D66 staat voor solide èn transparant financieel beleid.

D66 staat voor een solide financieel beleid. Het is de reden waarom D66 de afgelopen raadsperiode zich fel verzet heeft tegen het verlagen van het zogenaamde Weerstandsvermogen van de gemeente Utrecht door het huidige college van PvdA, VVD, CDA en CU. Fractievoorzitter en lijsttrekker Gerda Oskam: “De kern van de huidige economische crisis is het wegvallen van het vertrouwen in de financiële markten door de te grote risico’s die banken hebben genomen. Dat heeft als gevolg dat mensen en ondernemers minder snel geld lenen en banken zelf ook hun geld minder snel uitlenen. Daardoor worden er minder huizen gekocht en gehuurd en dus worden er weer minder huizen gebouwd. De gemeente Utrecht heeft enorme bouwprojecten zoals de grootste Vinex-locatie Leidsche Rijn en dus kon een kind zien dat de inkomsten van de gemeente door het inzakken van de woningbouwmarkt, onder druk zouden komen te staan. D66 heeft daar steeds voor gewaarschuwd en helaas hebben we gelijk gekregen. Het kan zo maar zijn dat de gemeente zo’n 60 miljoen euro tekort gaat komen op de realisatie van Leidsche Rijn.”

Het Weerstandsvermogen zal dus fors omhoog moeten. Oskam: “D66 pleitte vorig najaar al tevergeefs voor een verhoging met 14 miljoen, daar waar het college 21 miljoen uit het Weerstandsvermogen haalde. Maar we zullen bij eventuele collegeonderhandelingen voorstellen om vóór 2014 cumulatief tot een verhoging tot 57 miljoen te komen van het Weerstandsvermogen. Dat zullen we enerzijds moeten doen via forse bezuinigingen, anderzijds door bv. de gemeentelijke reservering voor 2010 van 13 miljoen euro voor de Spoorlaan in het Weerstandsvermogen te stoppen. De huidige plannen voor de Spoorlaan worden door D66 niet gesteund.”
Het feit dat D66 al jaren inschatte dat de financiële risico’s van de gemeente Utrecht te groot werden, vormde één van de redenen waarom D66 tegen plannen voor de bebouwing van Rijnenburg heeft gestemd, maar ook tegen het extra krediet van 34 miljoen voor het Muziekpaleis.

D66 staat naast een solide financieel beleid, ook voor transparantie: beleid dat een duidelijk mandaat heeft van de kiezers moet leidend zijn voor de te maken financiële keuzes. Oskam: “De begrotingen van de gemeente Utrecht moet transparanter, inzichtelijker en klantvriendelijker worden opgesteld, zodat door de gemeenteraad duidelijke keuzes kunnen worden gemaakt, de kosten beter beheerst kunnen worden en de controle achteraf beter kan plaatsvinden. De wethouder financiën zal ook coördinerend wethouder moeten worden, zodat niet de directeuren van de ambtelijke diensten, maar de wethouder financiën en uiteindelijk de gemeenteraad bepaalt waar geld aan wordt uitgegeven.”

Naast de risico’s van de verminderde inkomsten van de gemeente Utrecht uit bv. de realisatie van Leidsche Rijn, zal er ook door de rijksoverheid een fikse bezuiniging worden afgewenteld op de gemeenten. Oskam: “Nog altijd is het volstrekt onduidelijk hoeveel de rijksoverheid gaat bezuinigen en per welk jaar. De schattingen lopen uiteen van 1,5 tot 3,5 miljard. Afhankelijk van dat bedrag betekent dat voor Utrecht er tussen de 10 tot 50 miljoen per jaar minder inkomsten voor de gemeente uit het zogenaamde Gemeentefonds zullen zijn. De inkomsten vanuit het Gemeentefonds in 2009 bedroegen in totaal 389 miljoen.

Wij hebben het afgelopen najaar al voorstellen gedaan voor bezuinigingen van in totaal 74 miljoen, waaronder ruim 28 miljoen structureel. Maar er zal nog meer voor nodig zijn en daar zien wij ruimte voor, waarbij voorop staat dat D66 wil blijven investeren in onderwijs, cultuur en sport. Eventueel zullen we die investeringen wel moeten temporiseren, al naar gelang de hoogte van de korting op het Gemeentefonds door de rijksoverheid.”

