Dorpsleven in de 21ste eeuw

Wat is nu typerend voor het leven in onze gemeente? Vaak gehoord: onze dorpen zijn zo verschillend, dat kun je niet zomaar op één hoop gooien. Dat al onze dorpen iets eigens hebben valt niet te ontkennen. Toch zijn er ook veel zaken die ons aan elkaar verbinden. Dat begint al met het feit dat onze gemeente alleen maar uit dorpen bestaat, inclusief de bijbehorende buitengebieden. Geen stadse fratsen.

Zaken als omzien naar elkaar, sociale binding, gastvrijheid, kleinschaligheid en een gezonde versie van “ons kent ons” zit er bij dorpsbewoners nou eenmaal in. Dat zijn zaken die ons verbinden, waar we trots op zijn en die we graag hoog in het vaandel willen houden. Dat betekent niet dat we blijven hangen in de vorige eeuw. Ook met innovatie en nieuwe ontwikkelingen kunnen we prima – op onze eigen “dorpse” manier – de toekomst tegemoet.

In dit hoofdstuk lees je meer over onze visie op het dorpsleven in de 21ste eeuw, met daarin als belangrijkste ingrediënten:

• het bevorderen van inclusie van alle doelgroepen, o.a. door de rol van buurtpunten en bibliotheken nog prominenter te maken;

• het significant verhogen van het jaarlijkse bedrag van de meedoenregeling;

• de gemeente Epe wordt een regenbooggemeente;

• het verkleinen van de wachtlijsten in de GGZ;

• goed en bereikbaar onderwijs, inclusief stageplekken;

• aandacht voor kunst, cultuur, evenementen, sportvoorzieningen en recreatiemogelijkheden in alle dorpskernen;

• jeugd en jongeren betrekken bij en behouden voor onze gemeente.

Inclusie en diversiteit

Onze prachtige gemeente met alles wat het te bieden heeft, hoort een plek te zijn waar iedereen zich thuis kan voelen ongeacht afkomst, geaardheid, geloofsovertuiging, inkomen en alles wat iedereen verschillend maakt. We laten iedereen vrij, maar niemand vallen. Een diverse en inclusieve gemeenschap is een gemeenschap die floreert, innoveert en in ontwikkeling blijft. De gemeente heeft hier een duidelijke voorbeeldrol in te spelen en hoort initiatieven op dit vlak te ondersteunen. Sterker nog, een gemeente heeft de wettelijke plicht om discriminatie, uitsluiting en onwenselijk gedrag tegen te gaan, om werkgelegenheid te stimuleren en om sociale veiligheid te garanderen.

D66 staat voor het bevorderen van kansengelijkheid. We zullen ons dan ook in onze gemeente inzetten om inclusie te bevorderen en initiatieven hiertoe actief te ondersteunen. Je kunt daarbij denken aan: ondersteuning bij laaggeletterdheid, inburgering, 21-eeuwse vaardigheden, toegang tot sport en saamhorigheidsinitiatieven. Binnen onze gemeente zijn er meerdere organisaties en vrijwilligersinitiatieven die hier een belangrijke rol in spelen. Wij doen graag wat we kunnen om hen nog meer ruimte te geven. Of dit nu groot- of kleinschalige initiatieven zijn.

In het verlengde hiervan pleiten we voor het significant verhogen van de bedragen in de zogenoemde meedoen-regeling. Deze bestaat voor onze inwoners die leven op maximaal 120% van het bijstandsniveau. Hierdoor kunnen zij meedoen aan sociale, sportieve, maatschappelijke of culturele activiteiten. Nu is dat 75 euro per jaar, per persoon. Als we kijken naar de huidige kosten van lidmaatschappen, is dit wat ons betreft niet genoeg om op een betekenisvolle manier te kunnen deelnemen aan deze activiteiten. Elke inwoner moet de financiële ruimte hebben om mee te kunnen doen.

Schuldpreventie en vroege signalering om de financiële problemen van huishoudens in de gemeente Epe te voorkomen en aan te pakken, is voor ons van essentieel belang. De wetgeving hierover is recent aangepast. De gemeente speelt hier nu een grotere rol in. We zullen ons hard maken voor een ruime invulling van deze aangepaste wetgeving. Tenslotte zijn er grote gevolgen voor mensen met schulden, niet alleen materieel, maar zeker ook mentaal. Daar waar deze inwoners zo vroeg mogelijk geholpen worden, wordt deze schade beperkt.

