De digitale overheid

De Eerste Kamer heeft ingestemd met de Wet digitale overheid. De wet behoort tot de brede agenda voor verdere digitalisering van het openbaar bestuur. De Wet digitale overheid legt de basis voor die verdere digitalisering, waaronder regulering van de digitale overheid. Senator Boris Dittrich leverde namens D66 de bijdrage in het debat.

Beeld: Hans Kouwenhoven/Eerste Kamer

Grip op bedrijven en gegevens

Het wetsvoorstel staat private bedrijven toe om e-ID-inlogmiddelen aan te bieden, mits ze aan een aantal voorwaarden voldoen. Senator Dittrich vindt het zorgwekkend dat daardoor ook grote techbedrijven zoals Google en Facebook de kans krijgen inlogmiddelen aan te bieden. Deze bedrijven hebben een businessmodel dat tegenstrijdig is met de democratische rechtsstaat. Senator Dittrich vroeg de staatssecretaris daarom hoe er grip kan worden gehouden op de wijze waarop bedrijven omgaan met privégegevens. En hoe Nederlandse burgers er gerust op kunnen zijn dat inlogmiddelen voor contact met de overheid betrouwbaar zijn. De staatssecretaris gaf aan dat de RDI (Rijksinspectie Digitale Infrastructuur) bedrijven aan een extra controle kan onderwerpen en misbruik kan worden doorgegeven. In het geval van Facebook en andere media zal de Nederlandse toezichthouder optreden. Zo kunnen er boetes worden uitgedeeld en kan een inlogmiddel uiteindelijk ook uit het Nederlandse stelsel worden gezet.

Aandacht voor élke burger

Het contact van burgers en de overheid wordt gedigitaliseerd. D66 maakt zich daarom zorgen om de 2 tot 2,5 miljoen minder digitaal vaardige burgers. Senator Dittrich vroeg de minister of en hoe er rekening wordt gehouden met mensen die geen digitaal contact met de overheid kunnen of willen hebben. Staatssecretaris Van Huffelen stelde dat mensen geholpen kunnen worden bij het Informatiepunt Digitale Overheid in bibliotheken en dat ze ervoor zal zorgen dat er voldoende ondersteuning zal blijven voor deze Nederlanders. Daarnaast riep senator Dittrich de regering op om de voorlichting in begrijpelijk taal te geven. De staatssecretaris gaf aan dat de Stichting Lezen en Schrijven meewerkt aan het maken van voorlichtingsmateriaal zodat iedereen op een begrijpelijke manier geïnformeerd kan worden.

Parlementaire scherpte

De Wet digitale overheid biedt de kans om stappen te zetten in de modernisering van de overheid. De wet dateert al van juni 2018 en heeft een rumoerige ontstaansgeschiedenis. Sinds 2018 zijn er vele moties en amendementen over de wet ingediend en de Eerste Kamer heeft uiteindelijk een novelle afgedwongen. D66 vond dat bepaalde normen in de wettekst zelf moesten worden vervat en niet in nadere regelgeving. Senator Dittrich benadrukte in het debat dat het parlement scherp moet blijven tijdens de digitale transitie, omdat deze transitie de grondrechten van burgers kan schenden.