Experts hybride dreiging: ‘Amsterdam is kwetsbaar’

Afgelopen week waren er verschillende experts uitgenodigd, op initiatief van D66-fractievoorzitter Rob Hofland, om de gemeenteraad te informeren over de hybride dreigingen vanuit – voornamelijk – Rusland. Want geopolitieke spanningen leiden ertoe dat de kans op hybride aanvallen, zoals cyberaanvallen, steeds groter wordt. Hofland: “De hybride dreiging wordt steeds groter, dat was de alarmerende boodschap van alle experts. Dat kan grote gevolgen hebben voor Amsterdam, zoals een langdurige stroomuitval. Hier moeten we ons op voorbereiden om weerbaar te zijn. Daarbij is bewustwording en verbondenheid van belang. Kijk naar elkaar om in de buurt – en help elkaar.”

Toename hybride aanvallen; ‘waarschijnlijk slechts 10% bekend’

“Er zijn veel verschillende typen hybride activiteiten”, laat Bakker, analist van kennisinstituut HCSS, weten. Zeer uiteenlopende acties, van brandstichting, cyberaanvallen tot aan het verspreiden van desinformatie. Het doel van deze aanvallen is verdeeldheid creëren binnen de samenleving, om zo de democratische rechtsorde te ondermijnen. 

Nederland krijgt nu al dagelijks te maken met hybride aanvallen, voornamelijk vanuit Rusland. Het gaat vaak om cyberaanvallen, zoals op ziekenhuizen en politiestations. Maar sinds de oorlog in Oekraïne voert Rusland steeds vaker en steeds ‘brutalere’ hybride acties uit, constateert Bakker. Daarbij schat hij in dat ‘slechts 10%’ van de hybride aanvallen bekend zijn.

Amsterdam kwetsbaar 

De laaggelegen ligging van Amsterdam, vaak ver onder zeeniveau – Watergraafsmeer zelfs zeven meter – maakt delen van Amsterdam kwetsbaar. Ook is de hoofdstad van Nederland een symbolisch doelwit, met veel vitale infrastructuur. Zoals één van de belangrijkste internetknooppunten van Europa, de haven en veel tunnels, bruggen en waterkeringen. Tijs van Lieshout, directeur van de veiligheidsregio, noemt een stroomuitval ‘de moeder van alle crises’ vanwege de grote potentiële gevolgen, met de uitval van riolen, openbaar vervoer en betalingsverkeer. Maar ook alle communicatiemiddelen, zo stopt het mobiele contact na twee uur. 

De veiligheidsregio richt zich daarom in hun voorbereiding voornamelijk op stroomuitval en neemt al verschillende maatregelen tegen deze risico’s. Zo doet Van Lieshout wederom de oproep  ‘mensen zorg dat je 72 uur zelfredzaam bent’. Ook worden er verschillende publieke noodsteunpunten in de stad onderzocht. Daarnaast doen ze onderzoek naar de medicijndistributies in het geval van grootschalige stroomuitval. Ook is het Amsterdamse Rode Kruis bezig de paraatheid te verbeteren bij acute noodsituatie, laten afgevaardigden weten. 

Er worden dus al veel maatregelen genomen, maar er is ook veel werk aan de winkel. Daarbij hoort een fundamentele omslag in het denken van burgers. Wij blijven ons inzetten om Amsterdammers goed te informeren.