Weet je nog in 2020, toen we in onze gemeente op Coming Out Day de regenboogvlag niet mochten hijsen bij het gemeentehuis? De reden hiervoor was puur procedureel. Die interne procedure is nu aangepast waardoor het nu wél kan. En niet alleen de regenboogvlag, ook vlaggen van andere doelgroepen. Een klein, maar tekenend voorbeeld dat laat zien dat onze gemeente er momenteel nog niet klaar voor is om zichzelf een regenbooggemeente te noemen. D66 wil dat wél bereiken. Een gemeente die actief beleid ontwikkelt voor deze specifieke doelgroep, wordt bijna als “vanzelf” ook inclusiever richting andere doelgroepen.

Je kunt daarbij denken aan extra ondersteuning en aandacht in het onderwijs en in het kader van zorg en welzijn. Aan het bevorderen van bewustwording bij (sport)verenigingen en aan het zorgen voor zichtbaarheid van onze gastvrijheid in de gemeente in het algemeen. De gemeente moet hier de voorbeeldfunctie oppakken en bijvoorbeeld duidelijkheid scheppen voor de baliemedewerkers van de gemeente over hoe er omgegaan hoort te worden met een transgender inwoner die een paspoort komt aanvragen. Welke keuzes hier ook gemaakt worden, de gemeente moet starten met aansluiting zoeken bij de doelgroep: onderzoeken waar knelpunten zitten binnen onze gemeente en deze samen met de doelgroep aanpakken en oplossen.


Het laatste voor ons belangrijke onderwerp in het kader van inclusie is het feit dat in onze gemeente nog niet alle (semi-) openbare gebouwen voldoende toegankelijk zijn voor mensen met een fysieke handicap. De gemeente moet ook hier veel meer sturend optreden waar mogelijk en niet wachten op een subsidie aanvraag van de verantwoordelijke partij.

Gezondheid, zorg en welzijn

Inwoners van de gemeente Epe moeten kunnen vertrouwen op de uitvoering van de gemeentelijke zorgtaken op zowel fysiek als mentaal gebied. Voor D66 is het onderwerp zorg altijd een belangrijk speerpunt.

We willen dat onze gemeente vooroploopt in de aanpak van de lange wachtlijsten in de GGZ en bij verpleeg- en verzorgingshuizen. De strijd aangaat tegen het verdrinken in een zee van papierwerk. Dat het tekort aan mantelzorgers erkend wordt en dat er actief naar oplossingen gezocht wordt. Hoe? Dat zullen we moeten gaan onderzoeken – vooral door nog meer mét de doelgroep(en) te praten en niet over hen.

De gemeente kan hierin een verbindende rol spelen als het gaat om het samenbrengen van zorgverleners, (initiatieven van) cliëntorganisaties en vrijwilligersorganisaties en van de specialisaties onder de eigen verantwoordelijkheid, zoals de jeugdzorg.
Vroegtijdige signalering van dementie, van noodzaak aan mantelzorg, van eenzaamheid, van psychische problemen en van andere zorg gerelateerde zaken, betekent betere zorg voor de inwoner. Dit zijn typisch onderwerpen waar problemen met tijd alleen maar groter worden. Vroegtijdige hulp is dan ook op dit vlak zeer belangrijk. D66 wil dat de gemeente hier actief op inspeelt.

Mede door bovenstaande manier van denken én doen, zijn we ervan overtuigd dat ouderen die dat willen, op deze manier ook langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Door de hulp van hun mantelzorger(s) en de medewerkers en bezoekers van het buurtpunt. Zo blijven zij zo lang mogelijk zelfstandig en blijven zij actief deel uitmaken van de gemeenschap.

Jeugd en onderwijs

Onze kinderen en jongeren van nu zijn de volwassen inwoners en daarna de ouderen van onze gemeente later. Het is daarom belangrijk dat deze groep zich betrokken voelt bij en actief kan zijn in onze gemeente. Als we naar heel Nederland kijken, is vergrijzing een feit. Laten we voor onze gemeente de impact beperken en de uitstroom vóór zijn door interessant, relevant en levendig te blijven voor de volgende generaties.

Dit begint bij goed en bereikbaar onderwijs. De basis voor een vrije, gelukkige samenleving waarin iedereen tot zijn recht kan komen.

