moet eerlijk, open en begrijpelijk zijn voor iedereen. Dat betekent minder regels en meer luisteren, minder afstand en meer samenwerking. D66 wil een lokale overheid die luistert én leert: die inwoners betrekt bij keuzes, uitlegt waarom besluiten worden genomen en bereid is daarvan te leren. Ook hoort daarbij dat lokale media stevig staan, dat het publieke debat met respect wordt gevoerd en dat inwoners invloed kunnen uitoefenen op beleid dat hen raakt. Een gezonde democratie is ook financieel gezond. Alleen als Nijmegen zijn huishoudboek op orde houdt, kan de stad blijven investeren in wat belangrijk is voor de toekomst van onze stad.

D66 wil dat Nijmegen de kennis en energie die hier aanwezig is beter benut, in het onderwijs, bedrijven, in buurten en onder jongeren. Democratie wordt sterker als mensen niet alleen kunnen stemmen, maar ook kunnen meedenken, meedoen en meebeslissen.

  • D66 wil dat inwoners op verschillende manieren invloed kunnen uitoefenen: van inspraakavonden tot nieuwe digitale manieren om mee te doen.
  • We stimuleren experimenten met open-source platform Decidim, zodat meer inwoners kunnen meedenken en meebeslissen.
  • D66 wil inwoners meer invloed geven op gemeentelijke keuzes, via burgerfora, digitale platforms en bijvoorbeeld een jongerenraad.
  • Participatie is niet alleen luisteren, maar ook terugkoppelen en leren. De gemeente moet laten zien wat er met inbreng gebeurt, zodat meedenken ook echt verschil maakt.
  • Nijmegen start een meerjarig kennisprogramma met de Radboud Universiteit, het Radboudumc en de HAN. Geen losse projecten, maar structurele samenwerking rond thema’s stedelijke ontwikkeling, gezondheid, energie en het versterken van samenleven in de stad.

Digitalisering raakt aan de kern van onze democratie. Steeds vaker nemen algoritmes besluiten die invloed hebben op het leven van inwoners. Dat biedt kansen maar vraagt ook om grenzen, controle en menselijkheid. Technologie moet werken vóór mensen, nooit andersom. Onze keuzes:

  • Iedereen moet kunnen meedoen, ook wie minder digitaal vaardig is. Daarom investeert Nijmegen structureel in digitale inclusie: met hulp in bibliotheken, wijkcentra, ook bij privacygevoelige informatie.
  • De gemeente laat zien welke algoritmes worden gebruikt, waarvoor ze worden ingezet en hoe ze besluiten beïnvloeden. We beginnen met de algoritmes die het belangrijkst zijn voor inwoners en publieke waarden.
  • Nieuwe digitale systemen worden altijd vooraf getoetst op mensenrechten, privacy en gelijke behandeling via een Impact Assessment Mensenrechten en Algoritmes (IAMA).
  • Inwoners krijgen altijd te horen of een algoritme invloed had op een besluit en hoe ze daartegen bezwaar kunnen maken. Zo zorgen we voor heldere bezwaarprocedures.
  • De menselijke maat blijft behouden: digitale dienstverlening is een aanvulling, nooit een vervanging. Er blijft altijd een analoog alternatief beschikbaar.

D66 heeft de afgelopen jaren laten zien dat Nijmegen financieel in goede handen is. Dankzij een gezonde begroting konden we structureel investeren in de stad zonder lokale belastingen te verhogen. Die koers willen we voortzetten: D66 wil de OZB niet verhogen. De gemeentelijke financiën staan er goed voor, en dat biedt ruimte om te blijven investeren in de toekomst van onze stad.

Tegelijk zien we dat veel gewenste investeringen achterblijven bij wat daadwerkelijk wordt gerealiseerd. De belangrijkste oorzaak is het groeiende tekort aan vakmensen en uitvoeringscapaciteit. Daarom willen we realistischer begroten: met betere planningen, een eerlijk verhaal over wat wel en niet kan, en duidelijke keuzes waar nodig.