Begroting 2023;
koers zetten, koers houden, resultaat boeken

Dit is de begroting waarin het coalitieakkoord Actie! Aan de slag voor een sociale, groene en leefbare stad is verwerkt. Wat D66 betreft, staat deze periode in het teken van koers zetten, koers houden en, vooral, resultaat boeken.

Te vaak wordt “de politiek” verweten onduidelijk beleid te voeren, geen stevige keuzes durven te maken en niet duidelijk te communiceren met burgers. Of het nou gaat om het coronabeleid, stikstof, woningnood of een ander dossier. Er is behoefte aan een overheid en een politiek dat open en eerlijk de dilemma’s voorlegt, de moeilijke keuzes niet vooruitschuift en gaat leveren voor Haarlemmers.
Er dient daarbij ook een goed samenspel te zijn tussen college en de gemeenteraad, gezien onze gezamenlijke verantwoordelijkheid deze stad te besturen.

Wat D66 – en deze coalitie – wil, is aangegeven in het coalitieakkoord en nu verwerkt in de begroting, maar hoe we dat gaan realiseren, is vandaag onderwerp van gesprek.

Er is een enorme behoefte aan betaalbare woningen in Haarlem.
Deze coalitie heeft zich tot doel gesteld om 10.000 woningen tot 2030 bij te bouwen.

D66 wil die woningen én de bijbehorende voorzieningen zo snel mogelijk realiseren voor Haarlemmers. Tegelijkertijd hebben wij eerder vragen gesteld over het tempo, gelet op de problemen op de arbeidsmarkt, de duurder wordende bouwmaterialen en de mogelijke impact van stikstof op onze bouwambitie.

Vorige week heeft de Raad van State uitspraak gedaan in een zaak over het megaproject Porthos in Rotterdam en een streep gezet door de bouwvrijstelling, een belangrijke pijler van het Nederlands stikstofbeleid. De rechter heeft zwalkend landelijk beleid gecorrigeerd en het signaal is helder. De tijd van halve maatregelen, van het zoeken naar geitenpaadjes is voorbij!

D66 Haarlem heeft eerder vragen gesteld over de impact van stikstof in Haarlem en wij ervoeren weinig gevoel van urgentie in Haarlem op dit thema. Er werd vooral verwezen naar de regio en naar landelijk.
Deze recente uitspraak van de hoogste rechter moet daar wat de D66-fractie betreft verandering in brengen. Wethouder Roduner heeft tijdens het vragenuurtje van vorige week al een brief toegezegd, waarvoor dank, maar ik zou daar graag wat aanscherpingen in willen aanbrengen.

Kan het college in deze brief over de stikstof uitspraak ook ingaan op een aantal volgende punten:
– In welke fase bevinden de op stapel staande bouwprojecten zich? Welk project is al vergund en welke niet?
– Hoeveel vertraging gaat deze uitspraak betekenen voor bouwprojecten die nog niet vergund zijn?
– Hebben we in Haarlem mensen beschikbaar die deze stikstofberekeningen kunnen maken?
– Welke opties of scenario’s zijn er überhaupt?
– Betekent dit een herprioritering van de bouwprojecten en ingezette capaciteit of gaan we inzetten op elektrische kranen, auto’s etc. Welke lastige, maar hoognodige keuzes moeten we als raad en college met elkaar maken?
-Met andere woorden wat is ons handelingsperspectief?

D66 Haarlem wil op korte termijn in deze raad een debat over de Haarlemse stikstofaanpak in relatie tot onze woningbouwplannen. Graag een reactie van het college.
Het is mijn fractie niet duidelijk hoe de personeelsverdeling er per beleidsdomein uitziet in Haarlem, zowel het vaste personeel als de externe inhuur. Ook na herhaaldelijke verzoeken via de Duisenberg aanbevelingen.

Maar als deze uitspraak van de Raad van State de bouwambitie gaat vertragen of projecten voorlopig stillegt, moet er ook een serieus gesprek plaatsvinden in het college en de raad over de taken en de prioriteiten van ons ambtelijk apparaat.
Dit hangt samen met de stikstof brief, maar gaat ook over een bredere discussie. Kan het college met een aparte brief komen waarin zij hun visie neerleggen en mogelijke acties voorleggen?

Met deze begroting investeren we in gezonde en duurzame schoolgebouwen; in voor- en vroegschoolse educatie en in zomerscholen om opgelopen achterstanden tijdens de coronapandemie in te halen.

Ook hier zal de impact van de stikstof uitspraak op de bouwplannen uitgezocht moeten door het college. Gaat het college dit betrekken in de stikstofbrief of wordt dit meegenomen in het nieuwe Strategisch Huisvestingsplan Onderwijs?

We zien het aantal leerlingen in basis- en voortgezet onderwijs in Haarlem toenemen door de komst van Oekraïense leerlingen, we zien dat veel onderwijsgebouwen in onze stad toe zijn aan renovatie of nieuwbouw en we tuigen noodlokalen op.

