Statencommissie 23 juni 2021: Groningen Airport Eelde en de Groningse ‘Toukomst’

Vorige maand berichtte Nieuwsuur over mogelijke onrechtmatigheden bij de verwerving van gronden voor de uitbreiding van de Eemshaven Zuid Oost enkele jaren geleden. Hierop werd aangekondigd dat er een onafhankelijk onderzoek wordt ingesteld naar het handelen van Groningen Seaports in deze kwestie, dat mogelijk één grondeigenaar bevoordeeld zou hebben ten opzichte van andere grondeigenaren. Groningen Seaports is een zogenaamde ‘gemeenschappelijke regeling’ waarin de provincie Groningen en de gemeenten Eemsdelta en Het Hogeland de enige drie aandeelhouders zijn. In de commissievergadering is gesproken over de opdracht voor het onafhankelijke onderzoek.

Met het onderzoek moet duidelijk worden welk orgaan welke bevoegdheden had gedurende de periode van de grondtransacties en of dit zorgvuldig en rechtmatig is verlopen. Woordvoerder Peter Gerrits: ‘’Wat onze fractie betreft moet daarbij ook nadrukkelijk worden gekeken naar de rol van de provincie en de twee gemeenten. Daarnaast willen wij dat de grondtransacties in een breder gebied dan alleen Eemshaven Zuid Oost en over een langere periode worden bestudeerd. Een onderzoek naar rechtmatigheid is immers niet plaats- en tijdstipgebonden.’’ De verwachting is dat het onderzoek dit jaar wordt afgerond.

In een brief zet het College uiteen dat Groningen Airport Eelde voor de komende twee jaar extra financiële middelen nodig heeft om te investeren in de infrastructuur, waaronder een nieuwe brandweerkazerne. Mede vanwege de coronacrisis lukt het de luchthaven niet de tekorten zelf te dekken en wordt daarom aan de aandeelhouders een bijdrage gevraagd. Voor de provincie Groningen gaat het in totaal om ongeveer 2,3 miljoen euro, dat nog beschikbaar is uit het vorige bedrijfsplan.

D66 ziet echter ook in dat de coronacrisis niet de enige oorzaak is van de financieel lastige situatie van het vliegveld. ‘’Vóór de pandemie was al duidelijk dat het bedrijfsplan dat in 2016 is vastgesteld niet goed heeft gewerkt. Het is niet gelukt om grote aantallen passagiers vanaf Eelde te vervoeren, het is ook niet gelukt om de vlieghaven met reguliere lijnvluchten vast te verbinden met hubs in Europa. De schaduw van Schiphol reikt tot in het Noorden,’’ benoemt Peter Gerrits de zorgen die al langere tijd bij onze fractie leven. Door de huidige crisis is de onzekerheid echter wel toegenomen en de situatie urgenter geworden.

Voor ons is het belangrijk dat het Rijk binnen afzienbare termijn haar verantwoordelijkheid gaat nemen voor de nationale infrastructuur die Groningen Airport Eelde is. De voorgestelde extra steun van de aandeelhouders reikt tot 2023. Daarna dreigt een jaarlijks tekort van meerdere miljoenen als het Rijk financieel niet participeert. We hebben daarom gevraagd hoe reëel de verwachting is dat er na 2023 inderdaad op een financiële bijdrage van de landelijke overheid gerekend kan worden. Het College heeft aangegeven dat hier vol op wordt ingezet, onder andere bij de huidige kabinetsformatie.

De huidige ambitie van het vliegveld om een rol te spelen in de verduurzaming van de luchtvaart vindt D66 te prijzen. Onlangs zijn we op werkbezoek geweest bij de KLM Flight Academy om te spreken over de geluidsoverlast van lesvluchten voor omwonenden. Daar zijn concrete verwachtingen uitgesproken dat de eenmotorige lesvliegtuigen over pakweg vier jaar elektrisch kunnen zijn, waarmee een groot deel van de overlast weggenomen kan worden. ‘’D66 hoopt dat dit uitkomt, vooral voor de omwonenden. We vinden het ook belangrijk dat inwoners hierover door de luchthaven actief geïnformeerd worden,’’ geeft Peter Gerrits aan.

Al met al zijn we bereid Groningen Airport Eelde te steunen voor de komende twee jaren om de coronapandemie te overbruggen. Een structurele bijdrage van het Rijk na deze twee jaar en inzet op verduurzaming van de luchtvaart zijn voor ons daarbij belangrijke randvoorwaarden, die eveneens naar voren kwamen bij de discussieavond die we onlangs hebben gehouden met onze leden. Ook hebben we gevraagd of gegarandeerd kan worden dat het bij het nu gevraagde bedrag blijft. Volgens het College lijkt dat op dit moment zo te zijn, maar er kunnen geen garanties worden gegeven voor de toekomst.

Twee belangrijke beleidsstukken stonden in deze commissie op de agenda: de Kadernota 2021-2025 en de Voorjaarsmonitor 2021. De Kadernota is gericht op het vaststellen van de kaders voor de begroting van het komende jaar, terwijl met de Voorjaarsmonitor tussentijds verantwoording wordt afgelegd over de uitvoering van de lopende begroting.

Op dit moment zijn we halverwege de Statenperiode die na de verkiezingen van 2019 begonnen is. Fractievoorzitter Peter Gerrits: ‘’De inzet van dit College in de Kadernota als het gaat om welvaart en welzijn, werkgelegenheid en economie en innovatie en duurzaamheid past bij de lijn die zo herkenbaar is ingezet. D66 is ervan overtuigd dat juist deze beleidslijn bepalend gaat zijn voor de toekomst in onze provincie.’’ Bij de Algemene Politieke Beschouwingen van 7 juli zullen we aan de hand van de Kadernota verder spreken over onze visie op een duurzame, leefbare en bereikbare provincie met een sterke en groene economie.

In het kader van de Voorjaarsmonitor hebben we gevraagd naar de voortgang in de uitvoering van onze motie voor de inzet van burgerpanels bij de Regionale Energie Strategie. Alhoewel we hierover vorige maand een toezegging hebben gekregen van het College, wordt de uitvoering van de motie in de monitor nog als onvoldoende gekenmerkt. Het was goed te horen dat momenteel verder uitwerking wordt gegeven aan het inrichten van burgerpanels binnen de energietransitie.

Daarnaast waren we benieuwd of er sinds onze oproep om een Groningse ‘fietsberg’ te creëren op een voormalige vuilstortplaats nog verdere ontwikkelingen zijn geweest rondom dit plan. Juist omdat dit een breed idee is dat kan worden gekoppeld aan verschillende ambities van de provincie op het gebied van toerisme, sport, gezondheid én mobiliteit. Er bleek nog geen vervolg aan het plan gegeven te zijn, dus zullen wij zelf het initiatief gaan nemen om hiervoor richting de Algemene Beschouwingen in juli met een onderzoeksvoorstel te komen.