D66 manifest voor Studentenwoningen 

Amsterdam kent een groot tekort aan studentenwoningen. De gemeente heeft plannen in de pijpleiding voor de bouw van extra woningen voor studenten. Dit helpt alleen de studenten met directe woningnood die nu een woning zoeken niet. Ook zal er ondanks de bouw van extra woningen een tekort blijven bestaan. D66 denkt daarom ‘out of the box’ en doet een aantal concrete voorstellen aan de Amsterdamse wethouder Wonen en Bouwen, de minister voor Volkshuisvesting en woningcorporaties om het tekort drastisch en snel aan te pakken. Lijsttrekker Reinier van Dantzig: “Amsterdam is van oudsher een stad waar ideeën vrij gewisseld worden. Dit koesteren we middels een aantal steengoede, mbo’s, hbo’s en universiteiten. Laten we iedere student die deze traditie voortzet en van deze vrijheid wil proeven dan ook een echte kans op een woning geven. Dit staat door het grote tekort aan studentenwoningen onder druk. Vandaar dat wij dit manifest hebben gepubliceerd.”

Hoofdpunten

Aan de Amsterdamse wethouder Wonen en Bouwen:
● Bouw meer flexwoningen specifiek voor studenten in samenwerking met ontwikkelaars van flexwoningen, woningcorporaties en onderwijsinstellingen.
● Sta woningdelen via verkamering en friendscontracten voor 3 personen toe zonder vergunningseisen. 

Aan de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening:
● Laat bovenwettelijke eisen voor flexwoningen vallen.
● Voer wetswijzigingen in de huisvestingsverordening in om belasting op leegstand mogelijk te maken. 
● Zorg dat het studentenwoningproject Kronenburg doorgang krijgt.
● Pak de regie in de woningbouw en laat uw stem bij conflicterende belangen zwaar wegen.

Aan de woningbouwcorporaties:
● Bouw meer studentenwoningen met de middelen die vrijkomen met het afschaffen van de verhuurderheffing en de inkomsten uit de verkoop van de onrendabele top van sociale huurwoningen.

Gebrek aan studentenwoningen

De woningnood onder studenten is ongelooflijk hoog. Kenniscentrum Kences berekende in oktober dat 26.500 studenten in Nederland op dit moment geen kamer hebben terwijl deze studenten het liefst uit huis gaan. In Amsterdam is de vraag naar studentenwoningen het grootst. In 2020 was er in Amsterdam een nijpend tekort van 5.800 studentenwoningen. Dit vraagt om meer daadkracht en concrete oplossingen om dit tekort zo snel mogelijk omlaag te brengen. Iedere student verdient de kans om op kamers te gaan en los te komen van de verplichtingen in het ouderlijk huis. Om na je middelbareschooltijd op je eigen benen te leren staan en het leven te gaan ontdekken is ontzettend waardevol. D66 koestert deze wens van jongeren, of het nu geldt voor beginnend mbo-, hbo-, of wo-studenten. Met dit manifest stellen wij daarom concrete ideeën voor aan gemeentes en het Rijk om de bouw van studentenwoningen te versnellen en te vergroten. Alleen samen lossen wij het tekort aan studentenwoningen op.

Huidige plannen

Op dit moment ligt er al een aantal plannen bij de gemeente en de onderwijsinstellingen om de studentenwoningenproblematiek aan te pakken. De gemeente Amsterdam heeft 5.800 studentenwoningen klaarliggen in de bouwplannen van 2021 tot 2025. Daarnaast hebben Amsterdamse onderwijsinstellingen hun handen ineengeslagen in de Coalitie Kennisstad om meer studentenhuisvesting beschikbaar te stellen. Een mooi resultaat van deze coalitie is de studentencampus in Almere waar 375 UvA-studenten en 125 VU-studenten komen te wonen. Met het continue groeiend aantal studenten in de stad zal dit niet voldoende zijn. Daarom moeten we meer doen.

Oplossingen

Veel studenten zijn hard opzoek naar een betaalbare woning. Alhoewel er al ontzettend veel wordt gebouwd kunnen we over een decennium pas alle studenten in Amsterdam een huis aanbieden. Dit duurt wat D66 betreft te lang. Bovendien biedt alleen bijbouwen helaas geen kortetermijnoplossing voor de studenten die nú naar een huis op zoek zijn. Daarom moeten we kijken naar alternatieve woonvormen en oplossingen.

Allereerst gelooft D66 dat flexwoningen een uitstekende oplossing zijn voor de huidige studentenwoningcrisis. Flexwoningen zijn allang geen saaie containerwoningen meer. Afhankelijk van de leverancier zijn dit duurzame, verplaatsbare, volwaardige en vaak circulaire (fabrieks-)woningen. Ze heten flexwoningen omdat ze relatief snel en goedkoop gerealiseerd kunnen worden en een tijdelijk karakter hebben qua duur of locatie. Bovendien kunnen flexwoningen vaak binnen een week ter plaatse staan. Dit is een ideale manier om het huidige tekort aan studentenwoningen snel tegen te gaan. 

