Statencommissie 12 mei 2021: Een groene en economische impuls voor Groningen

Vorige maand hebben de Groningse gemeenten, waterschappen en de provincie de Regionale Energie Strategie 1.0 gepresenteerd. Hierin is de gezamenlijke ambitie voor de opwekking van duurzame zon- en windenergie op land tot 2030 vastgelegd. De provincie Groningen wil een bijdrage van 5,7 terawattuur leveren aan het landelijke doel van in totaal 35 terawattuur aan duurzame energieopwekking.

D66 kijkt met enige trots naar de ambities die onze regio heeft, maar ziet ook kansen voor verbeteringen. Grotendeels bestaat de bijdrage van de provincie uit wind- en zonprojecten die al gerealiseerd zijn of waarvan het proces al een eind op weg is. Positief is dat daardoor niet gezocht hoeft te worden naar veel extra, toch al schaarse ruimte, maar het is tegelijkertijd ook zorgelijk in het licht van het streven naar lokaal eigendom. Woordvoerder Jurgen Elshof: ‘’Naast dat wij als D66 belang hechten aan de energietransitie, vinden wij ook participatie van en profijt voor de lokale omgeving erg belangrijk. Onze fractie wil graag dat de provincie daarbij een actieve rol oppakt.’’ In september vorig jaar dienden wij al een motie in om inwoners via burgerpanels actief te betrekken bij de energietransitie. Aangezien we hierover in de Regionale Energie Strategie weinig teruglezen, hebben we gevraagd op welke manier de provincie hiermee aan de slag gaat. Het College heeft daarop aangegeven inderdaad burgerpanels in te willen zetten om inwoners een sterkere stem te geven. Een belangrijk punt voor onze fractie.

Ook wil D66 graag meer ruimte bieden aan energiecoöperaties, zowel financieel als qua capaciteit op het elektriciteitsnet. Meer ruimte voor dorpsmolens zou wat ons en de coöperaties betreft daarbij wenselijk zijn, zeker omdat de lokale omgeving hier direct van profiteert. ‘’De huidige, vrij te plaatsen molens hebben een maximale ashoogte van vijftien meter, maar deze molens zijn zeker voor een lokaal initiatief vaak niet meer rendabel. Dat is te ondervangen met de mogelijkheid voor een iets hogere molen. Wij willen daarom voorstellen om onderzoek te doen naar de mogelijkheid om dorpsmolens met een iets grotere ashoogte toe te staan,’’ aldus Jurgen Elshof. Het College heeft aangegeven dat hogere molens eventueel al mogelijk zijn, mits de gemeente bereid is hiervoor een aanvraag te doen en er een zogenaamde ‘maatschappelijke tender’ wordt doorlopen. Ook moeten de molens in park- of lijnopstelling worden geplaatst. Daarnaast komt er binnenkort een regeling waarmee (beginnende) energiecoöperaties extra steun kunnen ontvangen, zowel financieel als praktisch.

De planning is om in 2023 de tweede versie van de Regionale Energie Strategie gereed te hebben. Hier zal dan vooral worden gekeken naar het duurzaam verwarmen van woningen en andere gebouwen: de warmtetransitie. D66 ziet hiernaar uit en hoopt ook in de ‘RES 2.0’ ambitieuze doelstellingen terug te zien.

De provincie Groningen en de gemeente Hogeland hebben aangekondigd dat zij het voornemen hebben de Eemshaven uit te breiden met de Oostpolder. Zo komt er meer ruimte voor bedrijven die zorgen voor werkgelegenheid, de industrie vergroenen en een bijdrage leveren aan de energietransitie. ‘’De grootschalige bedrijven komen juist naar ons toe vanwege de duidelijke keuzen op het gebied van duurzame stroomopwekking, de ontwikkelingen rond waterstof en de kansen die we creëren in de samenwerking van bedrijfsleven, overheden en onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Het gaat dus goed met Groningen,’’ benoemt Peter Gerrits de kansen die de uitbreiding biedt.

Tegelijkertijd zorgt de uitbreiding ook voor begrijpelijke zorgen bij inwoners van de omliggende dorpen en boeren die nu van de polder gebruikmaken. ‘’Er komen veranderingen aan, die samen met omwonenden en grondeigenaren moeten worden vormgegeven. D66 wil daarom graag op de hoogte gehouden worden van de voortgang en de resultaten van het planproces,’’ geeft Peter Gerrits aan. Daarbij liggen bijvoorbeeld de afscheiding tussen de dorpen en het nieuwe industriegebied en een compensatieregeling op tafel. Alleen in samenspraak kan wat D66 betreft een voor iedereen zo optimaal mogelijke uitkomst worden bereikt.

In verband met de tijd is de bespreking van de extra bijstook van biomassa in de RWE-centrale doorgeschoven naar de Statencommissie van volgende week woensdag.