Open Brief Hans de Goede – Zorg om openbaarheid

Beste collega-raadsleden, fractievolgers en voorzitter van de raad in de gemeente Epe,

Wij hebben vandaag in de krant kunnen lezen dat de Stentor via een beroep op de Wet openbaarheid bestuur verslagen van vergaderingen van het presidium opvraagt.
De leden van de D66-fractie vinden dit onderwerp belangrijk genoeg om onder ieders aandacht te brengen. De fractieleden van D66 vinden het ernstig, als wij in strijd handelen met onze Gemeentewet, hier gebaseerd op de Grondwet, en daarnaast ook in strijd handelen met ons eigen reglement van orde.

Wat is er aan de hand?

Wij hebben in het presidium gesproken over de openbaarheid van de vergaderingen en notulen van het presidium. Daarbij kunnen we kijken naar de toekomst en naar het verleden.

Wat betreft de toekomst kan de raad of kan het presidium beslotenheid regelen of opleggen van vergaderingen van het presidium of onderdelen van die vergaderingen. Dat dient vooraf te gebeuren en te passen binnen artikel 10 van de Wet openbaarheid van bestuur, zoals in onze Gemeentewet is bepaald. Over dit onderwerp komen we met elkaar nog te spreken in de gemeenteraad.

Wat betreft het verleden geldt dat vergaderingen van het presidium openbaar zijn. Daar doet zich nu een ernstig probleem voor. We handelen in strijd met de wet, we belemmeren de pers en we creëren onze eigen problemen. Wij leggen dat hieronder uit.

Weigeren van openbaarheid is in strijd met onze wetgeving

De wet legt voor vergaderingen van de raad en commissies openbaarheid op. Het betreft tenslotte het openbaar bestuur. De Gemeentewet en de Grondwet zijn daar glashelder over en in de Gemeentewet is ook in uitzonderingsgevallen voorzien. Voor afwijken van openbaarheid kent de Gemeentewet strikte regels. Van tevoren moet worden vastgesteld of (een deel van) de vergadering in beslotenheid zal plaats vinden. Direct aan het eind van het overleg moet worden vastgesteld of deze beslotenheid er ook toe zal leiden dat geheimhouding wordt opgelegd. Achteraf beslotenheid afspreken en met terugwerkende kracht geheimhouding opleggen kan niet. Achteraf en met terugwerkende kracht de openbaarheid intrekken kan niet. Dat is een van de fundamenten van het openbaar bestuur in ons land.

“De journalistiek is de hoeksteen van de rechtsstaat”

Persvrijheid is een cruciale schakel in een goed functionerende democratie. Journalisten moeten altijd hun werk kunnen doen. Er ligt een verzoek van de kant van dagblad De Stentor om verslagen van eerdere, openbare vergaderingen van het presidium te ontvangen. Door het presidium is het verzoek om deze verslagen te ontvangen geweigerd. We hebben op 7 juli in de krant kunnen lezen dat de Stentor nu een beroep doet op de Wet openbaarheid bestuur. Met het weigeren om de verslagen van openbare vergaderingen te verstrekken belemmert het presidium het werk van de journalisten van de Stentor, van onze pers. Dit past niet in een open democratie, waarin de journalistiek de hoeksteen is van de rechtsstaat.

Door het weigeren van het verzoek van de Stentor om de verslagen van het presidium te mogen ontvangen, creëer je als gemeentebestuur je eigen weerstand en slechte pers. De verslagen horen openbaar te zijn en worden nu via de Wet openbaarheid bestuur alsnog opgevraagd. Het gevolg van de weigering om op het verzoek in te gaan leidt slechts tot vertraging en weerstand. De weigering roept daarnaast vragen en mogelijk ook achterdocht op over de inhoud van de verslagen.

De fractie van D66 begrijpt niets van een dergelijke strategie.
De fractievoorzitters en de burgemeester zijn hierop eerder gewezen. De leden van de D66-fractie vinden dit belangrijk genoeg om nog een keer onder de aandacht van iedereen te brengen.