Begroting Leudal voor 2023 met ruime steun goedgekeurd

Leon Linssen (Samen Verder) beet het spits af en somde een lange lijst op van zaken die waren gerealiseerd in het coalitieakkoord. Hij maakte zich over een aantal zaken wel zorgen, zoals de accommodaties, ondernemers en de afvalverwerking.

Stan Backus (Ronduit Open) sprak als tweede. Hij sprak de raad onder andere aan op de invulling van de taak, niet alleen ‘kaders stellen’ en ‘controleren’, maar ook die van volksvertegenwoordiger.

Peter van Melick sprak namens het CDA over de eigen initiatieven van de inwoners, zoals de crowdfunding in Neer voor de speeltuinen en de burgers in Haelen die zich inzetten voor de vluchtelingen uit Oekraïne. Hij besprak daar nog vele punten, zoveel, dat hij niet op tijd klaar was.

Jort Raemakers ging in op de speerpunten voor D66: onderwijs, wonen en iedereen doet mee. Elders op de website staat de volledige tekst van zijn bijdrage.
Tenslotte sprak Richard Verheul (Progressief Akkoord Leudal) zijn steun uit voor de begroting, ook al maken ze geen deel uit van de coalitie. PAL heeft wel enkele zorgen zoals de fietsbrug in Buggenum.
Alle bijdragen kunt U bekijken op de website van de gemeente.

Na beantwoording van een aantal vragen door de wethouders, werden de amendementen en moties besproken. Er waren drie amendementen en 11 moties ingediend (waarvan één amendement en vier moties door de coalitie, de andere amendementen en moties door Ronduit Open) en de behandeling van deze namen geruime tijd in beslag.

Door D66 was met steun van de coalitiepartijen een amendement ingediend om de fractiebijdrage weer te activeren. In de wet is geregeld dat fracties in de gemeenteraad recht hebben op een fractiebijdrage om hun functioneren te kunnen verbeteren en om wat te doen aan de informatieachterstand die fracties hebben ten opzichte van het college. Met de fractiebijdrages kunnen fracties bepaalde kosten betalen, zoals opleiding en een fractieondersteuner. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan om deze bijdrage voor campagne-activiteiten te gebruiken. Ruim 80% van de gemeenten passen dit toe en ook de meeste naburige gemeentes kennen fractiebijdrages. Leudal heeft de fractiebijdrage in het verleden op 0 euro gezet (afschaffen mag niet), hetgeen volgens D66-woordvoerder Leo Schouten wel volgens de letter van de wet, maar niet naar de geest van de wet is. De oppositiepartijen vonden een fractiebijdrage niet nodig en stemden dan ook tegen het amendement. Door de steun van de coalitie werd het amendement wel aangenomen. Hopelijk kunnen de fracties hierdoor hun werk beter doen.

Eén amendement van Ronduit Open betrof de teruggave van teveel ontvangen Onroerend Zaak Belasting (OZB). Hierbij verwees Ronduit Open naar een motie uit de vorige coalitieperiode, waarbij was afgesproken dat teveel ontvangen geld (meer dan begroot) zou moeten worden teruggestort aan de burgers. Dit is natuurlijk een sympathiek idee, maar waar er wellicht een overschot is op de OZB, is er een groot tekort op de inkomsten voor de afvalstoffenheffing. De nieuwe wijze van afvalinzameling blijkt zo effectief, dat de burgers minder hoeven te betalen en er tekort is ontstaan in het lopende jaar. Ronduit Open vond ook dat de door de stijgende energieprijzen en inflatie de burgers recht hadden op een steuntje in de rug. Leo Schouten vond dat geen goed argument: ‘…dit is een ongerichte teruggave, en komt bij iedereen terecht ongeacht of die al de wind mee heeft of juist tegenwind ervaart. Dan is de motie die we vorige week hebben aangenomen veel beter, daarmee bereiken we de burgers die een steuntje in de rug echt nodig hebben.’ Een andere overweging is dat in de meerjarenraming van de gemeente een tekort dreigt in 2026 (door een verandering in de wijze waarop het Rijk gemeenten gaat financieren), om dit op te vangen zal de gemeente de OZB geleidelijk moeten verhogen. Het amendement werd verworpen.

