Menu
Studenten ervaren als een van de eersten de problemen van de gestegen prijzen, het woningtekort en de gevolgen van de klimaatcrisis. Toch worden zij op dit moment ongelijk behandeld bij de uitkering van de energietoeslag. Wij, als lokale D66-fracties, vinden dat als je studenten als groep apart rekent, er ook iets apart voor ze geregeld moet worden. Dus minister Schouten: geef energietoeslag aan studenten in de nieuwe regeling van 2023, in plaats van hen categoriaal uit te sluiten.
Om de energie-klap op te vangen ontvingen mensen een energietoeslag van de overheid. De specifieke invulling ervan wordt per gemeente bepaald. Maar de richtlijn van het Rijk is dat het geld bedoeld is voor minima, mensen die maximaal 120% van het sociaal minimum verdienen. Dat is 1.300 euro per maand voor alleenstaanden en 1.800 voor samenwonenden. Voor studenten geldt dit niet, terwijl ze op basis van inkomen wel in de minima-groep vallen.
Volgens minister Schouten, verantwoordelijk voor de regeling, verschillen de woonsituaties van studenten te veel. Zo wonen sommigen nog bij hun ouders. Ook was ze bang dat te veel studenten de toeslag zouden krijgen wanneer zij in een studentenhuis wonen. In plaats daarvan verwijst minister Schouten studenten door naar de Individuele Bijzondere Bijstand (IBB).
Dit is echter een uitkering voor mensen met acute geldproblemen, waarbij strenge voorwaarden gelden. Daarbovenop geldt ook nog eens dat de maximale studentenlening van bijna 1.000 euro per maand, ongeacht of de student hier gebruik van maakt, wordt gezien als inkomen. Oftewel, enkel de mogelijkheid om geld te lenen – “Let op! Geld lenen kost geld!” – wordt hier gekwalificeerd als inkomen.
Vorig jaar in de zomer lieten meerdere gemeenten het Rijk al weten dat de IBB, zoals verwacht, geen soelaas zou bieden aan studenten. Want de individuele bijstand is niet bedoeld voor de grootte van de groep studenten en vraagt heel veel maatwerk. Hierdoor is het een te grote druk op de gemeentelijke instanties en bestaat het risico dat andere kwetsbare groepen verdrongen worden. Bovendien is er onvoldoende geld beschikbaar om de studenten tegemoet te komen binnen de regeling van de toeslag. Oftewel, totaal ongeschikt.
Het uitgangspunt lijkt bij de maatschappelijke behandeling van studenten: ‘wat, geen geld?’ Dan bel je toch je ouders. ‘Meen je, geen rijke ouders?’ Dan leen je toch maximaal bij. ‘Bang voor schuld?’ Dan ga je toch werken in plaats van studeren. De studenten zijn niet bij de pakken neer gaan zitten. En in verscheidene steden stapten studenten naar de rechter omdat ze vonden wel recht te hebben op de energietoeslag. Zo ook in Amsterdam, Utrecht en Nijmegen, waar de studenten gelijk kregen. Volgens de rechter was er sprake van ongelijke behandeling van vergelijkbare gevallen.
En het is duidelijk tijd voor actie. Want het welzijn van studenten is de afgelopen jaren drastisch verslechterd. De druk onder studenten is te hoog, blijkt uit een recent overheidsrapport. De prestatiedruk, mede door het bindend studieadvies, en de financiële druk, vanwege het leenstelsel, op studenten is flink toegenomen. Daarbij draagt ook de smartphone, met social media, bij aan de druk en leidt het steeds vaker tot concentratieproblemen onder jongeren.
Ook wordt deze generatie geconfronteerd met vele crises, veelal veroorzaakt door voorgaande generaties, waarvan klimaat de grootste is. Maar ook de huidige wooncrisis en het grote gebrek aan studentenwoningen, is een belangrijke stressfactor. Steeds meer studenten kunnen geen huis vinden, of ze wonen erg duur. Zo was de gemiddelde student in 2021 bijna de helft van zijn maandinkomen kwijt aan woonlasten, blijkt uit onderzoek van Kences.
Afijn, tel daar een paar corona-jaren bij op, waarin studenten relatief hard geraakt werden. En het is niet verwonderlijk dat meer dan de helft van de studenten, volgens onderzoeksinstituut Trimbos, psychische klachten ervaart, zoals somberheid en angst. Het is tijd om de student weer te waarderen, in plaats van te stigmatiseren.
Het huidige kabinet heeft het startschot al gegeven: minister Dijkgraaf brengt de studiebeurs terug, verruimt de aanvullende beurs en versoepelt het bindend studieadvies. Daarnaast ligt er een klimaatpakket van Rob Jetten en is het voorstel van onder meer D66 aangenomen om vaste huurcontracten de standaard te maken voor studentenkamers.
We roepen ook minister Schouten op: steun studenten verder en behandel hen gelijk door in 2023 wél de energietoeslag aan hen uit te keren. En dan op een manier die wel werkt, bijvoorbeeld via verhoging van de studiebeurs die er nu komt. Studenten hebben zorgen over hun energiekosten, maar zij hebben ook de toekomst.
Ilana Rooderkerk, fractievoorzitter D66 Amsterdam
Agnes Maassen, fractievoorzitter D66 Rotterdam
Maarten Koning, fractievoorzitter D66 Utrecht
Berdien van der Wilt, raadslid D66 Utrecht
Jim Lo-A-Njoe, fractievoorzitter D66 Groningen
Lusanne Bouwmans, fractievoorzitter D66 Nijmegen
Sander van Diepen, fractievoorzitter D66 Leiden
Yousef Assad, raadslid D66 Den Haag
Sofia Schampers, raadslid D66 Tilburg
Annelies Becker, raadslid D66 Eindhoven
Bart Lauwen, raadslid D66 Breda
Miriam Elfassih, raadslid D66 Maastricht
Linsey van der Veen, raadslid D66 Enschede