We merken echter op dat het onderwijs in de 2e helft van deze periode wordt geraakt door het vooruitschuiven van investeringen.
Waarom is er voor gekozen om de investeringen in het onderwijs vanaf 2025 op een lager pitje te zetten? Kan er, indien in de praktijk haalbaar, wel versneld worden op de onderwijsinvesteringen in 2025 en 2026? Zit daar nog de nodige flexibiliteit in wethouder? Graag een reactie.

We willen deze periode stappen zetten voor die groene, gezonde, leefbare stad.
Graag zien we dat het college hier de stippen op de horizon neerzet, bijvoorbeeld over de toekomstige nul-emissiezones. Dan kunnen Haarlemmers zich hier op voorbereiden in hun aankoopbeslissingen, en dit scheelt een eventuele opkoopsubsidie.

Kan het college deze aanpak in 2023 met de raad ontwikkelen?
Bij een gezonder Haarlem, hoort ook een plasticvrij(er) Haarlem.
In juni vroeg D66 naar het onderzoek voor een Bubble Barrier in het Spaarne voor het opvangen van zwerfplastic. College, wat is de status daarvan?

Dan een punt dat tussen onderwijs en groene stad in zit. De vergroening van schoolpleinen is een belangrijk punt voor D66 en is het college al aan het oppakken.

Ik zag kort geleden de wethouder onderwijs bij een vergroend schoolplein in Oost. Dat gunt mijn fractie elke school in Haarlem natuurlijk.

Ziet het college mogelijkheden om de vergroening van schoolpleinen te intensiveren en samen met schoolbesturen te financieren? Graag een reactie.

We investeren deze periode stevig in het welzijn van Haarlemmers en goede zorg voor jong en oud. We gaan daarbij ook inzetten op preventie, met name bij de jeugdzorg.

Goede samenwerking tussen de gemeente(n) en zorgaanbieders is hierbij cruciaal. In andere gemeenten en bij andere overheden wordt bijvoorbeeld met traineeships gewerkt om dit te bevorderen. Dit kan ook helpen bij de het aanpakken van arbeidsmarktproblemen in dit domein.

D66 zou daarom willen pleiten voor een traineeship sociaal domein.
Ziet de wethouder hier mogelijkheden voor en wil hij bespreken en oppakken met zijn partners in de keten?

Tijdens de behandeling van de Kadernota heb ik aandacht gevraagd voor de noodzaak tot prioriteren en het organiseren van flexibiliteit binnen het ambtelijk apparaat. Nu wordt er in de voorliggende begroting gesproken over realistisch plannen.

Ik zie alleen geen toelichting waar die prioritering op heeft plaatsgevonden. D66 had zo graag een goed samenspel gewild tussen college en raad, waarbij het college ook aangeeft waarom bepaalde dossiers in de tijd worden weggezet.

Nu moet dat allemaal weer technisch worden uitgevraagd en zien we als raad vervolgens alleen welke projecten worden verschoven, maar niet waarom. Kan het college aangeven langs welke lijnen deze inhoudelijke prioritering heeft plaatsgevonden? Hoe gaat het college het informeren van de raad verbeteren in het vervolg?

Voorzitter,
Het is van belang dat de raad en ook Haarlemmers kunnen terugzien in de begroting welke doelen wij hebben gesteld, hoe wij die doelen willen bereiken en hoe wij gaan monitoren.
D66 kijkt uit naar de werksessie met de raad over de indicatoren eind november, want de informatievoorziening kan nog beter.

We gingen in de begroting vorig jaar uit van een bedrag van circa 19 miljoen voor externe inhuur in 2022. Dat budget loopt inmiddels op naar 33 miljoen euro en kan nog verder oplopen dit jaar.

Het is D66 niet duidelijk voor welke beleidsdomeinen of projecten al deze externe mensen zijn ingehuurd en voor hoe lang.
In de begroting zie ik dat het college verwacht dat het percentage externe inhuur gaat dalen in de komende jaren. Waar baseert het college deze verwachting op?

Op het punt personeelsontwikkelingen moet de raad echt beter geïnformeerd worden. D66 wil dat het college helder verantwoording aflegt in de jaarstukken over de kosten voor eigen personeel en externe inhuur. Dit raakt fundamenteel aan de uitvoeringskracht en prioritering van dossiers in Haarlem.

Nog een vraag over de ambtelijke samenwerking met Zandvoort.
De evaluatie zou in 2022 moeten plaatsvinden om te bepalen met elkaar hoe nu verder. Ondertussen leven we op 7 november 2022 en heeft de evaluatie nog niet plaatsgevonden.

Het college heeft in ieder geval maatregelen getroffen voor 2023. Maar kan het college toelichten waarom dit proces zo vertraagd is en wanneer verwacht het college de raad over de evaluatie en de mogelijke vervolgstappen te spreken?

Tot slot, voorzitter,
In de commissie Bestuur is gesproken over de incidentele miljoenen die vrijkomen met de mei- en de septembercirculaire.

D66 is heel blij met de toezegging van de wethouder financiën dat hij de raad vroegtijdig betrekt bij de besteding van deze gelden in aanloop naar de Kadernota volgend jaar.

Het heeft de voorkeur van D66 dat het college het seniorenconvent hier verder bij betrekt en een voorstel met mogelijke opties neerlegt ter bespreking in de cie. Bestuur.
Kan het college dit toezeggen?”