Ons antwoord op de jaarlijkse Mobiliteitsmonitor en het Uitvoeringsprogramma Mobiliteit

Haarlemmermeer staat voor grote uitdagingen op het gebied van mobiliteit. Het aantal inwoners groeit en daardoor neemt de druk op wegen en andere verbindingen steeds verder toe. In deze situatie ziet D66 Haarlemmermeer de jaarlijkse Mobiliteitsmonitor en het Uitvoeringsprogramma Mobiliteit (UPM) 2026 als belangrijke hulpmiddelen. De Mobiliteitsmonitor laat duidelijk zien hoe het gaat met onze bereikbaarheid, verkeersveiligheid en duurzaamheid. Ook wordt zichtbaar of we onze doelen halen. Het UPM laat zien welke projecten de gemeente de komende tijd wil uitvoeren en waar het geld voor wordt ingezet.

Inzichten gebruiken

Alleen gegevens verzamelen en projecten plannen is niet genoeg. Het is belangrijk dat de inzichten uit deze documenten worden gebruikt voor beleid dat echt past bij het dagelijks leven van onze inwoners en dit leven beter maakt. D66 Haarlemmermeer heeft de Mobiliteitsmonitor zorgvuldig vergeleken met het UPM 2026. Daaruit blijkt dat er op sommige punten goed wordt ingespeeld op de signalen, maar dat er ook duidelijke gaten zijn die meer aandacht vragen.

Verkeersveiligheid: de dagelijkse realiteit van inwoners centraal

De cijfers uit de Mobiliteitsmonitor geven reden tot zorg: in 2023 is het aantal verkeersongevallen in onze gemeente met 15% gestegen. Er werden dat jaar 1.917 ongevallen geregistreerd, waarvan 7 met dodelijke afloop. Vooral fietsers en voetgangers zijn vaker slachtoffer. Jongeren tussen 10 en 20 jaar komen opvallend vaak voor in deze cijfers. Ook bij risicogroepen, zoals 12- tot 24-jarigen op tweewielers en 50-plussers op (elektrische) fietsen, zien we een toename van het aantal slachtoffers. Deze ontwikkeling wordt versterkt door de groeiende drukte op de weg en de komst van nieuwe voertuigen (zoals bijvoorbeeld de fatbike en de e-step).

Het gaat op z’n zachts gezegd niet goed met de verkeersveiligheid.

Carin Smand, raadslid / vice-fractievoorzitter D66 Haarlemmermeer

D66 had een motie voorbereid om de stem van inwoners meer mee te nemen in het beleid voor verkeersveiligheid. De gemeenteraad had eerder al ingestemd met het instellen van een meldpunt voor verkeersonveilige situaties. Via dit meldpunt geven inwoners door waar zij zich onveilig voelen in het verkeer. Toch worden deze meldingen nu nog niet duidelijk meegenomen in de Mobiliteitsmonitor, terwijl het aantal geregistreerde verkeersongevallen juist stijgt.

Carin Smand (raadslid en vice-fractievoorzitter van D66) zegt hierover: “Daar ligt een plan van aanpak voor, maar neem nu ook de meldingen van inwoners zelf over verkeersonveilige situaties mee. Zij zijn de ervaringsdeskundigen in dorpen en wijken.” En: “We hebben vorig jaar een motie ingediend om het meldpunt voor verkeersonveilige situaties veel meer onder de aandacht te brengen van inwoners. Die motie is aangenomen. Maak er dan ook gebruik van…

Het standpunt van D66 was daarom om het college te vragen de cijfers, locaties en soorten meldingen uit het meldpunt structureel op te nemen in de jaarlijkse Mobiliteitsmonitor. Ook moeten deze meldingen worden meegewogen bij het samenstellen van de maatregelen in het Uitvoeringsprogramma Mobiliteit. De raad zou daar vervolgens regelmatig over geïnformeerd moeten worden.

D66 is blij dat de wethouder heeft toegezegd met dit voorstel aan de slag te gaan.

Naast aanpassingen aan wegen en kruispunten benadrukt D66, net als de wethouder, het belang van verkeerseducatie. Verkeersveiligheid gaat namelijk niet alleen over de inrichting van de weg, maar ook over opletten en bewust gedrag. Carin Smand zegt hierover: “Verkeersveiligheid begint vaak bij gedrag. Het wordt steeds drukker. We moeten allemaal een beetje inschikken, naast dat we wegen veiliger maken. Mooi dat er flink wordt ingezet op verkeerseducatie.

Het is positief dat in 2024 al bijna de helft van de basisscholen (41%) een verkeersmodule aanbiedt en een verkeerslabel heeft. Het doel is dat in 2030 alle scholen hieraan meedoen.