Het personeelsbestand is in deze collegeperiode met bijna 43% toegenomen en is sowieso hoog voor het aantal inwoners in vergelijking met andere gemeenten. De gemeente is echter niet klantvriendelijker gaan werken en biedt niet meer kwaliteit, zo blijkt uit de gemeentelijke monitor. Oskam: “D66 is er dan ook voorstander van om een kerntakendiscussie te voeren. Wat doet de gemeente wel en wat doet de gemeente niet. Wat D66 betreft zal elke ambtenaar moeten voldoen aan de competenties: klantgericht, vraaggestuurd en kostenbewust. Daarvoor heb je uiteraard een inhaalslag nodig wat betreft opleidingen, beoordelingen, managementsturing, enz. Maar doel moet zijn dat over 4 jaar er uiteindelijk een klantgerichte, vraaggestuurde en kostenbewuste gemeentelijke overheid is met maximaal 14 ambtenaren op 1000 inwoners. Dus maximaal 4200 ambtenaren (nu ruim 5000).”

Daarnaast wordt er ook nog ongeveer 100 miljoen per jaar uitgegeven aan inhuur van externen. Op zich ook niet erg, want het is goed om mensen met specifieke kwaliteiten tijdelijk in te huren als dat nodig is. Oskam: “Wij stellen voor om minimaal 33% van het werk dat nu door externen wordt gedaan, door stagiaires te laten uitvoeren van de vele MBO-, HBO- en WO- opleidingen in Utrecht. Dat is goed voor de onderwijsinstellingen in Utrecht, goed voor de gemeentelijke uitgaven en ook goed voor ambtenaren die dan hun kennis en ervaring kunnen delen. Het biedt tegelijkertijd ook de kans om als gemeente het goede voorbeeld te geven en heel veel stageplekken te creëren.”
Het totale bedrag dat D66 met deze laatste twee maatregelen wil besparen is cumulatief richting 2014 ruim 40 miljoen euro structureel.

D66 stelt verder voor om over te gaan naar een veel eenvoudiger ambtelijke organisatie van de gemeente. Oskam: “De gemeente Utrecht zou een regiegemeente moeten worden. Nu wordt er veel te veel zelf en dubbel gedaan. Zo zal de Stadsschouwburg echt verzelfstandigd dienen te worden, zodat er extern geld kan worden aangetrokken voor de exploitatie. Uiteraard moet je wel de programmering blijven subsidiëren, maar nu betalen we als belastingbetalers alles – ook de pendelbusjes naar Vredenburg Leidsche Rijn bijvoorbeeld. Maar ook zal de gemeente niet meer moeten concurreren met ontwikkelaars en woningcorporaties over de grond waarop huizen moeten worden gebouwd. Je kunt ook regie voeren op wat er gebouwd wordt via bv. de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening. Op die manier hadden de nieuwe winkelcentra in De Meern en in Terwijde al gerealiseerd kunnen zijn. Dat geldt ook voor het aanpakken van huisjesmelkers bij studentenhuisvesting. I.p.v. dat echt aan te pakken door te luisteren naar adviezen van bv. de Utrechtse Studenten Federatie heeft de gemeente zich gestort in ellenlange juridische procedures over de omzetvergunningen, waardoor er minder mogelijkheden voor studentenhuisvesting is gekomen en huisjesmelkers voor de rechtbank regelmatig gelijk krijgen.

D66 heeft daarom de Domstadcode beloofd aan de inwoners van Utrecht, Vleuten-de Meern en Leidsche Rijn. Dat houdt in dat we samenwerken met bewoners en ondernemers i.p.v. hen tegen te werken. Bewoners betrekken bij planvorming i.p.v. pas bij de besluitvorming. Dat levert heel wat minder confrontaties op in de rechtszaal tussen overheid en burger. De gemeente heeft ook een maatschappelijke rol die door het huidige college bijna volledig is overgenomen door juristen. Daar wil D66 echt meteen van af!”
De regiegemeente betekent dat er veel minder ambtenaren nodig zijn op afdelingen als grondverwerving, juridische afdelingen, enz.