Debat thuiszittende kinderen – “Pak de regie en garandeer het leerrecht”

Voorzitter

Er moet iets veranderen. Er zijn steeds meer thuiszitters in Den Haag. Elk kind is een teveel, achter elk kind zit een schrijnend verhaal en volgens mij zijn we het allemaal hier in de raadzaal daarover eens. 
Vandaag ligt de vraag centraal hoe we het aantal thuiszitters terug kunnen brengen. 

D66 is ervan overtuigd dat het principe van leerrecht daar een sleutel in kan zijn. Waarbij wat D66 betreft de gemeente de regie pakt om dat leerrecht te bewaken. 

Uit de afdoening van de motie leerrecht, leest D66 nog te weinig de wens vanuit de wethouder om de situatie drastisch te veranderen. Terwijl de resultaten van het onderzoek van Oberon benadrukt dat er echt iets anders moet. 

D66 stelt daarom vandaag voor dat er meer regie moet komen in de vorm van een (zoals door Oberon aanbevolen) casusregisseur wat D66 betreft is de gemeente of specifiek de leerplicht/leerrechtambtenaar die mogelijke casusregisseur. 
 
Regie met leerrecht als basis 
Er moet echt iets veranderen. De gemeente moet meer regie pakken.  De Holland Rijnland methode is daarmee een mooi voorbeeld wat D66 betreft, waar de leerplichtambtenaar eerder preventief om tafel zit. 
D66 sluit zich aan bij de aanbevelingen uit de recente brief van de jeugdombudsman. Is de wethouder bereid alle aanbevelingen over te nemen en kan hij aan de hand van de vier aanbevelingen uitleggen hoe dit gaat uitvoeren. Een leerplichtambtenaar of leerrechtambtenaar als casusregisseur zou hierbij kunnen helpen. 
Daarbij ook de vraag wat de wethouder heeft gedaan met de vorige aanbevelingen van de jeugdombudsman uit mei 2024.   

De wethouder geeft in afdoening motie leerrecht zelf aan dat de taken daar moeten liggen waar ervaring en kennis ligt. Dat zou het samenwerkingsverband SPPOH kunnen zijn, maar deze heeft nog wel wat herstelopdrachten uit te voeren, D66 is blij dat de wethouder daar druk op zet. Een mogelijke start aan 9 startklassen is hoopvol, maar nog niet genoeg.

De procedures zijn ingewikkeld, met meerdere organisaties die teveel vanuit eigen stukje verantwoordelijkheid en teveel naar elkaar kijken, waardoor procedures lang duren en een kind te lang thuis zit. Tijdens dit proces is er ook te weinig communicatie met ouders en kind, wat leidt tot meer onzekerheid en stress.
D66 is blij dat de bekendheid en werking van het routeboek gaat verbeteren. Welke concrete acties zijn hiervoor genomen en worden genomen. Wanneer zien we resultaat?
De gemeente heeft namelijk duidelijke verantwoordelijkheden in het proces zelf, zoals: een thuiszittersteam met een doorbraaktafel en een regisseur JMO (jeugd en maatschappelijke ondersteuning). (Met ruimte om bij individuele gevallen te beslissen, zoals onderwijs individueel betaald krijgen). Hoe kan het dat het routeboek niet heeft gewerkt bij de casus uit het onderzoek? Gaat dit anders in de toekomst?

Gebrek aan plekken
Het gebrek aan plekken waar onderwijs en zorg samenkomen is zorgwekkend. De inspreker noemde ook de wens voor meer tussenvoorzieningen voor PO. 
Van ouders met thuiszittende kinderen kreeg ik ook signalen dat met name onderwijsplekken voor hoogbegaafde kinderen en voor internaliserende gedragsproblematiek (zoals angst, depressie en eetstoornissen) ontbreekt. En deze laatste groep kinderen wordt steeds groter.
Wanneer een kind te lang op de verkeerde onderwijsplek zit door gebrek aan een passende onderwijsplek ontstaat een schooltrauma. Waarbij terugkeer naar het onderwijs steeds moeilijker wordt. Herkent de wethouder deze signalen? Is hij in gesprek met de schoolbesturen om specifiek ook voor deze groep plekken te realiseren? Is er al kennis en expertise binnen de gemeente over schooltrauma?
En hoe kan er ook meer zorg binnen in de klas worden ingezet? Of samen naar schoolklassen zoals de eerste inspreker net benoemde. 

Kinderen van arbeidsmigranten (spookkinderen)
Dan wil ik het nog hebben over de kinderen van arbeidsmigranten:
 uit onderzoek blijkt dat een te grote groep kinderen van arbeidsmigranten thuiszitten zonder onderwijs. Met name is dit een zorg bij Roma-Bulgaarse kinderen. Deze kinderen zijn of met broer of zus alleen thuis, of een oma past op.  
Vraag: herkent de wethouder dit? Is de wethouder bereid een grotere rol te beleggen voor de (meertalige) leerplichtambtenaar voor deze groep. Te proberen achter de voordeur te komen en te acteren op zorgwekkende signalen zoals kinderen in speeltuinen tijdens schooluren.