Ook een amendement van Ronduit Open waarbij zij voor een aantal problemen voorstelde om 50% van ambtenaren capaciteit te bestemmen voor uitvoering werd verworpen door de Raad. Jort Raemakers maakte namens D66 bezwaar tegen het feit dat de Raad met dit amendement op de stoel van het college en de gemeentesecretaris gaat zitten.

Twee moties van de coalitie betreffende wegenonderhoud en verduurzaming van verlichting (straat en gemeentelijke accommodaties) werden aangenomen.

D66 had met steun van de andere coalitiepartijen twee moties ingediend over digitale informatieborden en over speeltuinen. Leo Schouten motiveerde namens D66 de moties over digitale informatieborden: “Enige tijd geleden reed ik door Leveroy en zag daar bij de kerk een digitaal informatiebord staan, waar reclame werd gemaakt voor een activiteit in Ospeldijk, aan de andere kant van de gemeente Nederweert…Ik dacht waarom heeft Leudal dat niet?” “ Want hoe mooi zou het zijn om in Neer te lezen over een leuke activiteit in Ell, of in Neeritter over een activiteit in Heibloem. Op die manier kunnen we de samenhang van de dorpen in onze gemeente versterken. Het kan ook gebruikt worden om toeristen die onze gemeente bezoeken te attenderen op activiteiten die voor hen interessant zijn.”
De motie roept het college op de mogelijkheden voor dergelijke informatieborden te onderzoeken en indien positief met plannen te komen.

Jort Raemakers motiveerde de motie voor speeltuinenbeleid. Vorig jaar was geld gereserveerd voor het ontwikkelen van speeltuinenbeleid, maar het bureau dat was ingeschakeld leverde niet en er bleek geen geschikte ambtenaar te zijn. Toen in Neer een speeltoestel onherstelbaar was beschadigd, moest het worden vervangen, maar was er geen geld beschikbaar om het toestel te vervangen (!). De motie beoogt druk te zetten op het ontwikkelen van beleid, maar ook mogelijk maken dat speeltoestellen kunnen worden vervangen. Andere partijen in de Raad wezen erop dat speelterreinen een belangrijke sociale functie hebben en bijdragen aan de leefbaarheid. De motie werd aangepast om hieraan aandacht te besteden. Beide moties werden met algemene stemmen aangenomen.

Ronduit Open had drie moties ingediend die betrekking hadden op armoedebeleid: een volwassenenfonds om deelname aan sport en culturele activiteiten mogelijk te maken, een motie om de vervanging van energieverspillend witgoed te kunnen vervangen door energiezuinige alternatieven en een vangnet voor eerste levensbehoeften. D66 wil het college eerst de kans geven zijn minima- en armoedebeleid te presenteren en vroeg de wethouder de onderwerpen van deze moties mee te nemen in het bepalen van het beleid. Of zoals Rinke de Wit het zei: ‘Eerst beleid en dan moties’. De drie moties werden na een toezegging door de wethouder weer ingetrokken. De plannen zullen worden meegenomen in het armoedebeleid dat eind november zal worden gepresenteerd aan de commissie Sociaal.

