D66 bij gesprekleider Bruno Bruins

De rechter gaf in het vonnis een opdracht aan de politiek om het ‘grijze gebied’ te adresseren, die opdracht wil D66 graag oppakken. Dat ‘grijze gebied’ is drieledig:
 
a.)   Belang achterban vs. algemeen belang
– Wat D66 betreft is er niets mis met hard lopen voor de inwoners van de stad. Integendeel: Dat verdienen onze inwoners. D66 vindt het beeld onwenselijk dat voor de één harder zou worden gelopen dan voor de ander. Ongeacht of je wel of niet kiezer, lid of donateur van een politieke partij bent, de gemeenteraad is er voor de héle stad (art. 7 Gemeentewet). Harder lopen voor je kiezers of donateurs gaat lijnrecht tegen de kern van de Nederlandse democratische traditie in.
 
b.)   Rolvastheid raadsleden vs. wethouders
– D66 vindt het belangrijk dat iedereen in het stadsbestuur (gemeenteraad als hoogste orgaan en college als uitvoerend orgaan) onderscheid maakt tussen de rol van raadsleden enerzijds en wethouders anderzijds. Een wethouder is door de raad aangesteld en is er dus voor de hele gemeenteraad en zit niet in het college voor zijn of haar partijprogramma en/of achterban.
– Alle raadsleden zijn volksvertegenwoordigers, stellen kaders en controleren het college. D66 is voornemens om – samen met andere fracties – te werken aan een meer dualistische werkwijze. De bijbehorende ambtelijke ondersteuning van raadsleden wordt versterkt op dit punt, wat ons betreft.
 
c.)   Ontbreken van spelregels
– Spelregels ontbreken op het vlak van transparantie over donaties. De nieuwe landelijke wet politieke partijen voorziet in regels hierover, alleen wordt deze wet niet eerder dan 2025 in werking verwacht. Als we pech hebben, is deze landelijke wetgeving er niet voordat de campagnes van start gaan voor de GR2026. Vandaar dat we in de Haagse raad, zeker na wat door deze rechtszaak naar voren is gekomen, volgens D66 ook lokaal stappen dienen te zetten en niet afwachten. Het is de verantwoordelijkheid van iedere partij om hieraan bij te dragen.
– D66 staat voor het uitvoeren van de motie Bos: alle donaties – in geld en in natura – boven het bedrag van EUR 500, hetzij direct of indirect, via steunstichtingen of in natura, worden jaarlijks openbaar gemaakt. Vooruitlopend op landelijke wetgeving wil D66 daarnaast graag lokaal afspraken maken over de maximering van de hoogte van donaties/het aantal donaties afkomstig van één donateur. Onze afdelingsvoorzitter heeft contact opgenomen met zijn collega’s van andere partijen om hierover het gesprek te openen. Wat D66 betreft wordt de uitwisseling tussen afdelingsvoorzitters onderdeel van het werk dat we als raad te verzetten hebben om het grijze gebied op te helderen. Als politiek zullen we de normen waarbinnen de afdelingen opereren samen moeten bepalen. D66 staat open voor ideeën uit andere partijen, maar wil wel benadrukken dat gezamenlijke actie op dit front uiterlijk begin 2025 moeten zijn gerealiseerd zodat dit rond is voor de volgende gemeenteraadscampagnes starten.
– Daarnaast moeten we als gemeenteraad toewerken naar een cultuur waarin het bespreekbaar maken van belangen van donateurs of leden mogelijk wordt, zonder dat het gelijk als politieke aanval wordt ervaren.
– Ontbrekende spelregels zijn er ook wat betreft de samenwerking in de raad. De afgelopen jaren hebben we het hier als raad onvoldoende over gehad en daardoor is achterstallig onderhoud ontstaan. Raadsinstrumenten als moties, rondvragen, tweeminuten-, en actualiteiten-debatten, initiatiefvoorstellen en schriftelijke vragen raken uitgehold, de tweede termijn gebruiken we nauwelijks en agenda’s lopen vast. Het is onduidelijk wanneer we beeldvormend, oordeelsvormend of besluitvormend debatteren. Het presidium – het dagelijks bestuur van de gemeenteraad – is er nog niet voldoende aan toegekomen om verbeteringen  aan te brengen in de werkwijze van de raad.
 
