Een baby met kinkhoest in de Haagse raadzaal – de impact van een lage vaccinatiegraad

Wat is er aan de hand?
De vaccinatiegraad in Den Haag daalt en dat heeft directe gevolgen voor de volksgezondheid. De huidige mazelenuitbraak maakt dat pijnlijk zichtbaar. Maar niet alleen mazelen rukken op: ook kinkhoest is terug, een ziekte die voor baby’s levensbedreigend kan zijn.
Tijdens de werkbespreking deelden experts hun inzichten: een jeugdgezondheidsmedewerker, een verloskundige, een locatiemanager van een kinderopvang, ervaringsdeskundigen, een vertegenwoordiger van de Haagse kerken en twee kinderartsen. Er werd gesproken over de oorzaken en mogelijke oplossingen.
Wat zijn de grootste uitdagingen?

Verlies van vertrouwen. Ouders twijfelen steeds vaker over vaccinaties. Niet alleen door desinformatie, maar ook door een breder wantrouwen in de overheid en zorginstanties. Een top-down benadering werkt niet. Ouders moeten het gevoel hebben dat ze gehoord worden.

De kracht van desinformatie. Geruchten en angstverhalen verspreiden zich razendsnel via sociale media. De mythe dat de BMR-vaccinatie autisme zou veroorzaken is nog steeds hardnekkig. Een influencer bereikt soms meer ouders dan een arts in een witte jas.
Geen toegang tot de juiste informatie. Sommige ouders willen wél vaccineren, maar weten niet waar of hoe. Bijvoorbeeld arbeidsmigranten die de weg naar het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) niet kennen.

Wat werkt wel?
Fijnmazige voorlichting en vaccineren. Ouders moeten laagdrempelig toegang hebben tot betrouwbare informatie en tot vaccinatiemogelijkheden. De pilot waarin verloskundigen zelf vaccineren is een goed voorbeeld.

Persoonlijke gesprekken. Mensen laten zich niet overtuigen door een folder of een campagne, maar wel door een vertrouwenspersoon. Kinderartsen, verloskundigen, leraren en zelfs lokale sleutelfiguren kunnen een belangrijke rol spelen.

Gebiedsgerichte aanpak. Wat werkt in Escamp, werkt niet per se in Laak. Er moet aangesloten worden bij de behoeften van verschillende wijken en doelgroepen.

Wat werkt niet?
Druk uitoefenen. Dwang werkt averechts. Ouders moeten zich serieus genomen voelen.

One size fits all. Een algemene landelijke campagne is niet voldoende. Lokaal maatwerk is noodzakelijk.

Korte termijn denken. Dit probleem is niet in een paar maanden opgelost. Den Haag werkt aan een lange termijnvisie om structureel de vaccinatiegraad te verhogen.

Hoe nu verder?
Gemeenteraadslid Caroline Verduin (D66) heeft eerder moties ingediend om meer te focussen op het belang van vaccinaties, de risico’s van niet-vaccineren en het bestrijden van desinformatie. De gemeenteraad wordt hierover rond de zomer van 2025 geïnformeerd. Maar één ding is duidelijk: de oplossingen moeten niet uit het stadhuis komen, maar uit de samenleving zelf. Alleen door samen te werken met ouders, zorgverleners, scholen en gemeenschappen kan ervoor gezorgd worden dat kinderen in Den Haag goed beschermd zijn.

Met veel dank aan alle experts die hun kennis en verhalen hebben gedeeld. Dit probleem vraagt om een gezamenlijke aanpak.