Onze reactie op de begroting 2022-2025

Bij de behandeling van de begroting 2022-2025 in de gemeenteraad op 8 en 11 november, zijn dit onze belangrijkste conclusies en standpunten

Het zijn opmerkelijke tijden

Er is een tijd van zorgeloosheid en zeespiegelstijging. En er is een tijd van verduurzamen.

In Glasgow wordt vergaderd over de onze toekomst. Staat het water ons straks aan de lippen? Wordt ‘Amersfoort aan Zee’ werkelijkheid? Wordt de Veluwe de nieuwe duinenrij die ons beschermt? Een zaak die ons allemaal aangaat.

Er is een tijd van afstand en van mondkapjes. En er zijn tijden zonder afstand bewaren en zonder mondkapjes. Deze vergadering vindt weer op afstand plaats. De anderhalve meter, mondkapjes, handen wassen, het is weer werkelijkheid.

Er is een tijd van niet luisteren en er is een tijd van luisteren. Worden onze inwoners buiten spel gezet of kunnen onze inwoners participeren? Als gemeentebestuur, raad, college, ambtelijke organisatie, zijn wij dienstverlenend en dienstbaar voor al onze 33.000 inwoners.

Wij zijn geen koekjesfabriek waarbij we als verkoper tegen de klant zeggen: het is uw keuze, kopen of niet kopen. En het is mijn opbrengst: veel verkopen of weinig winst.

Nee, wij zijn geen koekjesfabriek. Wij moeten er zijn voor al onze 33.000 inwoners. Elke euro en elke eurocent die het bestuur en de ambtenaren ontvangen – salaris, pensioen, wachtgelden –  elke euro en elke eurocent is afkomstig van onze inwoners. Voor die 33.000 inwoners doen wij het en aan hen, aan hen, horen wij dienstverlenend en dienstbaar te zijn. Niet klaar staan voor een initiatiefnemer en de je inwoners verwijzen naar de rechter. Hier moet een andere balans komen.

Nu is het tijd voor de begroting

De programmabegroting 2022-2025 is de laatste van dit college. Dus geen grote, nieuwe onderwerpen. Dat komt na de gemeenteraadsverkiezingen. Deze begroting is wel een ijkpunt voor wat het college ons de afgelopen periode heeft gebracht. En wat nodig is in de toekomst

In 2018 was er ook zo’n ijkpunt. De begroting 2018-2022 kende daarom het ambitieuze thema ‘Veranderen en vernieuwen’. Dit college heeft voor deze begroting geen thema gekozen. En wat is er van ‘Veranderen en vernieuwen’ terecht gekomen? Het hoge tempo in wethouderswisselingen dit jaar is op zijn minst vernieuwend en veranderend te noemen, maar niet wat we willen. Maar bij deze begroting: geen thema, sec de begroting

Groen licht

Een begroting gaat over geld maar vooral over keuzes. Goede keuzes maken kan door vooruit te kijken. Goede keuzes maak je samen, door moeilijkheden te bespreken en kansen op tafel te krijgen.

Als gemeente zijn we schuldenvrij en beschikken we over 55 à 60 miljoen euro aan reserves en voorzieningen. Daar zit een grote post in voor onderwijs: na andere schoolgebouwen is nu de RSG aan de beurt. Ons gemeentebestuur maakt er werk van om een ‘onderwijs’-gemeente te zijn. Eén van de D66-speerpunten.

In de behandeling van de begroting in de commissievergadering heeft mijn fractie aangekaart dat bij de uitgaven voor ICT niet de gebruikelijke, degelijke wijze van financieren is gehanteerd die voor Epe gebruikelijk is. De wereld om ons heen is veranderd, het is terecht dat we extra geld uitgeven aan ICT-veiligheid, de bescherming van gegevens en nieuwe ontwikkelingen. Het belang van ICT verandert structureel: van faciliterend naar een onmisbaar en vitaal onderdeel van de gemeentelijke organisatie. Structurele uitgaven worden echter incidenteel gedekt in de periode 2022-2025. Aanvankelijk voor 221.000 euro per jaar, oplopend naar 246.00 euro per jaar. Ik wil het college verzoeken voor de volgende begroting de eerste prioriteit te geven aan een structurele dekking van deze structurele uitgaven. Zodat de dekking op een ordentelijke wijze is geregeld. Dat zou ook betekenen dat bij de volgende begroting tenminste 868.00 euro vrij kan vallen uit de ICT-reserve die bijvoorbeeld voor de investeringen in het onderwijs kan worden ingezet.

Het is een opgave om de energietransitie goed vorm te geven. Het maken van duurzaamheids-plannen kan alleen samen met onze inwoners en niet uitsluitend met buitenlandse energiebedrijven. Zorgelijk is de aanslag die dreigt door grootschalige zonnevelden, naast kerstbomenteelt, sierteelt en bollenvelden, die nu al ten koste gaan van onze kostbare landbouwgrond en ons landschap. Bodemkwaliteit, recreatieve waarde én het perspectief op een natuur-inclusieve agrarische sector staan op het spel. D66 vindt dat we bewuster moeten omgaan met onze mooie omgeving en onze natuurlijke bronnen.

