“De prijs betalen we allemaal” – D66 wil meer doen in strijd tegen malafide uitzendbureaus

Arbeidsmigratiedebat

In de gemeente zien we de gevolgen van een economie die draait op laagbetaald en laaggeschoold werk. De prijs die inleners en uitzendbureaus besparen (en zelfs verdienen) op de lage loon van arbeidsmigranten, die prijs, die betalen wij als gemeente en die prijs betalen arbeidsmigranten zelf. 

De opvang van dakloze arbeidsmigranten, de slechte woonomstandigheden en de overlast van overbewoning, de drukte in de kwetsbare wijken, overspoeld met uitzendbureaubusjes, de kinderen die niet naar school gaan en de kinderen die wel naar school gaan maar leraren, hoe graag ze ook willen, niet de tijd hebben om de taalachterstanden weg te werken. Allemaal problemen die we terug zien in onze stad. 

De oorzaken van de problematiek liggen vaak bij malafide uitzendbureaus.

Complimenten dat de wethouder met het ‘arbeidsmigratie in goede banen’ plan, toch zijn verantwoordelijkheid neemt, terwijl we op veel van de oorzaken niet in kunnen grijpen. 

Daarom is D66 Den Haag op zoek naar mogelijkheden, 
gezien we een kabinet hebben die te weinig doet, 
Om als gemeente wel meer te doen en handhaven. 

Daarom wil ik het zo over twee belangrijke punten hebben: 
Handhaving van malafide uitzendbureaus en de kinderen van arbeidsmigranten  

Handhaving op malafide uitzendbureaus
We kunnen blijven kijken naar het Rijk en de arbeidsinspectie die moet toezien op overtredingen in arbeidsrecht, of de gemeente kan voorop lopen met de wet economische delicten in hand.  Want op de Haagse straten blijft het een wilde westen door de vele uitzendbureaus, hoeveel zijn het er nu? Waaronder ook te veel malafide uitzendbureas. 

Daarom wil ik voorstellen dat meer wordt gehandhaafd op uitzendbureaus zoals bij ondermijnende criminaliteit.
De wet economische delicten biedt meer mogelijkheden om als gemeente in te grijpen dan de arbeidswetgeving en tegen zwaardere straffen.

Bedrijven die aan ondermijning doen, doen aan witwassen.
Een voorbeeld:  Bij de geldautomaat, na het gestorte loon, laat een medewerker van uitzendbureau de arbeidsmigrant een paar honderd euro pinnen om daarmee de illegaal tewerkgestelde te betalen.  

Bedrijven die aan ondermijning doen, doen aan geld verduisteren
een voorbeeld:Dertiende maand en vakantiegelden worden niet uitbetaald. Uitzendbureaus houden zo geld achter waar arbeidsmigranten recht op hebben. 

Witwassen, geld verduistering, mensenhandel. Allemaal ondermijnende illegale activiteiten waar malafide uitzendbureaus in Den Haag zich ook schuldig aan maken.

Hoeveel wordt nu ingegrepen op basis van ondermijnende criminaliteit en op basis van de WED? Is er inmiddels een interne zwarte lijst aan malafide uitzendbureaus? 

Hoeverre wordt structureel integraal gehandhaafd? D66 Den Haag zou willen dat de gemeente voorop loopt door samen te werken met een aanvalsplan om daarmee de honderden en honderden uitzendbureaus te controleren:

Met de  gemeente Pandbrigade voor de huisvesting, uwv vergunningen en loonadministratie, IND en AVIm voor verblijfsstatus, NLA voor uitzendbureaus, FIOD en belastingdienst over belastingen. Kan via RIEC samenkomen, in opdracht van gemeente een integrale aanpak op de honderden uitzendbureaus in onze stad. 
Zit iedereen om tafel? 

En in beantwoording op schriftelijke vragen lezen we dat college nog niet een vergunningsplicht wil starten in Rustenburg-Oostbroek, zoals Dierenselaan. Waarom niet, zie Laak en Weimarstraat. En hoe staat het met voorbereidingen voor vergunning in Paul Krugerlaan?