Luchtkwaliteit: gezondheid voorop

De luchtkwaliteit in Haarlemmermeer krijgt een laag rapportcijfer van 4,6. De gemiddelde hoeveelheid stikstofdioxide (NO₂) en fijnstof (PM2,5) is hoger dan de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie uit 2021. Toch blijven we onder de grenswaarden van de Europese Unie. De CO₂-uitstoot door verkeer is tussen 2017 en 2023 iets gedaald. Maar er is nog veel te doen. De CO₂-uitstoot per persoon in Haarlemmermeer is bijna twee keer zo hoog als in de rest van Nederland. In het Uitvoeringsprogramma Mobiliteit (UPM) staan wel projecten. Bijvoorbeeld: het verdubbelen van publieke laadpunten, betaald door de leverancier. Ook komt er een zero-emissiezone op Schiphol vanaf januari 2026 voor bevoorradingsverkeer. De kosten daarvan betaalt Schiphol en de Rijksoverheid.

D66 vindt deze maatregelen niet genoeg. Daarom stelt de partij voor om luchtkwaliteit altijd mee te wegen bij mobiliteitsbesluiten. Ook wil D66 dat er meer wordt gemeten bij scholen, bouwplaatsen en drukke wegen. Verder moet er durf zijn om verkeer te beperken als dat nodig is voor de gezondheid van de inwoners.

Parkeren: graag structurele aandacht voor een “heet hangijzer”

Een ander belangrijk punt dat volledig ontbreekt in de Mobiliteitsmonitor maar ook in het UPM is parkeren. Zowel voor auto’s als voor fietsen. Dit is opmerkelijk, omdat parkeren bij vrijwel elk bewonersgesprek hoog op de agenda staat en vaak nogal een “heet hangijzer” is. Veel ruimtelijke- en mobiliteitsdiscussies in de gemeenteraad gaan ook over parkeerdruk, stallingsmogelijkheden of de gevolgen van beleidskeuzes op parkeerruimte.

Parkeren staat nu niet in de stukken, terwijl het een heet hangijzer is dat we integraal moeten bekijken met allerlei verkeersmaatregelen samen.

Carin Smand, raadslid / vice-fractievoorzitter D66 Haarlemmermeer

Ook voor parkeren had D66 een motie voorbereid. In die motie staat dat parkeren een vast onderdeel moet worden van het UPM en de mobiliteitsmonitor. De fractie ziet dat parkeren een belangrijk onderwerp is voor de leefbaarheid in wijken en dorpen. Goed inzicht in parkeerdruk, gebruik en capaciteit is nodig om weloverwogen keuzes te kunnen maken bij gebiedsontwikkeling en mobiliteitsbeleid.

D66 wilde het college vragen om parkeerdruk en parkeercapaciteit (voor auto’s én fietsen) voortaan standaard op te nemen in de Mobiliteitsmonitor. Ook wilde D66 dat belangrijke ontwikkelingen rond parkeren, knelpunten en maatregelen duidelijk worden meegenomen in het Uitvoeringsprogramma Mobiliteit vanaf 2027. De gemeenteraad moet hier elk jaar informatie over krijgen.

Daarnaast vindt D66 het belangrijk dat inwoners inzicht krijgen in wat wel en niet mogelijk is op het gebied van parkeren. Ook op dit punt heeft de wethouder toegezegd ermee aan de slag te gaan.

D66 Haarlemmermeer wil veilige, gezonde en toekomstbestendige mobiliteit

De Mobiliteitsmonitor houdt onze gemeente een spiegel voor. Voor D66 Haarlemmermeer is één ding duidelijk: toekomstbestendig mobiliteitsbeleid draait niet alleen om cijfers, maar ook om de beleving, gezondheid en veiligheid van alle inwoners. Daarom blijven wij pleiten voor meer aandacht voor veilige verkeerssituaties, een gezonde leefomgeving en voldoende ruimte voor iedereen in de uitvoering van het mobiliteitsbeleid.

Op belangrijke punten, zoals het structureel meenemen van meldingen over verkeersonveilige situaties en het expliciet opnemen van parkeren in beleid en monitoring, had de fractie van D66 dus concrete moties voorbereid.

Fractielid Carin Smand licht toe: “Ik had deze twee moties klaar liggen, maar heb ze niet ingediend omdat de wethouder toezeggingen heeft gedaan.” Die toezeggingen waarderen wij, want ze onderstrepen het belang van constructieve samenwerking en bevestigen dat onze inzet verschil maakt. We blijven de ontwikkelingen nauwlettend volgen en blijven ons inzetten voor minder verkeersongevallen, betere luchtkwaliteit en voldoende, duidelijke parkeervoorzieningen. Zodat iedereen in Haarlemmermeer zich prettig en veilig kan verplaatsen.