Democratie & Participatie

Besluiten nemen we niet voor, maar samen met onze inwoners. Daarom stelt D66 Ede om een plan voor een democratische APK uit te werken: een moment waarop we in Ede kijken hoe het gaat met de lokale democratie.  Zijn de gemeentelijke processen transparant genoeg? Wordt er geluisterd naar signalen uit de samenleving?

D66 Ede wil dat coalitieonderhandelingen meer in de openbaarheid plaatsvinden, zoals al succesvol gebeurt in Wageningen. Zo ziet iedere inwoner van onze gemeente hoe keuzes worden gemaakt en kan iedereen vertrouwen dat het collegeakkoord echt het resultaat is van open overleg. Wat D66 betreft vinden ook de vergaderingen van het presidium plaats in het openbaar.

Wethouders hebben veel invloed op ons dagelijks leven. Daarom willen we dat inwoners en raadsleden hen beter leren kennen. Na het sluiten van een collegeakkoord moeten nieuwe wethouders in een hoorzitting hun plannen toelichten en vragen beantwoorden. Zo krijgen Edenaren inzicht in wie er aan het roer staat en kunnen raadsleden hen kritisch bevragen voordat zij aan de slag gaan.

Soms raken besluiten onze hele gemeenschap. Dan is het belangrijk dat Edenaren hun stem kunnen laten horen. D66 Ede wil een initiatiefrecht voor inwoners om een raadgevend referendum aan te vragen. Zo kunnen burgers zelf onderwerpen op de politieke agenda zetten en het bestuur een duidelijke richting meegeven.

Wie heeft invloed gehad op een besluit? Soms weten lobbygroepen beter hun weg te vinden dan gewone inwoners. D66 Ede wil hier meer openheid over. Bij belangrijke besluiten voegen we een lobbyparagraaf toe: een overzicht van alle partijen die aan tafel hebben gezeten. Zo blijft het duidelijk en eerlijk voor iedereen.

Op dit moment heeft maar de helft van de raadsvoorstellen een participatieparagraaf, en vaak is die nog summier. Dat kan beter. D66 Ede vindt dat elk voorstel zo’n paragraaf moet hebben en dat er bij grote projecten budget beschikbaar komt om participatietrajecten serieus uit te voeren. Alleen dan kunnen inwoners zien dat hun inbreng ertoe doet.

Iedere bewoner van Ede heeft recht op begrijpelijke informatie van de gemeente. Toch zijn brieven en documenten vaak nog te ingewikkeld geschreven. D66 Ede wil dat alle communicatie in heldere en eenvoudige taal wordt opgesteld, zodat iedereen weet waar hij of zij aan toe is. Daarnaast moeten inwoners de mogelijkheid krijgen om een brief terug te sturen als de gebruikte taal te moeilijk is. Zo dwingen we de gemeente om echt werk te maken van begrijpelijke communicatie en sluiten we niemand buiten.

De toekomst van Ede maken we samen met de generatie die daar het meest mee te maken krijgt. D66 Ede wil dat jongeren een grotere rol krijgen bij het maken van plannen die hun leven en toekomst bepalen. De jongerenraad wordt steviger ingezet als brug tussen jongeren en het gemeentebestuur, en scholen betrekken we actief zodat jongeren ervaren hoe de lokale democratie werkt.  Meedenken en meepraten moet vanzelfsprekend worden. We introduceren de Toekomststoel: bij elk groot beleidstraject staat letterlijk een stoel klaar voor jongeren, zodat zij een vaste plek hebben bij belangrijke keuzes. Dat gesprek hoeft niet altijd in het gemeentehuis plaats te vinden. De gemeente moet ook naar jongeren toe. Op scholen, bij sportclubs of in jongerencentra luisteren we naar hun ideeën en zorgen. Want beleid over de toekomst maak je niet over jongeren, maar mét jongeren. Zo bouwen we aan een Ede waar iedereen zich thuis voelt, nu en straks.

Een sterke democratie begint met openheid. D66 Ede wil dat alle raadsbijeenkomsten live te volgen en eenvoudig terug te kijken zijn, tenzij expliciete belangen van de gemeente of personen dat in de weg staan. Hierbij te denken aan grote financiële belangen waarvan bekend raken de gemeente zou kunnen benadelen (denk aan aanbestedingen) of persoonsvertrouwelijke informatie. Met slimme AI-toepassingen maken we raadsinformatie beter vindbaar en begrijpelijk, bijvoorbeeld met zoekfuncties en samenvattingen in duidelijke taal. Ook informatieve sessies buiten de raad zijn toegankelijk voor inwoners en media. Politiek moet geen gesloten boek zijn, maar een verhaal waarin iedereen kan meelezen én meeschrijven.