Voorstel gastvrije openbare ruimte met vrouw als graadmeter 

Amsterdam verdient een gastvrije openbare ruimte waar mensen zich veilig, prettig en welkom voelen, om dit te bereiken heeft D66-raadslid Elise Moeskops een initiatiefvoorstel ingediend. Het doel is om de openbare ruimte te benaderen als een plek voor ontmoeting, door het aantrekkelijk te maken voor vrouwen. Moeskops: “Wat ik wil is dat gastvrijheid een belangrijk onderdeel wordt bij het inrichten van onze openbare ruimte. Een plek van ontmoeting en plezier, dus zonder vijandige architectuur. De stad inrichten met de vrouw als graadmeter, maakt de openbare ruimte voor iedereen aantrekkelijk, blijkt uit onderzoek. Vergelijk het met ladies night, daar wil de man ook zijn.”

Gastvrij is het principe

Waar mensen in het café, school en op het werk vaak mensen uit dezelfde sociale kringen ontmoeten, is de openbare ruimte bij uitstek een plek voor de toevallige ontmoeting. Alleen de Amsterdammer maakt steeds minder gebruik van de openbare ruimte. Kinderen spelen minder buiten. Hierdoor ontmoeten ouders elkaar minder. Ook voelt men zich minder veilig in het verkeer, en pakt hierdoor vaker de auto. Mensen bewegen zich hierdoor steeds meer in hun eigen bubbel door de openbare ruimte, het is steeds minder een plek van ontmoeting. 

Terwijl ons woongenot meer afhangt van de woonomgeving dan van de woning zelf, blijkt uit onderzoek van het CBS. Daarom stelt Moeskops voor om ‘gastvrije architectuur’ integraal op te nemen als concept in de inrichting van onze openbare ruimte. Dat betekent ook hostile architecture – dat als doel heeft mensen te weren – verwijderen. En in plaats daarvan in te zetten op gastvrij straatmeubilair en inrichtingselementen, zoals straatverlichting.

Vrouw blij, iedereen blij 

De openbare ruimte is van oudsher ingericht voor de witte heteroseksuele man, want dat is vanuit historisch beslissingsperspectief de ‘standaardmens’. Andere groepen, zoals vrouwen en lhbtiq+-personen, voelen zich vaak niet welkom in de openbare ruimte. Zo voelt 44% van de vrouwen zich weleens onveilig op straat, met als resultaat dat vrouwen vaker binnen blijven dan mannen. Terwijl uit onderzoek blijkt dat als vrouwen zich prettig voelen in de openbare ruimte, het voor alle groepen prettig is. Oftewel, de vrouw is de ultieme indicator voor een kwalitatieve en uitnodigende openbare ruimte. 

Het voorstel van Moeskops is om de vrouw als graadmeter te hanteren bij het ontwerpen van de gastvrije openbare ruimte. Het is hierbij van belang om de behoeften van vrouwen beter in kaart te brengen. Want veel van de huidige data is gebaseerd op de man. Ook wil Moeskops dat Amsterdam actief gaat samenwerken met het Weense Frauenbüro, een vooruitstrevend gemeentelijk departement op het gebied van inclusief stedelijk ontwerp, om een Amsterdamse visie op een gastvrije openbare ruimte te ontwikkelen.