Natuur-inclusieve landbouw is om drie redenen belangrijk. Ten eerste moeten wij ons verweren tegen de steeds beter merkbare gevolgen van klimaatverandering, terwijl we ons tegelijkertijd moeten inzetten om verdere opwarming te voorkomen. Ten tweede komt de drinkwatervoorziening in Salland in gevaar als we niets doen. In de derde plaats draagt natuur-inclusieve landbouw bij aan de gezondheid.
Farm to Fork en het coalitieakkoord
In de documenten “Farm to Fork Strategy” van de Europese Commissie en het coalitie-akkoord van de regering staat de transitie naar kringlooplandbouw centraal. Een belangrijke rol is weggelegd voor bedrijven die CO2 weten te beperken of op te slaan. Dit kan bijvoorbeeld door het aanplanten van bomen. Er wordt door het Rijk een Nationaal Programma Landelijk Gebied opgesteld met een transitiefonds, waarin tot 2035 €25 miljard beschikbaar komt. Verkleining van de veestapel en vermindering van stikstofuitstoot zijn essentiële onderdelen van dit proces. Duurzaam en lokaal geproduceerd en geconsumeerd voedsel kan een goede inkomstenbron worden voor boeren in Salland.
Veelbelovende pilot onder Sallandse agrariërs
Hoe de eerste stappen op weg naar natuur-inclusieve landbouw gezet kunnen worden, is beschreven in “Op weg naar een New Deal tussen boer en maatschappij – Sallandl”. Hierin staan maatregelen die vóór 2030 al genomen kunnen worden. De belangrijkste conclusie is dat agrariërs de CO2-uitstoot (of de uitstoot van CO2-equivalenten) met 11% kunnen verminderen. Dit resultaat is het gevolg van een aantal maatregelen: precisiebemesting, een groter aandeel permanent grasland, minder gebruik van kunstmest en emissie-arme stallen.
De bodemkwaliteit verbetert door vruchtwisselschema’s toe te passen. Dit betekent: geen permanente maispercelen, maar variatie in gewassen. De biodiversiteit kan toenemen door natuurelementen op te nemen in de landbouw, zoals bomen, kruidenrijk grasland en ecologische bloemenstroken. Het gebruik van pesticiden en herbiciden kan tot 2030 met 90% verminderd worden. De waterkwaliteit en -kwantiteit wordt beïnvloed door de bodemsamenstelling rond watergangen. Intensieve grondbewerking zorgt ervoor dat de bodem niet in staat is voldoende water vast te houden. Natuur-inclusieve landbouw houdt de watervoorraad op peil, ook tijdens extreme droogte.
Waarom willen wij in Salland de transitie naar natuur-inclusieve landbouw maken?
Klimaatverandering wordt voor een groot deel veroorzaakt door CO2-uitstoot. Om verdere opwarming van het gebied waarin wij leven tegen te gaan moeten we onze CO2-uitstoot sterk terugbrengen. Tegelijkertijd moeten we ons aanpassen aan de opwarming die al gaande is. Deze opwarming zorgt zowel voor langdurige periodes van droogte en hitte, als voor heftige regenbuien met kans op overstromingen. Deze klimaatverandering brengt de opbrengst van de landbouw in gevaar, ook in Salland.
Natuur-inclusieve landbouw leidt tot minder CO2-uitstoot, neemt meer CO2 op uit de atmosfeer en is minder kwetsbaar bij extreem weer. Natuur-inclusieve landbouw stelt de grond in staat om water vast te houden, waardoor de drinkwatervoorziening op peil blijft. Vooral in hete en droge zomerperiodes. Ten slotte draagt natuur-inclusieve landbouw direct bij aan de gezondheid: de Hersenstichting stelt dat blootstelling aan schadelijke middelen de kans op de ziekte van Parkinson vergroot. Natuur-inclusieve landbouw zal veel toekomstige gevallen van Parkinson voorkomen, vooral onder Sallandse agrariërs.
Is natuur-inclusieve landbouw financieel haalbaar?
Natuur-inclusieve landbouw is haalbaar en rendabel, vooral nu de eisen voor Europese landbouwsubsidies steeds strikter worden. Om in aanmerking te blijven komen voor deze subsidies is de omslag naar natuur-inclusieve landbouw noodzakelijk. Wie de eisen waaraan voldaan moet worden nu wil minimaliseren, komt niet voor de boeren op. Juist dan zullen zij financieel achter het net vissen. De agrariërs in Salland zijn er de komende jaren vooral mee geholpen als de gemeente Raalte hen actief ondersteunt in de transitie naar natuur-inclusieve landbouw.
Welke actie voor de gemeente Raalte
D66 en GroenLinks publiceren een landbouwmanifest, omdat de gemeente Raalte nú in actie moet komen. De onderstaande eisen geven u alvast een indruk van dit manifest:
- Gemeentelijke landbouwgrond wordt uitsluitend verhuurd aan partijen die werken op een natuur-inclusieve wijze.
- Een convenant tussen de gemeente, agrarische bedrijven, het Waterschap, de provincie en Vitens garandeert dat Raalte geheel vrij is van herbiciden.
- Raalte stelt extra erfcoaches aan die agrariërs actief ondersteunen in de transitie naar een natuur-inclusieve landbouw.
- Raalte stopt met het gebruik van pesticiden, en spant zich in om pesticiden overal in de gemeente terug te dringen.
- Raalte versterkt natuurwaarden in de openbare ruimte. Natuurlijke overgangen in het landschap dienen als ecologische snelwegen voor de biodiversiteit.
Bent u ook vóór toekomstbestendige landbouw in Raalte, of wilt u meepraten over een verdere invulling van het manifest? Dat kan, via www.d66.nl/Raalte en www.GroenLinksRaalte.nl.
Dit bericht is in samenwerking geschreven met Ralph Mulders (lijsttrekker GroenLinks Raalte)