Partijdige kieswijzer: D66 en CDA
Het CDA is een conservatieve partij met christelijke wortels. D66 is een sociaal-liberale partij. Ons doel is om mensen meer keuzevrijheid te geven. De afgelopen jaren hebben we in de coalitie goed met het CDA samengewerkt. Toch zijn er ook duidelijke verschillen. Je leest er alles over in onze partijdige kieswijzer.

Beeld: D66
CDA is een conservatieve partij, rechts van het midden. D66 is een progressieve middenpartij.
D66 zorgt goed voor het klimaat en het milieu. Wij zeggen waar we voor staan. Het CDA laat Nederlandse boeren in de kou staan en richt alle energie op het vertragen van ambitieus natuur- en stikstofbeleid.
D66 loopt voorop om Nederland progressiever en vrijer te maken. D66 staat voor volledige gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen. D66 wil dat iedereen zichtbaar zichzelf kan zijn. We geven mensen meer regie over hun eigen leven. Helaas vinden we het CDA hier vaak niet aan onze zijde.
En zo zijn er nog meer verschillen en overeenkomsten. Lees ze hieronder per onderwerp.
De verschillen tussen D66 en CDA
D66 en het CDA willen allebei een mooiere wereld achter laten. Maar waar D66 klimaatactie onderneemt en een perspectief wil voor boeren en natuur, heeft het CDA geen concrete plannen voor een betere wereld.
Het CDA heeft hun klimaat- en natuurplannen ook niet laten doorrekenen door het Planbureau voor de Leefomgeving, waarmee ze laten zien geen prioriteit aan dit onderwerp te geven.
Het verkiezingsprogramma van het CDA is erg kort als het gaat om klimaat en energie. D66 beschrijft juist uitgebreid hoe we in 2040 klimaatneutraal willen zijn. Zo weet je waar je op stemt.
Waar het CDA klimaatactie en economische vooruitgang als tegenpolen ziet, wil D66 dit juist hand-in-hand oplossen: we willen voorop lopen op het gebied van klimaat zodat we eraan gaan verdienen! Ook vragen wij een eerlijke bijdrage van alle economische sectoren in Nederland, terwijl het CDA er voor kiest om de landbouwsector te ontzien.
Op het gebied van stikstof kiest D66 voor perspectief voor zowel de boeren als voor de natuur. Het CDA kiest ervoor om alle adviezen over de natuur en stikstof naast zich neer te leggen en blijft hopen op “innovatie”.
D66 is de onderwijspartij. Want alleen met goed onderwijs, zorgen we dat kinderen echt een gelijke kans krijgen op een mooie toekomst. Bij D66 krijgt ieder kind de best mogelijke start.
Dat doen we met de rijke schooldag voor iedereen. Zodat leerlingen naast het beste onderwijs ook sport, cultuur, muziek, natuur en huiswerkbegeleiding in hun schooldag hebben. Voor jonge kinderen hebben we gratis kinderopvang. Het CDA doet deze investeringen in de jeugd en gelijke kansen niet of minder. In plaats daarvan halen ze een half miljard weg bij het basisonderwijs.
Om de kracht van het hoger onderwijs en de wetenschap aan te jagen deed minister Robbert Dijkgraaf van D66 de grootste investering in tientallen jaren. D66 investeert ook in rust en ruimte voor studenten. We willen de verhoging van uitwonende beurs permanent maken en zetten de rente voor de leenstelselgeneratie op 0%. Het CDA doet dit allemaal niet.. D66 wil een versoepeling van het bindendstudieadvies en betere begeleiding.
Het CDA kiest er juist voor om het bindend studieadvies, en de stress die deze met zich meebrengt, in stand te houden.
D66 en het CDA willen beide meer waardering voor het mbo, maar veel concrete plannen heeft het CDA daar niet voor. Wij willen salarisverhogingen voor leraren in het mbo, mbo-studenten net zoveel recht geven op de aanvullende beurs als andere studenten en we maken het mogelijk dat mbo-studenten óók een periode in het buitenland kunnen studeren. Het CDA maakt hier geen geld voor vrij.
D66 laat werken meer lonen dan CDA. Wij verlagen de lasten op arbeid en inkomen. We schaffen het ingewikkelde toeslagenstelsel af en introduceren een vast bedrag voor ieder huishouden. D66 maakt kinderopvang gratis en verlaagt zo de drempel om extra te werken. Het CDA maakt het systeem niet eenvoudiger, waardoor werken juist minder loont.
D66 laat de grote vervuilers meer betalen, om zo verduurzaming te stimuleren. Het CDA doet dat niet en kiest voor een oude, grijze economie.
D66 helpt het midden- en kleinbedrijf, zij zijn de motor van de Nederlandse economie. D66 investeert structureel in innoverende en groene bedrijven. Het CDA bezuinigt op innovatie, door op het Nationaal Groeifonds te bezuinigen.
We moeten veel meer betaalbare huizen bouwen. Het CDA is een typische gezinspartij. D66 kiest er voor om modern te bouwen voor de grote groep studenten, starters, ouderen en één- en tweepersoonshuishoudens. Daarbij houdt D66 wel rekening met onze natuur. Om meer te kunnen bouwen moeten we snel het stikstofprobleem oplossen. Het CDA heeft dit probleem lang voor zich uit geschoven. D66 wil eerst bouwen in de bebouwde kom, in de buurt van (OV)-voorzieningen. Dat is slim omgaan met de investeringen die je al gedaan hebt. Het CDA kiest er voor om ook te bouwen in het groen. D66 wil onze kostbare natuur koesteren. Het CDA wil huiseigeneraren beperkingen opleggen bij de keuze aan wie ze hun huis verkopen. D66 wil dat huiseigenaren zelf blijven bepalen aan wie ze hun woning verkopen.