D66 wil graag het onderwerp ‘duurzame toekomst’ in het onderwijs centraal stellen en stimuleren. We hebben het hier niet alleen over klimaatbewustzijn, maar over duurzaamheid in het algemeen. Daarbij horen: gezond en sportief onderwijs, kennismaking met 21e-eeuwse vaardigheden en zorg voor mensen die het minder goed of minder gemakkelijk hebben. We weten dat onze leraren al heel veel werk op hun bord hebben. We willen graag samen met hen naar de mogelijkheden kijken om onze kinderen nog beter voor te bereiden op hun maatschappelijke rol in een inclusieve en democratische samenleving.

Leren en ontwikkelen is overigens niet voorbehouden aan jongeren alleen. D66 zal zich over de hele linie inzetten voor het begrip “een leven lang ontwikkelen”.

Naast goed en bereikbaar onderwijs is onze jeugd ook gebaat bij een goed speelbeleid. D66 wil er voor instaan dat er voor ieder kind in onze gemeente een speelplek op veilige loopafstand wordt gerealiseerd. Een plek in een groene en veilige omgeving met speelaanleidingen die aanzetten tot bewegen, ontmoeten en creativiteit: een gezond fundament voor een evenwichtige ontwikkeling. Jong geleerd is tenslotte oud gedaan!


Het is belangrijk dat elke jongere een goede start kan maken op de arbeidsmarkt. De kortste weg daarnaartoe is met een diploma of certificaten van school te gaan. Daarom is elke vroegtijdig schoolverlater er één te veel. D66 wil intensief blijven samenwerken met scholen, jeugdzorg en welzijnswerkers om voortijdig schoolverlaten te voorkomen en daarmee de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. We zullen de verbindingen tussen onderwijs-, sport- en cultuurinstellingen blijven stimuleren zodat we een betere, bredere basis voor hun toekomst neerzetten.

Een verdere voorbereiding op de arbeidsmarkt gebeurt door stage te lopen. D66 wil van onze gemeente DE stage-gemeente van de regio maken op het gebied van techniek, zorg & welzijn en toerisme. Elke toekomstige student in deze sector de reflex gedachte te laten hebben: “voor mijn stage moet ik in de gemeente Epe zijn”. Dat is ons streven. Dit kan gerealiseerd worden door gerichte samenwerkingsverbanden met de lokale werkgevers in deze branches. Ook kan de gemeente hier zelf een actieve rol in spelen door bijvoorbeeld een lokale stage verplicht te stellen bij hun leveranciers en natuurlijk door zelf stageplekken te creëren.


Actieve jongerencentra vervullen een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van onze jongeren. D66 wil er daarom voor zorgen dat er in elke dorpskern een jongerencentrum is of blijft. Een plek waar je jezelf kunt zijn, jezelf kunt ontdekken en je jezelf kunt ontwikkelen op een manier die bij jou past. Hiervoor is contact met leeftijdgenoten cruciaal. We zijn allemaal jong geweest en weten hoe belangrijk dit is, hoeveel noodzaak hieraan is, zeker na een zware tijd tijdens de Covid-19 crisis waarin dit niet kon.

Tenslotte willen we een jongerenadviesraad oprichten in onze gemeente. Een diverse groep betrokken jongeren in de leeftijd van 16 tot en met 27 jaar komt samen in deze raad. Deze kan gevraagd en ongevraagd advies geven op alle beleidsthema’s. Hierdoor wordt de toekomstbestendigheid van het beleid verankerd. Ook kan deze raad op eigen initiatief voorstellen bij de gemeente onder de aandacht brengen. Dit is in onze gemeente een nieuw principe, maar het is tijd om onze jongeren serieus te nemen. Wij durven dat! De jongerenraad kan en mag dan ook niet ontbreken in het rijtje van adviseurs van ons gemeentebestuur.

Cultuur

Cultuur is de (on)zichtbare lijm die een dorp, een gemeente of een regio bij elkaar houdt. Cultuur is overal. Het is de bibliotheek, de carnavalsvereniging, de kenmerkende onderdelen in ons landschap, noem het maar op: het is alles wat ons “ons” maakt. D66 pleit er dan ook voor dat onze dorpen en de buitengebieden ieder hun eigen identiteit blijven behouden, terwijl we tegelijkertijd één gemeente zijn door samen de verbinding daarin te zoeken.

