Wijziging geslachtsregistratie moet echt kostenloos zijn

In maart diende D66 een motie in die het vergoeden van de kosten die komen kijken bij het wijzigen van de geslachtsregistratie na een transitie mogelijk maakt. Tijdens de commissievergadering heeft de wethouder toegezegd deze kosten sowieso te dekken voor minima. Op 18 april stond deze motie geagendeerd voor de Raadsvergadering, maar door gebrek aan medestanders voor onze ambitieuzere doelen, die verder gaan dan de toezegging van de wethouder, hebben wij de motie aangehouden om landelijke ontwikkelingen rondom de zogeheten nieuwe transgenderwet af te wachten. Samen met GroenLinks, die de motie mede indiende, hopen wij dat er in de toekomst meer mogelijk is op dit onderwerp.

Hoewel wij blij zijn met het regenboogactieplan waarin aanvullende acties voor de LHBTIQ+ gemeenschap zijn uitgewerkt voor de komende twee jaar, zien wij de acties nog als bescheiden. Wij zijn als gemeente de komende jaren aan zet om echt handen en voeten te geven aan het status regenbooggemeente en de ambitie en het bijpassende beleid op te schalen.

Als je het nieuws de afgelopen weken hebt gevolgd, moet je hebben meegekregen dat de positie van de LHBTIQ+ gemeenschap nog altijd precair is in ons land. Juist in een periode waarin haat zo zichtbaar is, is het belangrijk dat wij laten zien iedereen te accepteren voor wie ze zijn. Een belangrijk aspect hiervan is erkenning geven aan de unieke obstakels waar de LHBTIQ+ gemeenschap mee te maken heeft. Een van die unieke obstakels willen wij via deze motie niet alleen erkennen, maar ook enigszins rechtzetten. In dit geval het proces en de kosten die komen kijken bij het wijzigen van de geslachtsregistratie.

Op de website van onze gemeente valt te lezen dat het wijzigen van de geslachtsregistratie gratis is. Dit is echter niet juist. Het administratieve stuk waar de gemeente voor verantwoordelijk is, is gratis. Om dit proces in gang te zetten is echter een deskundigenverklaring nodig, waar een kostenplaatje van 315 euro aan hangt. Tijdens het evaluatieproces van de zogenoemde transgenderwet die deze deskundigenverklaring verplicht stelt, is beoordeeld door deskundigen en belangenorganisaties dat deze deskundigenverklaring onnodig duur is en ingaat tegen het zelfbeschikkingsrecht van de aanvrager. Hoewel wij helaas niet gaan over het wel of niet verplicht stellen van deze deskundigenverklaring, kunnen wij wel deze kosten vergoeden om zo het obstakel van de onnodig hoge kosten weg te nemen, zodat dit geen reden kan zijn om deze wijziging niet door te voeren.

Daarnaast is het ook zo dat bij een wijziging in het basisregister personen, alle identificatiedocumenten bij rechtswege meteen komen te vervallen. Hoewel dit terecht is, gezien de gegevens op het document dan niet meer overeenkomen met het BRP, zijn dit ook extra kosten die nog een extra obstakel met zich meebrengen voor het wijzigen van de geslachtsregistratie.

Tijdens de commissievergadering werd door andere partijen beargumenteerd dat het vergoeden van deze kosten niet eerlijk zou zijn, gezien er ook andere groepen zijn die verplichte kosten maken, zoals een medische keuring voor een rijbewijs, of legeskosten voor een invalidenparkeerkaart. Daarnaast werd gesteld dat identificatiebewijzen nooit vergoed worden voor inwoners, ook niet voor minima, die deze kosten mogelijk moeilijker kunnen dragen.

Wij zien echter een verschil tussen de genoemde voorbeelden en de gevraagde vergoeding in deze motie. Namelijk dat de kosten die een transgender persoon moet maken er überhaupt niet zouden moeten zijn. Wij hebben als samenleving een systeem ingericht waarin de geslachtsregistratie al bij de geboorte wordt gekoppeld aan de sexe en enkel een binair systeem kent. Met andere woorden, dit is een probleem dat gecreëerd wordt door wet en regelgeving van onze overheid, die geen rekening houdt met een specifieke groep. Daarom stellen wij dat deze kosten gedragen moeten worden door de overheid, ongeacht het inkomen van de persoon in kwestie.

Deze denkwijze bleek echter te ver van het gedachtegoed van andere partijen te liggen. Zij willen deze kosten alleen dekken voor transgender personen die dit zelf niet kunnen betalen. Daarmee stellen ze in onze ogen echter dat het bestaan van deze kosten terecht is.

Gezien er tijdens de commissievergadering een meerderheid van de partijen opriep deze kosten alleen te dekken voor minima deed wethouder van Vliet de toezegging de gevraagde kosten voor transgender personen die hierdoor financieel in de problemen komen te vergoeden. In de weken tussen de commissie- en de Raadsvergadering zijn wij in gesprek gegaan met de wethouder, de betrokken ambtenaar en een aantal partijen om verdere mogelijkheden te verkennen.

Na vervolgonderzoek naar de mogelijkheden heeft de wethouder toegezegd dat de kosten voor de deskundigenverklaring voor minima vergoed kunnen worden via de Wet bijzondere bijstand. De kosten voor het verkrijgen van een vervangend identificatiedocument, wanneer dit een probleem zou vormen, kunnen naar rato van hoeveel jaar het oude document nog geldig was, gedekt worden via het LHBTIQ+ budget van de gemeente via maatwerk.

Hiermee was tegemoetgekomen aan de meerderheid van de Raad, waarna het voor ons in gesprekken met andere partijen duidelijk werd dat onze overige ambitieuzere doelstellingen op dit moment niet haalbaar zijn in deze gemeente. Hoewel wij zeker blij zijn dat deze kosten gedekt zullen worden voor transgender personen met beperkte financiële middelen, waren onze doelen ambitieuzer en hebben wij de motie in samenspraak met GroenLinks niet in de Raadsvergadering besproken maar aangehouden, zodat wij in de toekomst de mogelijkheid houden deze opnieuw in te dienen, wanneer nieuwe inzichten en of ontwikkelingen rondom de vernieuwde transgenderwetgeving zich voordoen.