D66 en het CDA kunnen goed samenwerken op zorg. Want we zien dat de uitgaven aan zorg steeds verder oplopen. Dit gaat ten koste van investeringen in andere belangrijke zaken zoals onderwijs, woningbouw of groene wijken. We zijn het er daarom met het CDA over eens dat de zorg moet vernieuwen.
Waar we verschillen met het CDA is dat D66 wil dat patiënten met complexe aandoeningen in gespecialiseerde ziekenhuizen terecht kunnen en snel toegang krijgen tot de beste zorgverleners en methodes. Ook willen we naar een systeem waarin het eigen risico eerlijker wordt. Nu ben je al snel €385 euro kwijt bij een of twee behandelingen. Wij willen naar maximaal €100 eigen risico per behandeling, met een maximum van vier. Zo verlagen we de drempel voor zorg. Het CDA laat het eigen risico voor wat het is.
Om werken in de zorg aantrekkelijker te maken verhoogt D66 de salarissen voor verpleegkundigen en verzorgenden. CDA maakt hier geen geld voor vrij.
Bovendien hecht D66 meer waarde aan zelfbeschikking en eigen regie in het leven, en zien we nog veel verbeteringspunten als het gaat om abortuszorg, euthanasie en andere levenseindezorg. Het CDA is conservatiever en geeft mensen deze vrijheid niet.
D66 wil graag dat Europa een stevig antwoord moet hebben om klimaatverandering. De EU moet daarvoor soms pijnlijke keuzes kunnen maken. CDA zit in de conservatieve politieke familie in Brussel, die steeds vaker terug kabbelt op Europees klimaatbeleid. D66 wil graag dat juist in de EU we grote stappen zetten op gebied van klimaat. Ook op Europees gebied wil D66 meer samenwerken om ons continent beter te kunnen beschermen.
D66 wil graag dat Europa een stevig antwoord moet hebben om klimaatverandering. De EU moet daarvoor soms pijnlijke keuzes kunnen maken. CDA zit in de conservatieve politieke familie in Brussel, die steeds vaker terug kabbelt op Europees klimaatbeleid. D66 wil graag dat juist in de EU we grote stappen zetten op gebied van klimaat. Ook op Europees gebied wil D66 meer samenwerken om ons continent beter te kunnen beschermen.
D66 en CDA hechten veel waarde onze veiligheid De afgelopen jaren hebben we samen geïnvesteerd in meer blauw op straat. Meer wijkagenten moeten zorgen voor meer veiligheid op straat, daar zijn we het over eens. In de Tweede Kamer deed CDA mee met een voorstel van D66 om politiecapaciteit eerlijker over het land te verdelen, met oog voor de specifieke problemen in bijvoorbeeld plattelandsgemeenten.
Waar D66 de komende periode weer 800 miljoen euro wil investeren in veiligheid, koerst CDA per saldo helaas af op bezuinigingen van 400 miljoen euro volgens het CPB. Ook inhoudelijk zijn we het niet altijd eens op het gebied van veiligheid. D66 vindt het krom dat de verkoop van wiet al decennia legaal is maar de productie niet. Dat beleid speelt criminelen in de hand. Door wietteelt van de kas tot de shop te reguleren stoppen we met het subsidiëren van criminelen en kan de overheid er belasting op heffen. CDA zet liever de oneindige ‘war on drugs’ voort.
D66 is progressief, CDA is juist conservatief. Dat zie je terug in verschillende onderwerpen. Zelfbeschikking is een kernwaarde voor D66. Zo is op initiatief van D66 de verplichte bedenktijd bij abortus afgeschaft, omdat wij geloven dat vrouwen die een zwangerschap willen beëindigen zelf kunnen bepalen hoe lang zij doen over het nemen van hun beslissing. Het CDA stemde tegen dit voorstel.
Ook verschillen we als het gaat om drugsbeleid. Het CDA kiest voor een repressievere aanpak van drugs, ondanks dat we de afgelopen jaren juist gemerkt hebben dat ‘the war on drugs’ contraproductief is. D66 vindt het krom dat de verkoop van wiet al decennialang legaal is maar de productie niet. Dat beleid speelt criminelen in de hand. Door wietteelt van de kas tot de shop te reguleren stoppen we met het subsidiëren van criminelen, breiden we onze tuinbouwsector uit en kan de overheid er belasting op heffen.
D66 vindt dat iedereen zichtbaar zichzelf moet kunnen zijn. We staan pal voor gendergelijkheid en de rechten van LHBTI+-personen. Het CDA is terughoudend om voorstellen hiervoor te steunen. Bijvoorbeeld als het gaat om meerouderschap of het dichten van de loonkloof. Voor een progressief geluid moet je zijn bij D66.
Doe mee met Rob Jetten.
Dit is een nieuw en hoopvol moment voor Nederland. Een nieuwe generatie van alle leeftijden staat op. Wij willen samen de grote problemen te lijf, in plaats van elkaar. We gaan keuzes maken die te lang zijn uitgesteld. Met nieuwe energie voor Nederland.
Of start een nieuwe vergelijking
Selecteer de thema’s die jij belangrijk vindt
Doe mee met D66.
Kies voor een land waar je vrij kunt zijn. Waar niemand je laat vallen. De toekomst wordt gemaakt door mensen die meedoen. Zet de eerste stap en schrijf je in.
Ontvang updates van Rob Jetten
Denk en praat mee met D66
Gemakkelijk lid worden wanneer je wil
Steun de campagne
Je ontvangt vanaf nu mailupdates. Zet de volgende stap door lid te worden of steun D66 met een eenmalige donatie.
