Voortijdige schoolverlaters

Elke jongere onder de 18 is leerplichtig, tenzij de jongere boven de 16 jaar is én een startkwalificatie (diploma van havo, vwo of mbo niveau 2 of hoger) heeft behaald. Landelijk en lokaal is er echter een stijgende lijn te zien van minderjarige jongeren die zonder startkwalificatie van school gaan. Wanneer deze jongeren met begeleiding weer naar school of aan het werk willen, blijkt in de praktijk dat zij lang moeten wachten en uit beeld dreigen te raken. Dit bleek ook uit signalen die D66 uit de maatschappij ontving.

Op 6 april 2023 stelde Raadslid Demi van der Veldt al schriftelijke vragen over de groei van het aantal voortijdige schoolverlaters en 6 juli 2023 deed zij tijdens het bespreken van de voorjaarsrapportage een sessieverzoek om over dit thema verder te spreken. Voor de start van de sessie zou de raad geïnformeerd worden over de stand van zaken. Dit na signalen dat er jongeren zijn die deelnemen aan een traject op het MBO zonder middelbare schooldiploma wachtend tot ze kunnen starten met een entree-opleiding (MBO niveau 1). Dat wachten duurt lang. Zeker bij een bepaalde groep van jongeren die gedetineerd zijn geweest, bij HALT lopen of first-offender zijn. Het lukt maar niet om deze jongeren snel aan een opleiding te krijgen.

Het is belangrijk om voortijdige schoolverlaters zo snel mogelijk weer aan school of aan het werk te krijgen vanwege preventieve redenen en voor het persoonlijk welzijn van deze jongeren. Enerzijds voor de korte termijn. Deze jongeren zo snel mogelijk weer aan school of aan het werk krijgen helpt tegen jeugdoverlast en is goed voor de openbare orde en veiligheid. Anderzijds is het ook voor de lange termijn belangrijk. Jongeren die zonder startkwalificatie van school gaan, hebben tien jaar later minder vaak betaald werk. Dit leidt tot stress en een verlaging van persoonlijk welzijn. Deze jongeren zo snel mogelijk aan een opleiding helpen leidt dus ook tot een besparing van gemeenschapsgeld. Het zorgt er bovendien voor dat deze jongeren volwaardig mee kunnen doen aan onze samenleving.
 
Bij onze bijdrage voor de voorjaarsrapportage gaf D66 al twee eventuele oplossingen. Ten eerste een strakkere samenwerking tussen het onderwijs, de politie, maatschappelijke organisatie en de gemeente en ten tweede tijdelijke trajecten voor het tijdens het wachten. Een mooi voorbeeld hiervan is Traject Winkel van Stichting 070 Watt Den Haag. Met zo’n traject doen de jongeren tijdens het wachten werkervaring op en bovendien leren zij al bepaalde vaardigheden, zoals een CV maken en sollicitatie training.

Terwijl het sessieverzoek op 5 oktober 2023 gepland stond, werd de raad op 21 september 2023 geïnformeerd. Hier is de raad goed geïnformeerd over de stand van zaken. Naar aanleiding van onze schriftelijke vragen is er samen met de onderwijspartners een onderzoek gedaan. Uit dit onderzoek is gebleken dat er geen koerswijziging nodig is. Wel moet er meer duiding worden gegeven aan resultaten. Denk bijvoorbeeld aan het beter in de gaten houden van specifieke doelgroepen en kijken naar welke opleidingen veel uitval hebben. MBO scholen geven verder aan dat er behoefte is aan schooltrajecten voor jongeren buiten de schoolbanken. De gemeente op dit moment bezig dit te realiseren. Een andere behoefte van de onderwijspartners was een strakkere samenwerking tussen de scholen, gemeente, leerplicht, politie en maatschappelijke organisaties. Ook hier wordt op dit moment aan gewerkt.
 
Wat D66 betreft zijn er mooie ontwikkelingen gaande sinds onze schriftelijke vragen en onze bijdrage in de voorjaarsrapportage. Wij zien dat de signalen vanuit onderwijspartners door de gemeente worden herkend en serieus worden genomen en willen deze ontwikkelingen graag afwachten. Raadslid Demi van der Veldt heeft tijdens de raadsvergadering daarom voorgesteld om de sessie van de agenda te halen. De raad ging hiermee akkoord.