Statencommissie 1 december 2021: Energietransitie voor én door Groningers

Sinds vorige week vrijdag zit Groningen, net als de rest van Nederland, weer in een gedeeltelijke lockdown. Alhoewel dit noodzakelijk is om het aantal coronabesmettingen terug te brengen, leidt dit ook tot zorgen bij bedrijven die zich weer op deze nieuwe situatie moeten instellen. Daarom heeft D66 aan het College gevraagd of de provincie in deze periode wederom nauw contact heeft met ondernemers en of eventuele overgebleven middelen uit het eerder beschikbaar gestelde coronabudget in de huidige lockdown alsnog kunnen worden ingezet.

Uit de reactie van het College blijkt dat een groot deel van het coronabudget al succesvol is besteed. Onder meer de anderhalvemeterregeling en de subsidieregelingen voor arbeidsmarktscholing en stageplaatsen zijn inmiddels uitgeput. Wel gaat de provincie naar aanleiding van de huidige situatie opnieuw met de gemeenten in gesprek om te kijken waar knelpunten zitten. D66 vindt het belangrijk dat de provincie aandacht blijft houden voor ondernemers in deze crisis.

Recent heeft het Europees Parlement ingestemd met het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) voor de periode van 2023 tot en met 2027. D66 ziet hierin te weinig ambities terugkomen om toe te werken naar een toekomstbestendige landbouw die bijdraagt aan de klimaataanpak en het bevorderen van de biodiversiteit. ‘’We zijn dan ook teleurgesteld dat het Interprovinciaal Overleg de toch al weinig ambitieuze plannen nog verder afzwakt in een reactie op de uitwerking van het GLB voor Nederland,’’ aldus Statenlid Jurgen Elshof.

Het belangrijkste punt van zorg voor D66 is dat slechts vijftien procent van de ‘pijler’ voor inkomenssteun wordt overgeheveld naar het budget voor plattelandsbeleid, verduurzaming en agrarisch natuurbeheer. Dat terwijl dit maximaal (ruim) veertig procent mag zijn, en onderzoek heeft uitgewezen dat minimaal dertig procent nodig is om de klimaat- en natuurdoelstellingen te halen. Het Interprovinciaal Overleg geeft echter aan vooralsnog niet verder te willen gaan dan de vijftien procent overheveling. Daarom heeft onze fractie, samen met alle D66-Statenfracties en andere partijen, een oproep aan de Tweede Kamer en het kabinet gedaan om in te zetten op een transitie van de landbouw die niet alleen de sector zelf een gezonde toekomst biedt, maar ook de natuur en het klimaat. We zijn blij met de reactie van het College dat zij zich hiervoor ook wil inspannen.

Om de energietransitie écht tot een succes te maken is het belangrijk dat iedereen mee kan doen, ongeacht financiële mogelijkheden. Eerder hebben we daarom al aangegeven verheugd te zijn met het voorstel van de provincie om een energiebespaarlening in te richten voor inwoners met een smalle beurs. Woordvoerder Jurgen Elshof: ‘’Daarmee kunnen zij tegen gunstige voorwaarden geld lenen om hun huis beter te isoleren. Dat is niet alleen goed voor het terugdringen van de CO₂-uitstoot, maar gezien de huidige energieprijzen zeker ook voor de portemonnee.’’ Onze fractie heeft wel benadrukt dat een eventuele verhoging van het inkomen gedurende de leningsperiode geen negatieve gevolgen mag hebben. Daarnaast verwachten we dat inwoners actief worden geïnformeerd over de lening en de maatregelen die ze kunnen treffen, onder andere door in samenwerking met energiecoöperaties zogenaamde ‘energiecoaches’ in te zetten.

D66 is eveneens blij met het ontwikkelfonds van 4,5 miljoen euro dat de provincie wil creëren zodat coöperaties eerder kunnen participeren in duurzame energieprojecten. Wij hebben al langere tijd contact met energiecoöperaties en zien dat door hen juist vanaf de beginfase te betrekken, de hoogste opbrengsten kunnen worden behaald. Dat sluit aan op onze visie dat inwoners moeten profiteren van wind- en zonneparken in hun omgeving. ‘’Met dit voorstel geven we energiecoöperaties de wind in de rug de energietransitie samen met leden en andere inwoners vorm te geven,’’ geeft Jurgen aan. D66 heeft ervoor gepleit dat de coöperaties daarbij samen kunnen werken met onderwijsinstellingen in onze provincie, om optimaal gebruik te maken van de kennis die bij studenten aanwezig is. Het College heeft toegezegd hiermee aan de slag te gaan.