Voortgangsrapportage 2025, gemeente Haarlemmermeer
“Ik ben al een week verdrietig”, dat is de titel van dit artikel. Niet echt een vrolijke titel voor een artikel over en voor de lokale politiek, zeker niet in een tijd waarin we er, afgaande op de Voortgangsrapportage en alle berichten daaromheen, financieel best oké voor staan. Maar toch is dat hoe ik me voel. Al een week.
Ik zal het uitleggen… Ik voelde me verdrietig omdat ik bezig was met iets dat wringt. Namelijk: in het kader van de Voortgangsrapportage een motie opstellen om een overschot alsnog uit te geven. Uiteindelijk hebben we (D66 Haarlemmermeer) de motie niet ingediend.
Prima begroting toch?
We hebben een degelijke begroting. Het probleem zit ‘m niet in het geld, maar in de uitvoering. Onze organisatie komt simpelweg niet aan alles toe. De Rekenkamer adviseert daarom ook om het eerlijke gesprek aan te gaan: over plannen die realistisch zijn, gegeven de capaciteit van de gemeente, van gemeenteraad en college van burgemeester en wethouders tot ambtenaren.
Toch blijven we als raad steeds weer vragen en moties indienen om nóg meer te doen.
En dit zie ik als een patroon. Vorig jaar zei ik al in het debat dat ik hoopte dat we net zo enthousiast zouden zijn in het zoeken naar besparingen als wanneer we met tekorten te maken krijgen. Het ‘ravijnjaar’ komt dichterbij; ja er zijn voorbereidingen in gang gezet. Gelukkig hoefden we dit jaar nog niet te bezuinigen, maar toch kiezen we weer voor dezelfde aanpak: we stapelen er opnieuw zo’n 5% aan acties en taken bovenop. Moeten we dat wel willen?
Er is een grote omslag nodig, die nog nauwelijks in beeld is gekomen.
Wat ik vooral mis, is aandacht voor de échte omslag die we moeten maken. De energietransitie, eiwittransitie, klimaatverandering en -aanpassing: die komen nauwelijks terug in de begroting. En dat terwijl het zulke fundamentele thema’s zijn. Veel groter dan wat we met een motie of amendement kunnen overzien.
We waren onderweg naar een schoner Nederland met een sterke economie die werkt voor mens en klimaat. Er kwamen stevige klimaatafspraken, we bouwden windparken en investeerden in groene waterstof. Het beleid werkte, de vooruitgang was zichtbaar.
Maar inmiddels is er (te) veel stilgevallen. De CO₂-heffing ligt stil, afspraken met bedrijven wankelen en investeerders missen richting. Dat zorgt voor onzekerheid, terwijl de urgentie groter is dan ooit. Van bedrijven in de haven tot ondernemers op het platteland, iedereen vraagt om helderheid, tempo en richting. Klinkt dat landelijk? Dat speelt ook in onze eigen gemeente. Kijk maar naar het gedoe rondom het nieuwe transformatorstation, Windpark A4, de Groene Energie Corridor langs de A9, fietspaden, waterberging, bomen, sportvoorzieningen, beheer… en vooral: de beperkte uitvoeringskracht.
Wat nu?
Stephen Covey noemt het een ‘paradigm shift’. En dat is wat we nodig hebben: een fundamentele verandering, een echte koerswijziging. Het is tijd voor een nieuwe fase van klimaatactie. Met helder beleid, stabiele investeringen en rekenschap naar ‘planetary boundaries’ (dus: met oog voor wat de aarde aankan). Doorbraken zijn nodig om vooruit te komen. Voor onze ondernemers, voor het klimaat, voor generaties na ons.
Want het kan, als we het willen. En dat is heel iets anders dan simpelweg een incidenteel overschot uitgeven.
Sicco Jan Bier, raadslid D66 Haarlemmermeer