Ecotoerisme kan een positieve ontwikkeling in gang zetten voor agrarische bedrijven. Kerstbomenakkers en gladiolenvelden is niet wat onze toeristen zoeken als ze ‘Epe 100% wild’ willen ervaren. Ook zonneweides hollen de kwaliteit van ons landschap uit. Innovatieve en natuur-inclusieve bedrijfsvoering moet op alle fronten voorrang krijgen. Dat zijn de boeren, de recreatieondernemers en de zorgbieders van de toekomst. Dat zijn de bedrijven die onze omgeving mooi en gezond houden. We moeten daar optimale mogelijkheden voor creëren.

Het Rijk heeft veel geld uitgetrokken om bedrijven overeind te houden, gemeenten financieel te compenseren en extra uitgaven mogelijk te maken om instellingen en verenigingen financieel tegemoet te komen. Wat dat betreft kunnen we  – naast kritiek –  positief kijken naar wat ‘Den Haag’ in deze periode allemaal heeft opgevangen en gestimuleerd. Ik ben blij verrast dat ook de fractie Nieuwe Lijn inmiddels onderkent dat er ook goede zaken uit Den Haag komen. In 2022 is er ook nog steun vanuit het Rijk.

Erfgoed is niet iets van vroeger. Het vertelt ons wie wij zijn. In onze gemeente zijn overal sporen die onze leefomgeving betekenis geven. Het K.C. van Neslaantje is zo’n groen relict waar veel Epenaren aan gehecht zijn maar evenzovele aan voorbij gaan. Met een investering in een groene wandelroute krijgt Epe meer smoel. Oude bomen zijn hier een prachtige oplossing voor de nieuwe vraagstukken over biodiversiteit en klimaat. Naast een investering in het groene fundament van onze gemeente is dit bovendien een versterking van het sociale fundament. Veel organisaties willen samenwerken om door middel van een wandelroute meer ruimte te maken om elkaar te ontmoeten. Want dat is wat een wandelroute óók doet. Wat D66 betreft is dit een mooie stap om uit te gaan van de kracht van onze gemeente, haar geschiedenis en haar inwoners.

Participatie met onze inwoners, bedrijven, instellingen, blijft een wisselend beeld geven. Vier jaar gelden schreef D66 over het begrotingsthema ‘vernieuwen en veranderen’: D66 is blij met deze themakeuze. Wij gebruiken dit thema al 8 jaar in onze campagnes, en het is hiermee dus ons op het lijf geschreven. …op het gebied van versterking van de lokale democratie blijft de gemeente Epe achter.
Dat laatste is niet veranderd. Gelet op recente voorbeelden, zoals de Kweekweg, de van der Feltzlaan en de Quick Scan is het er wat betreft communicatie en participatie slechter op geworden.
In november en december zullen we als gemeenteraad een tweetal aparte vergaderingen hebben om de uitkomsten van de Quick Scan en een eventuele verbeter-agenda te bespreken.

Op dit moment vragen wij al aandacht voor een belangrijk verbeterpunt. Daarom willen we dat het college voor ons de mogelijkheden voor een referendum in beeld gaat brengen. Er zijn veel mogelijkheden om de kennis en inzichten van onze inwoners te benutten. Soms is het nodig daarvoor de mogelijkheden van een referendum te benutten. In veel gemeenten zijn daar de afgelopen dertig jaar al goede ervaringen mee opgedaan.

Bij de nieuwbouwplannen bij de Van der Feltzlaan lijkt veel mogelijk zonder dat de gemeenteraad nog enige betrokkenheid heeft of invloed kan uitoefenen op de ontwikkelingen op die plek. Het geldende bestemmingsplan zo bleek, lijkt van elastiek. De Raad van State zal daar misschien nog een uitspraak over doen, als de omwonenden bezwaar aantekenen en in beroep gaan. Dat geldende bestemmingsplan is door de gemeenteraad op 25 maart 2010 vastgesteld en heeft daarmee het kader geboden voor college en ambtelijke organisatie. Dat soort situaties moeten we in de toekomst proberen te voorkomen. Daarom de volgende vraag aan het college: kan het college de raad informeren over de mogelijkheden die het bestemmingsplan van de oude Boskamp biedt en welke elastieken uitbreidingsmogelijkheden daarin zitten. Zodat we als raad zijn voorbereid en wellicht nog aanpassingen kunnen aanbrengen in het bestemmingsplan indien daar aanleiding voor is.

Het zou mooi zijn daarover ook een openbare informatiebijeenkomst te organiseren, waarbij ook voor omwonenden duidelijk wordt wat momenteel mogelijk is volgens het bestemmingsplan. En te horen of die kaders voldoen voor de omwonenden. Met een bestemmingsplan regelen we zaken aan de voorkant om bij aanvragen conform breed gedragen afspraken te kunnen oordelen en invullen. Met elastieken plannen komen we aan de achterkant bedrogen uit. De enigen die in de nieuwe ontwikkelingen de bedoelingen van het bestemmingsplan nog herkennen zijn juristen.

In Hattem dreigt een hoge zorginstelling te verrijzen naast eensgezinswoningen. Voor de omwonenden een volkomen verrassing. Voor de initiatiefnemer, de bouwer, een logisch vervolg van wat deze beschouwt als het raadplegen van de inwoners. Echt luisteren is een essentieel onderdeel van communiceren, van participeren en van besturen. Afgelopen zaterdag konden we hierover lezen in de krant. Dit soort situaties moeten we in onze gemeente zien te voorkomen.

Zoals Paul van Vliet ooit al zei: mannen, luisteren…..

Sluiten we hieraf met: mensen, bestuurders, ambtenaren:  luisteruuuuuuuuuh….