Eerste Kamer stemt voor wet Open Overheid

Vandaag stemde de Eerste Kamer voor de Wet Open Overheid (Woo), die de Wet openbaarheid bestuur (Wob) vervangt. De Woo erkent voor het eerst het recht van iedere burger op toegang tot informatie van de overheid en maakt meer informatie, beter toegankelijk. Namens de D66-fractie voerde senator Joris Backer het woord.

Beeld: Hans Kouwenhoven/Eerste Kamer

Responsieve overheid

D66 vindt het belangrijk dat een overheid er is voor burgers, interesse in hen heeft en hen serieus neemt. Dit heet een ‘responsieve overheid’. De toeslagenaffaire heeft laten zien dat de overheid alles behalve responsief kan zijn. Met deze wet hebben burgers, journalisten en onderzoekers meer mogelijkheden om de overheid te controleren en in te grijpen. Volgens senator Backer moet de overheid de burger ook verder helpen, door behalve transparant ook toegankelijk, oplossingsgericht en gebruiksvriendelijk te zijn, en verantwoordelijkheid te nemen.

Actieve openbaarmaking

De Woo verplicht meer onderdelen van de overheid informatie te publiceren – ook de Eerste Kamer. Ook moeten overheden bepaalde informatie actief openbaar en vindbaar maken op PLOOI (Platform Open Overheidsinformatie). Senator Backer vroeg de Minister of alle overheden, vooral kleinere overheden als gemeenten, genoeg tijd, geld en mankracht hebben om dat te doen. Minister Ollongren verzekerde de Kamer ervan dat er geld en personeel wordt vrijgemaakt om overheden voor te bereiden op de Woo. Bovendien gaat de actieve openbaarmaking op een later moment in, wanneer provincies, gemeenten en andere decentrale overheden daar klaar voor zijn.

Politieke cultuur

Het debat over een nieuwe ‘bestuurscultuur’ heeft extra aandacht gevestigd op de Woo. Senator Backer vroeg ook aandacht voor de politieke cultuur: een cultuur waarin van de regering verwacht wordt dat ze foutloos werkt, en waarin fouten automatisch worden afgestraft met het wegsturen van een minister of staatssecretaris. Daardoor gaan ministers en hun ambtenaren vooral letten op het vermijden van fouten “en dat is de beste route naar fouten”. De D66-fractie heeft er vertrouwen in dat beide cultuurveranderingen mogelijk zijn. De Woo is een belangrijke stap naar een open overheid voor iedereen.