De pandbrigade doet geweldig werk. Kan worden opgetreden op basis van wet goed verhuurschap bij arbeidsmigranten die niet direct bij verhuurder huren, maar via onderhuurders. Soms zelfs via familie of vrienden, het is heel moeilijk om hier zicht op te krijgen. Hoe heeft de pandbrigade hier zicht op? Hoe wordt voorkomen dat arbeidsmigranten op straat komen te staan?

Welke concrete acties zijn gekomen uit gesprekken over beoogde regionale afspraken huisvesting arbeidsmigranten?

Bij overtredingen door uitzendbureaus en verhuurders, heb je altijd te maken met gedupeerde arbeidsmigranten. Die in ergste geval hun huis moet verlaten. Hoe vaak gebeurt dit? En hoe zorgt de gemeente dat mensen die in beeld komen tijdens handhavingsacties gelijk worden ingeschreven? Kan de  wethouder een Bureau legitiem oprichten (die net als in de gemeente Boxtel) die gelijk ongeregistreerde en dus onzichtbare arbeidsmigranten wel gelijk in BRP inschrijft?

Hoe kijkt de wethouder naar aangenomen landelijke motie door Kamerleden Vijlbrief en Podt voor een verplichte aanwezigheidsmelding bij de gemeente? 

Ik kan het niet vaak genoeg blijven zeggen: de EU-opvang Perspektywa, voor dakloze arbeidsmigranten met perspectief,  is geweldig, het voorkomt langdurige dakloosheid en moet daarom echt blijven. Wat zijn de toekomstige plannen? 

Is in g4 verband al gesproken over meest hardnekkige groep dakloze arbeidsmigranten met multiproblematiek, dit zijn zorgmijders en strafontwijkers in land van herkomst. 

Dank voor uitvoering van toezegging om ook in de avond arbeidsmigranten te laten registreren in RNI en BRP. Wanneer mobiele app, zoals MYinfoNL in Den Haag?

Kinderen van arbeidsmigranten
Voor de zomer heb ik het actieplan kinderen van arbeidsmigranten aangeboden. Ik zie dat de wethouder ook deze doelgroep meer in beeld krijgt. 

Er is een groepsgesprek geweest over dit onderwerp. 

Uit gespreksverslag lezen we veel voorstellen, rijp en groen. Wat is nu het vervolg, krijgen we nog een overzicht van welke acties nu wel worden uitgevoerd? 

Twee punten licht ik uit:
1: VVE uitbreiden, ook na 12 uur. Niet alleen in de ochtend. Gaat het college dit oppakken? En gaan peuteropvangconsulenten ook in de wijken Rustenburg-Oostbroek, Laak en Transvaal worden ingezet?
2: Organiseer acties om vaccinatiegraad te verbeteren (bijvoorbeeld een vaccinatiebus bij scholen met meertalige voorlichters). 

Heeft de wethouder dit besproken met wethouder Bredemeijer?
Ouders hebben door hun vroege diensten en lange werkdagen te weinig mogelijkheden om hun kind naar school te brengen en op te halen. Ik krijg nog steeds signalen dat er kinderen, die leerplichtig zijn, thuis zitten. Van school uitgeschreven, van het adres uitgeschreven en toch op de bank achter een tablet.

Kan gecontroleerd worden als de ouders nog wel ingeschreven zijn, of het kind inderdaad niet meer in het land is?  

In mijn gesprekken met schooldirecteuren die veel kinderen van arbeidsmigranten in de klas hebben, blijf ik terughoren dat de subsidie niet toereikend is (cbs normering start pas vanaf 2027) en dat er daarnaast een wirwar aan subsidies is. Ook de nieuwkomers klas voor maximaal 60 weken (1,5 jaar) is onvoldoende, zeker voor kinderen die op latere leeftijd komen hebben na instroom in regulier onderwijs meer ondersteuning nodig. Wat kan het college voor deze scholen betekenen? Komt er een apart gesprek tussen gemeente en deze schooldirecteuren? 

En nog complimenten voor Click-jongeren die het lukt om groeiende groep Bulgaarse jongeren te bereiken. Kunnen zij samenwerken met leerplicht om kinderen van arbeidsmigranten terug te leiden naar het onderwijs?