D66 wil er voor zorgen dat er een nieuwe cultuurnota wordt opgesteld, waarin het beleid wordt gemaakt op basis van initiatieven van inwoners en organisaties. De resultaten hiervan worden jaarlijks bijgehouden, geëvalueerd samen met de initiatiefnemers en waar nodig aangepast. De evaluatiecriteria worden dan ook van tevoren samen met de initiatiefnemers bepaald. Naast de bestaande bijdragen van de culturele instellingen in onze gemeente, ontstaat er zo ook ruimte voor meer bijzondere initiatieven en experimentele vormen van kunst en cultuur. Iedereen krijgt meer inspraak in het verder te ontwikkelen beleid over kunst en cultuur.

Het voor iedereen (beter) bereikbaar maken van kunst en cultuur is meer dan alleen subsidies uitdelen. Vooral op het gebied van communicatie over het aanbod van kunst en cultuur in onze gemeente, is er veel te verbeteren. Hetzelfde geldt voor de digitale bereikbaarheid van culturele instellingen. Voor D66 zijn dit punten die een plek moeten krijgen in de nieuwe cultuurnota.

Verder kunnen modern opgezette bibliotheken in de gemeente Epe zowel culturele, educatieve als sociale activiteiten bieden. Samen maken we van de bibliotheek een ontmoetingsplek waar kennis en verhalen worden gedeeld tussen inwoners en organisaties uit de gemeente.

Voor de invulling van vrije tijd heeft iedereen een persoonlijke voorkeur, maar het is lang niet altijd vanzelfsprekend dat ieders voorkeur ook beschikbaar is. We mogen in onze gemeente trots zijn op het brede aanbod aan sport en recreatie. Trots op ons rijke verenigingsleven en daarmee trots op alle vrijwilligers die zich daarvoor inzetten. Voor D66 is het belangrijk om dit in stand te houden en waar mogelijk, uit te breiden. Het behouden van de vele faciliteiten in de gemeente kan alleen door het blijvend ondersteunen van verenigingen en hun vrijwilligers. Zo dragen we bij aan het welzijn van onze inwoners en de leefbaarheid in de gemeente.

Diverse sporttoernooien, E-Pop, Dorpsavonden, Cavente Kinderdorp, Vaasaqua, Jazz Comes to Town, het Emsterfeest, het Oener Koefeest en het Zuukerfeest. We hebben ongetwijfeld nog evenementen gemist in deze opsomming. We hopen sowieso dat de lijst na het Covid-tijdperk weer langer wordt. We vinden het belangrijk dat de gemeente evenementen ondersteunt, zeker om de branche terug op weg te helpen na een heel moeilijke periode. De gemeente kan dit mede mogelijk maken in samenwerking met de initiatiefnemers en het lokale bedrijfsleven. Daarbij altijd kijkend naar wat wél kan, in plaats van wat niet kan. Ook kan de gemeente een rol spelen in het ontwikkelen van nieuwe of uit het verleden terug te brengen evenementen.


Muziek, theater en andere podiumkunsten werken verbindend en staan garant voor amusement en diverse sociale contacten. Ook geven ze onze inwoners de mogelijkheid om zichzelf te ontwikkelen en hun talenten te ontplooien binnen de lokale gezelschappen op dit gebied. We vinden dan ook dat er meer openbare oefencentra voor muziek-, theater- of dansgezelschappen binnen onze gemeentegrenzen moeten komen. Daarvoor zou gekeken kunnen worden naar (leegstaande) panden in winkelcentra of net langs de buitenrand van de dorpskernen. Op deze manier blijft er levendigheid op de locatie bestaan en kan de ruimte – al dan niet tijdelijk – zinvol gebruikt worden. Ook kan eraan gedacht worden om de betreffende ruimte voor tentoonstellingen te gebruiken.

Een verdere sportieve en recreatieve ambitie die we uitspreken is het heropenen van natuurbad “De Wijerd”, al dan niet in samenwerking met commerciële partijen. Vele inwoners hebben hier leren zwemmen en gerecreëerd. “Terug naar vroeger” hoeft innovatie niet in de weg te staan. We zijn een groot voorstander van het hergebruiken van de bestaande infrastructuur ter plaatse, waarbij er tegelijkertijd verduurzaamd kan worden.

Ook willen we kijken naar het verduurzamen van de bestaande sport- en recreatieaccommodaties. De gemeente kan hier een ondersteunende rol in vervullen. Duurzaamheid omhoog en door het lagere verbruik van gas en/of elektra, de rekening voor de vereniging omlaag. Win-win!

De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen waar we in dit hoofdstuk aan bijdragen zijn: