Begroting 2024: “Investeren in onderwijs, meer groen en aandacht voor veiligheid.”

“Het is wachten op een nieuw kabinet. Dat duidelijke keuzes maakt over hoe gemeenten structureel worden gefinancierd, over de opschalingskorting en over het ravijnjaar dat steeds met een jaar wordt uitgesteld.
D66 blijft bezorgd over de structurele financiën van onze gemeente.
Over hoe we Haarlem bestuurbaar houden, ook voor een nieuwe coalitie vanaf 2026. We leven nu van meicirculaire naar septembercirculaire en dan zien we wel weer wat de volgende circulaire van het Rijk ons gaat brengen.
We begrijpen uit de begroting zelf dat het college bij de Kadernota volgend jaar voorstellen zal neerleggen om eventuele klappen op te vangen.
Al is de noodzaak hiervoor volgens sommigen in deze raad afgenomen door een gunstige septembercirculaire.
We hoeven ons op korte termijn niet arm te rekenen, maar we moeten ons bepaald niet rijk rekenen op de langere termijn.
Het is voor D66 belangrijk dat de raad goed en tijdig wordt meegenomen in aanloop naar de Kadernota.
Kan het college toezeggen een raadsinformatiebrief te sturen in februari/maart 2024 met de laatste stand van zaken over de meerjarige gemeentefinanciën en deze bespreken in de commissie bestuur?
 
Mijn complimenten aan het college en specifiek de wethouder Financiën voor deze begroting in toch wel onzekere tijden.
De plannen die deze raad heeft aangenomen bij de Kadernota afgelopen juli zijn goed verwerkt. We hebben een uitstekend weerstandsvermogen en kunnen gesignaleerde risico’s bij projecten opvangen.
Ook biedt het 10-jarig investeringsplan een realistischer inzicht voor de raad over wanneer we daadwerkelijk starten met de uitvoering van onze plannen.
Het is goed om de grote ambities voor de stad en de uitvoering van de plannen dicht bij elkaar te houden. Want we willen geen loze beloften doen aan Haarlemmers. We willen resultaten boeken voor Haarlemmers.

Tuurlijk blijven er zorgen over de stijgende rentelasten, duurder wordende materialen, tekorten aan vakmensen, lang openstaande vacatures en de noodzaak om dynamisch te blijven prioriteren, maar daar blijft D66 bovenop zitten en het college ook.

 
D66 staat voor keuzevrijheid, zelfbeschikking en kansengelijkheid.
Goed onderwijs voor ieder kind staat hiervoor aan de basis. Goed onderwijs is de emancipatiemotor voor velen.
D66 is ontzettend blij met de miljoenen aan investeringen in gezonde en toekomstbestendige schoolgebouwen. Het Strategisch Huisvestingsplan Onderwijs geeft een realistisch beeld over de uitvoering en planning van renovatie of uitbreiding van schoolgebouwen of de bouw van geheel nieuwe scholen. Focus en actie voor goed onderwijs in Haarlem.
 
De eerste 3 jaar van een kind zijn cruciaal, we juichen het daarom toe dat we stevig investeren in de voor- en vroegschoolse educatie. Wel maken we ons zorgen over de personeelskrapte. Nou gaan we er niet over als gemeente, maar vinden we hier natuurlijk wel wat van. Kan de wethouder aangeven of er actie wordt ondernomen om hierbij te helpen? Zo ja, graag een toelichting.
 
D66 is er ook trots op dat Haarlem een voorloper is van de zogenaamde Rijke Schooldag, dat D66 landelijk heeft ingesteld. Waarbij kinderen op de basisschool leren lezen, schrijven en rekenen en daarnaast in aanraking komen met sport, muziek, drama en noem maar op.
 
Het aantal leerlingen in Haarlem neemt toe. Nu in het bijzonder vanwege de grote instroom van Oekraïense kinderen. Dit legt een druk op de ISK en hun huisvesting. Het is goed dat het college investeert in het ISK, zodat het onderwijs voor al deze kinderen is gegarandeerd in de komende jaren, maar we hebben een structurele oplossing nodig. Er moet ook in het schoolgebouw van de ISK ruimte zijn voor jaren van krimp en jaren van uitbreiding doordat er opeens een oorlog uitbreekt en de vluchtelingenstromen toenemen. We kijken uit naar de plannen van het college en blijven hier scherp op meekijken.
 
Naast duurzame en gezonde schoolgebouwen pleit D66 al heel lang voor meer groene schoolpleinen. D66 ziet de investeringen die we hiervoor doen en we horen graag een update van het college in het komende jaar hoeveel groene schoolpleinen er daadwerkelijk zijn gerealiseerd.

D66 maakt zich zorgen over de mentale gezondheid van onze jongeren. Dat zien we in heel Nederland en ook in Haarlem. De zorgvraag onder jongeren neemt toe en helaas ook de tijd dat jongeren op een wachtlijst staan voor behandeling. De vraag is hoe we het tij gaan keren. Zowel aan de instroom van jongeren als het inkorten van de wachtlijst. Kan de wethouder aangeven welke stappen worden ondernomen? En hoe we in Haarlem hulp en ondersteuning bieden aan de jongere, maar ook bijvoorbeeld de ouders terwijl ze wachten op de juiste hulp?
Uit meerdere onderzoeken van de afgelopen jaren blijkt ook de negatieve impact van sociale media op mensen in het algemeen, maar specifiek op de mentale gezondheid van kinderen en jongeren die groot worden in dit sociale media tijdperk. Van depressieve gevoelens tot gebrek aan concentratie.
D66 is dan ook heel blij met het landelijke voorstel om de mobieltjes uit de klassen te halen. Hoe bereiden we ons in Haarlem voor op deze nieuwe wet per 1 januari 2024?

Partijen hebben al vragen gesteld over de geweldsincidenten door jongeren op straat. Ook D66 heeft schriftelijke vragen gesteld. Wij wachten de antwoorden op die vragen af. De burgemeester probeerde in zijn beantwoording in het vragenuurtje vorige week het beeld wel te nuanceren. De burgemeester gaf aan dat de cijfers van jeugdcriminaliteit dalen, ondanks dat er wel terechte zorgen zijn over groepjes jongeren die serieuze overlast veroorzaken en soms strafbare feiten plegen.
D66 is nog niet automatisch gerustgesteld met de antwoorden tot nu toe. Ik zou hierbij wel de kanttekening willen plaatsen dat de wachtlijsten in de jeugdzorg mogelijk ook zorgen voor een waterbedeffect. Jongeren die eigenlijk hulp nodig hebben en nog niet krijgen, kunnen hierdoor ook explosiever worden in de omgang. Het zijn communicerende vaten.
 
Maar laten we bij de harde cijfers blijven. De cijfers van huiselijk geweld en geweld door een (ex-)partner zijn gestegen in 2022 in Haarlem en ook in 2023 is er tot nu toe een zorgelijk hoog aantal meldingen. Ik heb in februari mijn motie over tegengaan van femicide ingediend en het is tot nu toe oorverdovend stil.
Ik heb hier ook een set schriftelijke vragen over gesteld, maar ik hoor toch graag al een update van het college. Wat gebeurt er nou concreet?
 
Haarlem doet al een paar jaar mee met het programma Geweld hoort nergens thuis dat nog loopt tot de zomer 2024. En ook nu worden professionals nog geschoold om de veiligheid in gezinnen te organiseren. Hoe beoordeelt het college het succes of zo men wil het resultaat van deze aanpak als de meldingen van geweld stijgen?

Dan iets heel anders. Woningbouw.
De ambitie is om in 2030 10.000 nieuwe woningen toe te voegen. Daar staat D66 natuurlijk achter, want de nood voor betaalbare woningen is hoog.
Naast stijgende rente, duurdere materialen, is er nog altijd onduidelijkheid op stikstof.
Ik heb vorig jaar de wethouder gevraagd naar de impact van stikstof op de Haarlemse woningbouwplannen. De wethouder reageerde behoorlijk blasé. Ik moest vooral andermans problemen niet ons probleem maken, was de kern van de reactie.
Ik begrijp dat de besluiteloosheid en het terugkrabbelen van landelijk op het stikstofdossier inmiddels een Haarlems probleem is geworden?
Graag een toelichting van de wethouder wat dit betekent voor de nu lopende bouwplannen.

D66 wil graag die groene, toegankelijke en leefbare wijken, en het liefst ook nog eens met schone lucht.
D66 is heel blij met de gelden die gereserveerd zijn voor de voorbereiding van de nul-emissiezone stadslogistiek per 2025, én die voor brom- en snorfietsen per 2026.
Blij voor de Haarlemmer, die gemiddeld 4 sigaretten per dag ongewild meerookt.
Blij met het verdwijnen van geluidsoverlast.
Het verdwijnen van de uitstoot van brommers en snorfietsen gaat vooral veel schelen voor fietsers, de brommerrijders zelf, voetgangers en omwonenden. En natuurlijk belangrijk voor het reduceren van CO2-uitstoot.
Het geld is er, en binnenkort ook ons initiatiefvoorstel voor nul-emissie brom- en snorfietsen om meer tempo te maken. We willen actie!

De impact van storm Poly afgelopen juli is nog steeds zichtbaar in onze stad. En het herplanten van bomen wordt mogelijk gekoppeld aan geplande herinrichtingen in de stad. Kan de wethouder aangeven waarom daar voor gekozen wordt? Zouden we nu niet alles op alles moeten zetten om die verloren bomen weer te herplanten. De zorg bij D66 is dat als we het koppelen aan herinrichtingen er automatisch een vertraging ontstaat. Graag een reactie van de wethouder.
Bij de Kadernota heeft D66 de motie meer actie voor toegankelijkheid ingediend en aangenomen gekregen. We hebben nu het geld geregeld voor een coördinator, maar de motie vraagt om meer, het vraagt ook om snelle acties in de openbare ruimte.
Wanneer gaan we van start met de uitvoering?
Tot zover.