Hoofdstuk Onderwijs

Onderwijs is voor D66 Amsterdam onverminderd belangrijk. Zowel voor jongere als volwassen Amsterdammers die zichzelf willen ontwikkelen: alle Amsterdammers verdienen het om gezien te worden om wie ze zijn en hun talenten, en de kans te krijgen deze optimaal te ontplooien.

Rijke schooldag

Wij willen scholen waar je iemand, in plaats van ‘iets’ wordt. Scholen waar ruimte is voor meer dan alleen onderwijs in de basisvakken. Een rijke schooldag met onderwijs, buitenschoolse opvang, sport, cultuur, muziek, gezonde schoollunches, natuur en huiswerkbegeleiding op één locatie voor alle leerlingen. Zorg wordt dichter bij school georganiseerd, onder meer door op school een zorgteam aan te stellen en samenwerking met jeugdgezondheidszorg te verbeteren. In onze diverse stad is het van belang dat leerlingen leren samen te werken en zich in elkaar kunnen verplaatsen. Dat is het doel van de lessen ‘Burgerschap & Democratie’.

  • De inzet op inclusief burgerschapsonderwijs wordt uitgebreid en verrijkt door een kennisplatform om uitwisseling tussen leerkrachten op te zetten.
  • Elke school krijgt de mogelijkheid om meer vakdocenten en/of onderwijsassistenten in te zetten voor een divers aanbod aan sport, cultuur, muziek, groeneducatie en de juiste ondersteuning.
  • We zorgen naast goed geventileerde schoolgebouwen, ook voor gezonde, duurzame en groene schoolgebouwen met een goede warmteregulering en licht. Schoolbesturen krijgen de kans om schoolgebouwen te gebruiken op een manier die bij hun onderwijsvorm past.
  • Schoolgebouwen worden daar waar mogelijk door leerlingen ook buiten schooltijd gebruikt. Om dit succesvol ten uitvoer te brengen, gaan verschillende instanties meer samenwerken.
  • Het succes van schoollunches en de Gezond Eten-pilot wordt omgezet in structureel beleid.
  • Leerkrachten spelen een belangrijke rol in de vroege signalering van problemen bij leerlingen. Wij zorgen voor een goede samenwerking met jeugdzorg en andere instanties. Zorgkaarten op scholen moeten meer helderheid bieden.

Talent ontplooien

Waar je wieg staat, bepaalt je kansen in het leven. D66 wil dat tegengaan. Daarom moeten we ongelijk investeren voor gelijke kansen. Het is belangrijk dat we inzetten op de talenten van elke Amsterdammer en elk onderwijsniveau waarderen. Iedereen kiest wat het best bij haar of hem past: bijles, brede brugschool of juist categoraal. D66 wil dat huiswerkbegeleiding op scholen mogelijk wordt gemaakt voor iedere leerling met een leerachterstand. Dat kan bijvoorbeeld met interventie van High Dosage Tutoring, een wetenschappelijk bewezen methode die ook aandacht heeft voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind. Daarmee vergroten we de kans dat ook zij onderwijs kunnen volgen op het niveau dat bij hen past en gaan we de groeiende ongelijkheid van het schaduwonderwijs en onderadvisering tegen.

  • Het wordt aantrekkelijker voor leraren om op scholen met een onderwijsachterstand aan de slag te gaan, bijvoorbeeld door onder meer betere training en extra vergoeding.
  • We stellen in samenwerking met scholen financiële middelen en ruimte beschikbaar om huiswerkbegeleiding breder toegankelijk te maken.
  • De gemeente moet samenwerken met het primair onderwijs om te zorgen dat er meer kansrijk wordt geadviseerd, zeker na de coronacrisis.
  • We bieden meer ruimte voor een brede brugklas. Ook breiden we het aanbod kopklassen uit. Op die manier kunnen leerlingen na groep 8 nog een jaar onderwijs volgen en achterstanden, vooral op het gebied van taal, inhalen. Vergelijkbare initiatieven op het voortgezet onderwijs worden ook ondersteund.
  • Bij de loting hebben we de ambitie dat elke Amsterdammer op een top 5 middelbare school terechtkomt.
  • We zetten de voorschool voor bredere doelgroepen voort en zorgen voor heldere, proactieve informatievoorziening in de hele stad om het aantal deelnemers te vergroten.
  • Iedere Amsterdammer is uniek en daarom streven we een gevarieerd onderwijsaanbod na. Denk hierbij bijvoorbeeld aan brede scholen, tienerscholen, technasia en 0-18 jaar scholen, waar mogelijk verspreid over de stad.
  • Amsterdammers groeien op in een internationale omgeving en Europese hoofdstad, daarom is internationaal onderwijs iets wat D66 wil stimuleren in het Amsterdamse onderwijs. Daarnaast zijn internationale scholen belangrijk voor kinderen van internationale gezinnen.

Lerarentekort tegengaan

Ondanks de inspanningen uit de afgelopen coalitieperiode ziet D66 dat de structurele problemen rondom het lerarentekort nog lang niet zijn opgelost. Op landelijk niveau is te lang te weinig gedaan aan de toenemende werkdruk, lage waardering en aan de slechte doorgroeimogelijkheden, waardoor het docentschap als carrièrepad minder aantrekkelijk is voor veel mensen. De tekorten zijn in Amsterdam door grootstedelijke factoren nog eens hardnekkiger. Het actieplan moet worden uitgebreid door nog sterker in te zetten op het aanzien en behoud van leerkrachten en de juiste voorzieningen, zoals woningen en bereikbaarheid.

  • De programma’s voor startende leerkrachten en zij-instromers worden uitgebreid, onder andere met een tweejarig ‘leraren-traineeship’. Startende leerkrachten krijgen intensieve begeleiding en werken op verschillende scholen om een goed beeld van de stad te krijgen. Samen met hogescholen en universiteiten werken we aan het aantrekken van nieuwe docenten.
  • Het initiatief van D66 voor een stadsbrede begeleidingspool voor startende leraren wordt verder uitgebreid. Zo behouden we startende leraren voor het onderwijs.
  • We zetten de leraren- en teambeurzen voort.
  • Wij gaan het hybride docentschap breder inzetten, zodat meer mensen parttime voor de klas kunnen terwijl ze ook een andere baan behouden.
  • Een carrière als Amsterdamse leerkracht maken wij aantrekkelijker door middelen vrij te maken voor specialisaties en uitwisselingen tussen scholen en heldere loopbaan- en doorgroeikansen.
  • Het voorrangsbeleid voor leerkrachten op de woningmarkt wordt uitgebreid en we zorgen voor andere voorzieningen zoals volledige reiskostenvergoeding en voldoende parkeerplekken.

Inclusief en veilig leerklimaat

Op alle onderwijsinstellingen van Amsterdam, inclusief mbo-stageplekken, is sprake van een veilige omgeving waarin iedereen zich thuis voelt. Op mbo’s, hogescholen en universiteiten is geen ruimte voor seksuele intimidatie en discriminatie. We gaan het gesprek aan om de inclusiviteit te verbeteren, vieren meertaligheid en feestdagen waar een meer diverse groep Amsterdammers zich thuis bij voelt. Daarbij hebben we nadrukkelijk aandacht voor eerstegeneratiestudenten en doorstromers.

  • We gaan het gesprek aan met gemeenschappen om te kijken hoe onderwijsinstellingen en het lerarenbestand inclusiever kunnen worden. Wij stimuleren dat niet alleen Sinterklaas en Kerst op scholen worden gevierd, maar ook Keti Koti en het Suikerfeest.
  • Wij vieren meertaligheid en diversiteit bijvoorbeeld door kennisuitwisseling tussen docenten te verbeteren en meer boeken in andere talen en van vrouwelijke en niet- Westerse schrijvers in de lesstof en via de bibliotheek aan te bieden.
  • We strijden tegen discriminatie in het onderwijs en zetten ons in voor betere representatie. Daarbij laten we ons inspireren door rolmodellenprogramma’s zoals die van de politie.
  • De gemeente moet samenwerken met mbo’s, hogescholen en universiteiten om seksuele intimidatie tegen te gaan.
  • We breiden de sociaal psychologische hulp aan Amsterdamse jongeren en studenten uit.
  • Voor aanvang van het studiejaar moet er speciale aandacht zijn voor eerste generatiestudenten en doorstromers op alle onderwijsinstellingen in de stad door programma’s.
  • Elk kind heeft recht op passend onderwijs. Indien er extra begeleiding nodig is, moet er voldoende ruimte zijn in gebouwen en professionele ondersteuning. We bevorderen de samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs.
  • We pleiten voor 0 thuiszitters in Amsterdam. We voeren actief beleid om ieder kind onderwijs te geven. Als passend onderwijs binnen het reguliere en speciale onderwijs niet mogelijk is, dan moet dagbesteding gericht op maximale ontplooiingskansen beschikbaar zijn.

