Bijzondere prullenbak voor Brede School in Kerckebosch

Geen zwerfafval meer op het schoolplein

Het schoolplein bij de Brede School in Kerckebosch Zeist heeft een bijzondere prullenbak gekregen. Deze ‘Trash Box’ beloont jongeren met hun eigen muziek als ze hun afval in de bak gooien. Samen met andere originele aanpassingen moet de bak ervoor zorgen dat het speelplein voortaan vrij blijft van zwerfafval. Op World Cleanup Day ’22 gaven enkele jongeren uit de wijk, samen met wethouders Angėle Welting (D66) en Wouter Catsburg (ChristenUnie-SGP), het startsein voor een zwerfafvalvrij speelplein.

Opruimen als gedragsverandering

Het plein bij de Brede School in Kerckebosch is een fijne speelplek voor de basisschoolkinderen. In de avonduren is het een ontmoetingsplek voor jongeren in de wijk. Helaas blijft er dan vaak zwerfvuil achter. Ellen van Roij, buurtbewoner en gedragsveranderaar, kwam in actie en ging in gesprek met de schoolleiding en de gemeente. Dat leidde tot een plan met een serie aanpassingen die het weggooien van afval door jongeren in de daarvoor bedoelde bakken stimuleert en beloont.

Interactieve prullenbak

De interactieve prullenbak, de ‘Trash Box’, beloont jongeren. Gooi je iets in deze bak, dan kun je via bluetooth op je telefoon tien minuten naar je eigen favoriete muziek luisteren. Het plein heeft daarnaast vier opvallende appelgroene afvalbakken gekregen. Een rebus op de tafels helpt jongeren op een positieve manier herinneren en de prullenbakken zeggen via emoticons vriendelijk ‘dank je wel’. Bij de tafels hangt bovendien een spandoek met gezichten van mensen uit de wijk. De gezichten geven onbewust het gevoel van sociale controle waardoor je je eerder netjes gedraagt.

Initiatiefnemer Ellen van Roij koos bewust voor een aanpak om positief gedrag te belonen. Zij heeft zelf kinderen op de Brede School en is eigenaar van Een Zaak van Gedrag: ‘Afval weggooien doe je vaak heel onbewust. Mensen weten wel dat het niet hoort maar op het moment dat je een lege verpakking in je handen hebt, wil je er zo snel mogelijk vanaf. Wanneer de omgeving niet uitnodigt om afval in bakken te doen en mensen zich anoniem voelen, belandt de verpakking op de grond. Door aan te sluiten bij de leefwereld van de jongeren maak je het voor hen leuker en makkelijker om op te ruimen’. Interaction designer René ’t Hart tekende voor het ontwerp van de Trash Box. Hij vertaalde de wens voor een beloning naar een concept dat leuk blijft voor jongeren.