Motie: Maak de bibliotheek toegankelijk voor iedereen!
Donderdag 4 april 2024 diende D66 Katwijk samen met SGP, CU, DURF en GB een motie in om te onderzoeken in hoeverre het mogelijk is om inwoners tot en met 27 jaar te voorzien van een gratis bibliotheekabonnement. Deze motie is unaniem aangenomen!
Lees hier onze spreektekst terug!
Kennis is macht en informatie is bevrijding. Er is haast geen betere manier om die kennis te vergaren dan door te lezen. De lezer van vandaag is immers de leider van morgen.
Dat klinkt allemaal als de ideale wereld, maar het is helaas een keihard feit dat 13% van de inwoners in Katwijk laaggeletterd is – en we die ideale wereld dus ook niet bereikt hebben. Dit getal ligt hoger dan de regio en zelfs hoger dan het landelijk gemiddelde van 12%. Daar zijn veel oorzaken voor te benoemen die al eeuwen als een paal boven water staan. Denk aan sociaaleconomische factoren, zoals het opgroeien in armoede waardoor de toegang tot het onderwijs minder goed is. Denk ook aan onze eigen laaggeletterdheid, waardoor wij dat weer overgeven aan onze kinderen en hun weer aan hun kinderen. Denk daarbij ook aan de schoolsluitingen tijdens de coronapandemie, want daardoor hebben scholieren een flinke achterstand opgelopen in het onderwijs.
Politiek beleid speelt, wat D66 Katwijk betreft, daarom ook een grote rol in de manier waarop we de stem van de toekomst de weg wijzen. Van oudsher hebben we in Nederland afgesproken dat als je van iets ‘profiteert’ je moet meebetalen, ook wel het profijtbeginsel. De achterliggende gedachte is dat wat je gratis krijgt, geen waarde zou hebben. Dit geldt ook voor onze bibliotheken, hoewel we het inmiddels wel wettelijk verankerd hebben dat kinderen tot 18 jaar gratis lid kunnen worden van de bibliotheek.
Het probleem wat hierdoor ontstaat is echter wel dat iedereen die 18 jaar wordt, gevraagd wordt om mee te betalen voor de bibliotheek. Dat is, biologisch en wetenschappelijk gezien, op het meest cruciale punt van iemands leven en ontwikkeling. Tussen troost en inspiratie staan financiële hindernissen in de weg. Daarbij laten onderzoeken ook nog eens zien dat 17/18-jarigen er niet van staan te springen om hun abonnement bij de bibliotheek zelf te betalen.
Om deze reden hebben veel bibliotheken in Nederland de leeftijdsgrens verschoven naar 27 jaar. Dat betekent – voor de goede orde – niet dat we onszelf niet meer ontwikkelen op die grens, maar dat doen we toch wel anders dan op 18 jarige leeftijd.
Voorzitter, daarbij berust er vanaf 2025 ook een zorgplicht op gemeenten om de bibliotheken aantrekkelijker te maken. Vanuit het Rijk wordt daar 58,7 miljoen euro voor beschikbaar gesteld door middel van een SPUK Lokale Bibliotheekvoorzieningen. Vorige keer hoorden we dat Katwijk in de tweede subsidieronde ook een budget heeft gekregen. De gemeente Noordwijk loopt daar graag op vooruit en gaat onderzoek doen naar het verhogen van de zogenoemde leeftijdsgrens. In het verlengde hiervan hebben een aantal gemeenten in de regio al laten weten dat zij graag met de gemeente in gesprek gaan, nadat het onderzoek is afgerond – vermoedelijk voor het zomerreces. Vervolgens gaan die gemeenten weer in gesprek met hun bibliotheken om te kijken of het wenselijk en haalbaar is.
De motie die D66 Katwijk, GemeenteBelangen, SGP, ChristenUnie en DURF indienen, kent precies dezelfde strekking. We zouden willen dat het college de resultaten van dat onderzoek tot zich neemt en met onze bibliotheekorganisatie in gesprek gaat om te kijken wat er mogelijk is ten aanzien van een leeftijdsverhoging. Wat ons betreft is dit een mooi middel om bij te dragen aan het vraagstuk rondom laaggeletterdheid, maar ook ter bevordering van nieuwe leden voor onze bibliotheekvoorzieningen.
Dank u wel.