Tot nu toe is Amsterdam vooralsnog te terughoudend met het realiseren van flexwoningen. Daarentegen heeft juist het Rijk extra gelden vrijgemaakt voor dit type woning. Daarom roepen wij de wethouder op om allereerst uitgebreid onderzoek te doen naar de voor- en nadelen van flexwoningen voor studenten, vervolgens in gesprek te gaan met ontwikkelaars van flexwoningen, zoals Jan Snel, Startblock, Rabobank SmartBuilds etc., en andere belanghebbenden, waaronder woningcorporaties en onderwijsinstellingen, en tenslotte door te pakken met de aanbouw van dit soort woningen in Amsterdam. Daarop aansluitend roepen wij minister Hugo de Jonge op om bovenwettelijke eisen voor flexwoningen te laten vallen. Hierdoor vergroten we het aantal mogelijke bouwlocaties van flexwoningen waardoor we sneller en meer flexwoningen voor studenten kunnen plaatsen.

We moeten alle spelers betrekken bij de bouw van meer studentenwoningen. Woningcorporaties hebben een belangrijke rol in het bouwen van genoeg studentenwoningen. Met de afschaffing van de verhuurderheffing komt veel geld vrij voor de Amsterdamse woningcorporaties voor het bouwen van extra woningen. Dit is geweldig nieuws. D66 Amsterdam roept de woningcorporaties op om met de extra gelden meer studentenwoningen te bouwen. Daarnaast verkopen Amsterdamse woningcorporaties momenteel sociale huurwoningen die te duur zijn om te verbouwen en/of te onderhouden om ze levensloopbestendig te maken. D66 Amsterdam steunt deze gedachtegang mits er hierdoor meer woningen kunnen worden teruggebouwd. Wij willen daarom voornamelijk dat de woningcorporaties met de opbrengsten van de verkoop van deze onrendabele sociale huurwoningen zich meer inzetten op het bouwen van studentencomplexen. 

Verder willen we willen woningdelen aanmoedigen via verkamering en friendscontracten. Bij verkamering huur je een kamer in een grotere woningen waarbij iedere huurder een eigen huurcontract heeft. Met behulp van een friendscontract huur je met meerdere mensen een woning en ben je samen verantwoordelijk voor de totale huur. De afgelopen jaren zijn de regels omtrent woningdelen in Amsterdam aangescherpt om overlast te voorkomen. Zo is er een maximum ingesteld van het aantal deelwoningen per wijk. Echter, woningdelen is voor veel, jonge Amsterdammers vaak de enige optie voor een betaalbare woning in de stad. Bovendien zorgden de veranderde regels soms voor gedwongen verhuizingen wanneer woningdelen niet meer toegestaan was. Daarom wil D66 dat de wethouder woningdelen met drie volwassenen zonder omzetting naar onzelfstandige woningen toestaat. Nu kan dat alleen met maximaal twee volwassenen. Dit opent de deuren voor veel meer extra studentenwoningen die ook nog eens in het centrum en omstreken kunnen bevinden.

In Amsterdam staan er momenteel nog duizenden lege etages boven winkels. Een aantal van deze leegstaande ruimten kan ideaal benut worden als woonruimte door studenten. D66 wil deze renovaties stimuleren via subsidies en korting op onroerendgoedbelastingen voor de vrijgekomen woningen. Daarnaast willen we leegstand beboeten om zo pandeigenaren tot beweging naar renovatie en verhuur te dwingen. Dit kunnen we bereiken middels verordeningen via de Leegstandwet of belasting heffen op leegstand. Hier zijn alleen wetswijzigingen voor nodig. D66 Amsterdam vraagt daarom aan Minister Hugo de Jonge om wetswijzigingen in de huisvestingsverordening te maken om belasting op leegstand mogelijk te maken.

In Amstelveen staat de aanbouw van een gigantisch studentencomplex met 4.500 woningen in de wachtrij. De plannen worden onder andere gesteund door de provincie Noord-Holland, studentenvakbond ASVA, de Amsterdamse universiteiten en studentenhuisvester DUWO. Bovendien heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken het project op Kronenburg bestempeld als ‘urgent’. Echter, er is een belangrijke tegenstander, namelijk de Inspectie Leefomgeving en Transport, die onderdeel is van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Zij beargumenteren dat het complex pal onder de aanvliegroute van de Buitenveldertbaan staat waardoor er sprake zou zijn van te veel geluidsoverlast. Overlast door vliegtuigen zou een risico zijn voor de gezondheid en veiligheid van omwonenden. Dit terwijl Schiphol zelf geen bezwaren ziet. Door deze partij staat dit urgente project nu op pauze terwijl er een grote vraag is naar dit soort studentenwoningen. Wij roepen minister Hugo de Jonge op om dit project doorgang te laten krijgen. Daarnaast achten wij het uiterst belangrijk dat de minister bij toekomstige keuzes tussen woningen en andere belangen zijn mening zwaar laat wegen. Met een mandaat om regie te nemen in de woningmarkt in zijn achterzak moet de minister zorgen dat de bouw van studentenwoningen flink versneld wordt.