D66 bespreekt bovenstaande aspecten graag in de raadsconferentie(s) voor het einde van het jaar. Wij zien graag dat experts op verschillende thema’s deze raadsconferentie(s) begeleiden, zodat gesprekken inhoudelijk goed gevoerd worden en er heldere afspraken uit volgen.

– De verhoudingen tussen collega’s en het vertrouwen tussen partijen zijn door de jaren heen flink beschadigd. Na het vallen van het college in 2019, rondom de campagne van GR2022 en tijdens de coalitievorming ging het er hard aan toe. Persoonlijke aanvallen via de media, sociale media, in het debat en dergelijke hebben niet bijgedragen aan goede professionele werkverhoudingen. Die beschadigingen helen niet vanzelf en daar moeten wij als stadsbestuur (raad en college) samen werk van maken.
– Voor het herstellen van vertrouwen is het voor D66 een absolute voorwaarde om de eerder benoemde zaken in ‘het grijze gebied’ met elkaar te verhelderen in de raadsconferentie(s).
– Daarnaast stelt D66 voor middels een gezamenlijke evaluatie van de gedragscode voor raadsleden dit document meer leven in te blazen.
– D66 begrijpt dat in de raad behoefte is aan meer dualisme en die behoefte delen wij.  D66 wil daarom een dualistische werkwijze mede vorm te geven. Een mooie eerste stap was de motie Arp over gelijke informatievoorziening.
– Gezamenlijke activiteiten met bewoners, zoals Raad in de Stad, dragen wat D66 betreft bij aan het verbeteren van professionele werkverhoudingen, de frequentie van dergelijke bijeenkomsten kunnen wat ons betreft omhoog. In de inspiratienota Democratie en Participatie staan een aantal bruikbare ideeën hiervoor zoals bv. het organiseren van een raadsmarkt. 

– Alleen door volledig transparant te zijn over partijfinanciën kunnen we de stad laten zien dat het gemeentebestuur in het algemeen belang handelt. We willen voorkomen dat er ooit weer zulke twijfel kan ontstaan en dat een zaak als deze zich herhaalt.
– D66 heeft de motie Bos over partijfinanciering gesteund en opgevolgd. Wij verwachten dat alle andere partijen dit ook doen. Dit is de meest concrete manier om transparant te zijn over partijfinanciering. Maar als er betere manieren zijn te bedenken, staan we daarvoor open, mits het uiteindelijke doel van transparantie en openheid maar goed geborgen blijft.
– Tijdens de rechtszaak werd het ongelijke speelveld tussen lokale en landelijke partijen aan de orde gesteld. D66 is voorstander van een gelijk speelveld, waar de landelijke wet op de politieke partijen een aanzet is en waarvoor we ons graag hard maken via de contacten met de landelijke partij.
– Daarnaast kwamen tijdens de zaak ook een aantal misverstanden voorbij die in afdelingsvoorzittersverband kunnen worden aangepakt, zoals bijvoorbeeld de notie dat lokale afdelingen subsidie krijgen van hun landelijke partijen. Dat klopt in het geval van D66 niet. 
 

 D66 staat voor de huidige coalitie, de huidige samenstelling van het college en het coalitiekakkoord, waaronder onze handtekening staat.

– Na de vrijspraak wil D66 graag het gesprek aangaan, om tot betere samenwerking te komen en de mist van het grijze gebied zo spoedig mogelijk te klaren. Want, voorwaarden voor samenwerking in een college, of in welke vorm dan ook, wanneer dan ook, zijn wat D66 betreft:
– Transparantie over donaties;
– Goede professionele verhoudingen;
– Gedeelde beelden over de rol van raadsleden vs. wethouders;
– Gedeelde beelden over het realiseren van belangen van de achterban vs. in het algemeen belang.    
– D66 staat open voor een gesprek in coalitieverband met Hart voor Den Haag en sluit niets op voorhand uit. Uit de eerdere debatten is naar voren gekomen dat niet alle coalitiepartijen daartoe bereid zijn. Hierin maakt elke partij een eigen afweging die we te respecteren hebben. Een coalitiebreuk hierover is volgens D66 onverantwoord. De rechtszaak heeft al genoeg kapot gemaakt en de stad is niet gebaat bij de chaos en stilstand van een nieuwe onderhandeling/formatie, het is tijd om te bouwen aan vertrouwen.