Arnhem van de toekomst, de nieuwe metropool?

Raadslid en kandidaat-Kamerlid Loes ten Dolle en moderator Edwin Verdurmen openen de thema-avond over Arnhem van de toekomst, 30 oktober 2023 in Musis. Beeld: D66 Arnhem

Hoe ziet onze stad eruit na 2050? Als stad en regio komen we voor grote keuzes te staan door verandering van klimaat en verschuiving van de bevolking. Zal de toekomstige metropool Arnhem gekenmerkt worden door verstedelijking of is er alle ruimte voor de natuur? Hierover organiseerde D66 Arnhem op 30 oktober een thema-avond in Musis. Deskundigen en bestuurders gingen in gesprek met D66-leden en andere geïnteresseerde Arnhemmers, op zoek naar oplossingen bij mogelijke toekomstscenario’s.

Verder vooruitkijken

De inleiding van de avond werd verzorgd door Loes ten Dolle, raadslid in Winterswijk en kandidaat-Kamerlid namens D66. Volgens haar zijn in Den Haag belangrijke keuzes jarenlang uitgesteld, bijvoorbeeld op het gebied van wonen, landbouw en energie. “Daarom is het belangrijk dat er nu wordt gewerkt aan een langetermijnvisie.” Onder leiding van moderator Edwin Verdurmen van Studio EARTH, werd het een avond waarin we ver in de toekomst keken, maar ons ook afvroegen wat we daarvoor nú moeten doen. Deskundigen vertelden vanuit verschillende perspectieven over de uitdagingen op het gebied van wonen, klimaat en mobiliteit.

Landelijk perspectief

Gido ten Dolle, manager ruimtelijke kwaliteit op het Ministerie van Binnenlandse Zaken, gaf een inkijkje in waar de Rijksoverheid nu mee bezig is. Er wordt gewerkt aan een nieuwe Nota Ruimte. De beschikbare ruimte in Nederland wordt hierin verdeeld tussen de opgaven op het gebied van duurzame energie, wonen en landbouw. Maar het wordt ook een inspirerend verhaal over Nederland met aandacht voor een rechtvaardige verdeling van de ruimte en behoud van ruimtelijke kwaliteit. Ten Dolle: “Uitgaanspunten zijn onder andere de onderscheidende kracht van de regio’s, maar ook water en bodem zijn leidend. We zetten in op een goede kwaliteit van leven in heel Nederland.”

‘De Veluwe biedt unieke kansen voor een natuur-inclusieve stad en voor onze water- en energievraagstukken’

Dr. ir. Ilse Voskamp, Wageningen University & Research

Ecologisch perspectief

Dat de natuur bij deze ontwikkelingen een hoofdrol speelt, kwam naar voren in de bijdrage van Ilse Voskamp. Als onderzoeker aan Wageningen University & Research ontwierp zij een scenario voor de stad van de toekomst en nam Arnhem daarbij als voorbeeld. Hiermee wil zij steden uitdagen om nu al na te denken over hun klimaatbestendigheid op lange termijn. In haar visie ligt het Arnhem van de toekomst hoog en droog, en drijft het in het natte rivierengebied. De Veluwe biedt volgens haar unieke kansen voor een natuur-inclusieve stad en voor onze water- en energievraagstukken. Voskamp: “De veelheid aan opgaves houdt ons in een greep. De oplossing is heel ver vooruitdenken en loskomen van het nu. Een stip op de horizon geeft richting.” Voskamp gaf aan dat het landschap van Arnhem kansen biedt, bijvoorbeeld door de grote hoogteverschillen en de ligging aan de rivier.

‘Als Arnhem voorzichtige groei wil realiseren, dan hebben we goede en sterke wijken nodig’

Wijkontwikkelaar & moderator Berry Kessels

Sociaal perspectief

Wijkontwikkelaar Berry Kessels gaf zijn visie op de toekomst van de stad vanuit een sociaal perspectief. Hij ging in op de kracht van wijkontwikkeling zoals bijvoorbeeld in Klarendal is gebeurd. In de wijk van de toekomst is er volgens hem meer diversiteit in woningtypes en woonvormen. Ook is meer ruimte voor werk, groen en ontmoeting nodig. Kessels: “De wijken die we beter willen maken, staan onder druk. Bijvoorbeeld door de toenemende zorgvraag en passend toewijzen. Dat moeten we meer verdelen over de stad. Als Arnhem voorzichtige groei wil realiseren, dan hebben we goede en sterke wijken nodig.”

Regionaal en lokaal perspectief

Na een aantal prikkelende stellingen en een levendig debat over woningbouw, vergroening, mobiliteit en energieopwekking, was het tijd voor een politiek panelgesprek. Naast Loes ten Dolle namen Harriët Tiemens (directeur Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen) en Nermina Kundić (D66-wethouder in Arnhem) deel aan het panel. Tiemens ging in op het belang van regionale samenwerking: “Goed dat de regio weer op de kaart staat. Belangrijk, want het Rijk is echt nodig. Onze regio staat aan de lat voor 10 procent van de woningbouwopgave in Nederland.” Kundić onderstreep dit en gaf een aantal voorbeelden hoe Arnhem zich klaarmaakt voor toekomst. Bijvoorbeeld op het gebied van mobiliteit. “Veel korte afstanden worden nog steeds met de auto afgelegd terwijl we zien dat het aantal files toeneemt en investeringen in het openbaar vervoer achterblijven.” Loes ten Dolle gaf aan dat stad en regio elkaar kunnen versterken. Want waar in Arnhem wellicht weinig ruimte is voor duurzame opwekking van energie, is daar elders genoeg ruimte voor.

Vergezichten verwezenlijken

De aanwezigen waren het erover eens dat samenwerking de sleutel is om de geschetste vergezichten te verwezenlijken. Samenwerking tussen overheden, politieke partijen en verschillende gemeenten. Klimaatburgemeester Laura de Vries, ook aanwezig bij het debat, was het hiermee eens en vulde aan dat ook jongeren meer betrokken zouden moeten worden bij beleid over hun toekomst. D66-raadslid Joris Brandts sloot de avond af met een korte terugblik en gaf kandidaat-Kamerlid Loes ten Dolle een opdracht mee: “De uitdagingen voor de stad van de toekomst staan inmiddels op de radar. Nu moeten we het waarmaken en scherpe keuzes durven maken. De periode van drammen ligt achter ons. We moeten het gaan doen!”