Een wat fellere discussie ontstond over een motie over de woningbouw die Ronduit Open had ingediend. Ronduit Open eiste dat de Raad uitgebreid wordt geïnformeerd over de voortgang m.b.t. de woningbouw. De coalitie heeft als ambitie dat er 750 woningen worden gebouwd in de coalitieperiode, maar RO vreest dat het blijft bij plannen en weinig daden. Wethouder Robert Martens meldde dat de gemeente niet zelf kan bouwen, maar wel de mogelijkheden kan bieden en plannen kan faciliteren. Het is aan de burgers en de projectontwikkelaars om de plannen ook te realiseren. RO verweet het college dat het ondernemers moeilijk wordt gemaakt. Robert Martens gaf aan dat de gemeente de ondernemers zoveel mogelijk van dienst probeert te zijn, maar dat sommige plannen gewoon onmogelijk zijn, omdat bijvoorbeeld de provincie bouw in het buitengebied niet zal toestaan. Ronduit Open eiste onder andere elk kwartaal een rapportage over de voortgang, hetgeen in de praktijk nagenoeg onmogelijk is. De raad verwierp de motie. Daarbij wordt in de commissievergadering fysiek regelmatig gesproken over woningbouwplannen, wordt er regelmatig een versnellingsagenda wonen vastgesteld en ook in de structuurvisie wonen komen de woningbouwplannen ook weer terug.

Ronduit Open had twee moties ingediend die niet direct betrekking hadden op de begroting 2023. Eén motie had betrekking op de vermeende onduidelijkheid met betrekking tot geheimhouding die opgelegd wordt aan raadsleden. RO vond dat geheimhouding het functioneren van raadsleden bemoeilijkt. Echter, onder welke voorwaarden geheimhouding kan worden opgelegd is duidelijk geregeld in de gemeentewet en in de wet openbaarheid bestuur (nu wet open overheid). De motie werd ingetrokken door RO en het onderwerp zal later worden besproken in een bijeenkomst van Raad en College waarin het functioneren van de Raad wordt besproken.

Een andere motie van Ronduit Open had betrekking op het vertrouwen van de burgers in de politiek. D66 onderschrijft het probleem, dat het vertrouwen van de burgers in de overheid laag is. In het coalitieprogramma is al een aantal voorstellen opgenomen, om hieraan te werken. Het eerste hoofdstuk van het coalitieakkoord is getiteld ‘bestuurlijke vernieuwing’ en beoogt het vertrouwen tussen burger, ondernemer en gemeente te doen groeien. Zo zal de gemeente initiatieven van ondernemers beter ondersteunen door al vroegtijdig te beoordelen of het kansrijk is. Zal de gemeente burgers beter consulteren en werken aan burgerpanels en/of referenda. Ook is toegezegd dat er een Kinderraad komt.
De motie van Ronduit Open vraagt daardoor naar de bekende weg. Terwijl het tweede deel van het besluit ‘de raad mede-eigenaar te maken van het herstel van vertrouwen’ een open deur is. De gemeenteraad is onderdeel van het bestuur van Leudal. Daardoor ligt er bij deze raad sowieso al een grote verantwoordelijkheid om het vertrouwen van de inwoners in de lokale politie te verbeteren. D66 ziet daarom weinig in deze motie. Ronduit Open heeft de motie aangehouden en zal deze later alsnog indienen.

Een laatste motie van Ronduit Open betrof een pleidooi om in alle dorpen tenminste openbare laadpaal te hebben. Dit is een oude wens van D66, al in 2016 heeft de D66-fractie daarom gevraagd, en heeft het toenmalig college dat ook toegezegd. Het was dan ook enigszins verbazingwekkend, dat dit beleidsvoornemen nog niet was gerealiseerd. De motie werd aangenomen.

De begroting 2023 en meerjarenraming werd (met inachtneming van het amendement m.b.t. het fractiebudget) met ruime meerderheid aangenomen. Behalve de coalitiepartijen stemde ook Progressief Akkoord Leudal in met de begroting.
De bespreking van de begroting verliep in goede harmonie en was misschien zelfs een beetje saai. Het woord sympathiek m.b.t. moties van andere partijen werd misschien iets te vaak gebruikt. Maar zoals een lid van het College het opmerkte na afloop van de raadsvergadering: ‘goede politiek hoort saai te zijn’.
De fractie van D66 ontvangt graag uw feedback op onze inbreng. U kunt reageren met onderstaande reactieknop, of op de sociale media (Twitter, Facebook en Instagram), of ons een mail sturen.