Onderwijs: niveau op orde

Nederlandse leerlingen scoren steeds slechter op internationale ranglijsten. Dit komt deels door de lesmethoden die worden gebruikt: wiskunde is te talig en Nederlands focust te veel op ‘begrijpend lezen’. Ook het leesplezier vermindert. Daarom zetten we ons in voor goed reken- en taalonderwijs in Amsterdam en bieden we ruimte om te experimenteren met nieuwe lesmethoden en -technieken. Lezen wordt leuk voor elke Amsterdammer. We gaan de laaggeletterdheid onder 150.000 Amsterdammers, met een oververtegenwoordiging in Noord, Nieuw-West en Zuidoost, tegen. Naast onderwijsinstellingen hebben de bibliotheken hierin ook een centrale rol.

  • We investeren in de OBA en de OBA krijgt een centralere rol in de onderwijsagenda van de stad. We zorgen dat elke Amsterdammer toegang heeft tot een OBA-abonnement via gratis lidmaatschap voor iedereen tot en met 25 jaar of via de stadspas.
  • Er komen voldoende studiefaciliteiten in de stad.
  • Om laaggeletterdheid tegen te gaan, verstevigen we het Taalakkoord en investeren we extra in wijken waar dit het hardst nodig is. Ook zetten we in op nauwe samenwerking met informele zorgorganisaties die diepgeworteld zijn om de doelgroep het best te bereiken.
  • We zetten ons in voor het belang van taal, zoals Nederlands en andere moedertalen. We organiseren ook voorleesdagen voor niet-Nederlandstalige ouders en hun kinderen.

Het belang van het mbo

Amsterdam loopt voorop met haar mbo-agenda. Daar is D66 trots op. De komende vier jaar moet dit nog sterker verankerd worden om ervoor te zorgen dat mbo’s in bredere zin voorbereiden op de arbeidsmarkt en samenleving, alle leerlingen een stageplek kunnen vinden en er goede aansluiting is tussen het bedrijfsleven en onderwijs- instellingen om personeelstekorten tegen te gaan. Zeker om onze duurzame ambities voor energietransitie te realiseren.

  • Mbo-colleges spelen een prominentere rol in de buurt en samenleving.
  • We intensiveren de samenwerking tussen het mbo en het bedrijfsleven, inclusief het mkb, om (snuffel)stages, bezoeken en een buddy-systeem op te zetten, zodat iedereen de kans krijgt om hun leefwereld en netwerk uit te breiden. We sluiten stage-akkoorden af met grotere werkgevers in de stad.
  • De gemeente heeft een voorbeeldrol en zorgt ook voor voldoende mbo-stageplekken.
  • Met het mbo werken we aan het Actieplan Stagediscriminatie, bijvoorbeeld door scholen zelf de sollicitatie uit te laten voeren voor de eerste stages, de begeleiding te verbeteren en ervoor te zorgen dat er meer werkplekken bezocht worden.
  • We promoten en waarderen het mbo-onderwijs als hét beroepsonderwijs en laten de termen hoger en lager onderwijs los.
  • We stimuleren zachte overgangen en samenwerking tussen het mbo en andere onderwijsniveaus (zoals vmbo en hbo) om doorstroming te vergemakkelijken.

Ruimte voor vrijheid en samenwerking

Alle betrokkenen verdienen de vrijheid om hun school en vak in te vullen zoals zij dat willen. We stimuleren samenwerking, voorkomen concurrentie en dat iedereen het wiel opnieuw uitvindt.

  • De gemeente neemt de regie om samenwerking tussen scholen te bevorderen en de concurrentiestrijd tegen te gaan.
  • D66 lanceert een platform waar leerkrachten meer van elkaars werk kunnen profiteren, voorbij het initiatief voor het burgerschapsonderwijs.